Siết chặt công tác quản lý cát, sỏi

Quảng Ninh có tổng trữ lượng tài nguyên cát, sỏi làm vật liệu xây dựng (VLXD) phân bố tập trung ở các địa phương Đông Triều, Quảng Yên, Uông Bí và một phần phân bố rải rác ở các lòng sông suối và hạ lưu các sông ở Tiên Yên, Hải Hà, Đầm Hà, Bình Liêu, Ba Chẽ, Vân Đồn, Hoành Bồ, Hạ Long.

Hiện trên địa bàn tỉnh có 3 khu vực được cấp giấy phép thăm dò là Tiên Yên, Đầm Hà, Bình Liêu, với tổng diện tích 44,2ha, mục tiêu trữ lượng dự kiến 950.000m3; 1 khu vực được cấp phép khai thác cát đang có hoạt động tại xã Phong Dụ (Tiên Yên) với diện tích 37ha, công suất khai thác 30.000m3/năm (sản lượng khai thác thực tế hằng năm dưới 20.000m3, do điều kiện khai thác khó khăn, trữ lượng cát phân bố không đồng đều); 2 khu vực được cấp phép, còn thời hạn khai thác tại phường Hưng Đạo (TX Đông Triều), nhưng đang tạm dừng để tiến hành đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường do chất lượng cát kém (lẫn nhiều bùn, tạp chất...). Ngoài ra, tỉnh đã giải quyết việc thu gom, tận dụng cát, cuội, sỏi trong quá trình thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội (đào ao nuôi trồng thuỷ sản, nạo vét kênh mương...) để thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (không phục vụ mục đích kinh doanh) tại các địa phương Bình Liêu, Hải Hà, Đầm Hà, Ba Chẽ với khối lượng khai thác nhỏ.

Dự án nạo vét sông Cầm của Công ty CP Đầu tư phát triển Thái Sơn (Bộ Quốc phòng) đang tạm dừng hoạt động.

Thời gian qua, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các cấp, ngành tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác khoáng sản làm VLXD. Đồng thời thường xuyên đi kiểm tra thực địa, kịp thời có những ý kiến chỉ đạo cụ thể. Tuy nhiên, trước tốc độ đô thị hoá diễn ra nhanh như hiện nay khiến nhu cầu về cát, sỏi xây dựng ngày càng gia tăng trên địa bàn tỉnh. Thêm vào đó, nguồn lợi hấp dẫn từ việc khai thác và kinh doanh cát, sỏi càng thúc đẩy các tàu hút tư nhân ngày đêm đẩy mạnh hoạt động khai thác cát dưới lòng sông, suối. Theo kết quả kiểm tra, xử lý các vi phạm trong khai thác, vận chuyển và kinh doanh cát, sỏi trái phép từ ngày 1-4 đến 26-5-2017, lực lượng chức năng đã kiểm tra, xử lý 28 vụ vi phạm trong hoạt động khai thác cát; trong đó khởi tố 1 vụ, xử phạt vi phạm hành chính 24 vụ trên 269 triệu đồng, hiện đang xác minh làm rõ 3 vụ. Một số vụ điển hình: Ngày 20-4-2017, Phòng PC49, Công an TP Uông Bí phối hợp với Cục C49, Bộ Công an, kiểm tra 6 tàu vỏ sắt (số hiệu HD-0668; HD-0479; BN-1317; BN-1138; BG-0268; BG-0466) đang có hành vi khai thác 963,52m3 cát tại sông Uông, TP Uông Bí. Ngày 12-5-2017, tại thôn Bằng Xăm, xã Lê Lợi, huyện Hoành Bồ, Phòng PC46 chủ trì, phối hợp Công an huyện Hoành Bồ phát hiện, bắt quả tang 4 đối tượng đang thực hiện hành vi khai thác cát trái phép, thu giữ 100m3 cát và toàn bộ máy móc, thiết bị phục vụ khai thác cát trái phép... Hiện các vụ án đang được điều tra, làm rõ.

Để khai thác sử dụng cát, sỏi làm VLXD trên địa bàn tỉnh mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội, theo đồng chí Vũ Văn Đát, Phó Giám đốc Sở TN&MT: Bên cạnh siết chặt công tác quản lý, cần khuyến khích đầu tư các dự án thử nghiệm nghiền đá, cát kết trong đá thải mỏ than (hiện đã có Công ty CP Thiên Nam thực hiện tại bãi thải Đông Cao Sơn, TP Cẩm Phả) để làm cát xây dựng, đá xây dựng hoặc vật liệu cấp phối..., góp phần giảm tải bãi thải mỏ, tránh đất đá trôi lấp, hạn chế ô nhiễm môi trường, sử dụng hợp lý, tiết kiệm tài nguyên. Nghiên cứu thau rửa cát nước lợ làm cát xây dựng (Công ty TNHH Quan Minh đang nghiên cứu thử nghiệm), nhằm bù đắp lượng cát xây dựng đang thiếu hụt rất lớn. Đồng thời, nâng cao trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu địa phương, đơn vị trong công tác quản lý nhà nước về đất đai, khoáng sản (nếu sử dụng đất đúng mục đích, đúng phạm vi ranh giới được phép thì không thể có sai phạm trong lĩnh vực khoáng sản). Sở TN&MT đang khẩn trương điều chỉnh Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản làm VLXD thông thường và khoáng sản phân tán nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Đồng thời, tăng cường công tác thanh, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về lĩnh vực khoáng sản, môi trường; phối hợp với cơ quan thuế và các đơn vị có liên quan kiểm soát sản lượng khai thác khoáng sản thực tế của các tổ chức được cấp phép.

Thu Trang