Tác hại của lạm dụng kháng sinh

Hiện nay, rất nhiều người khi cảm thấy có sự bất thường về sức khoẻ là tự ý mua thuốc về uống, trong đó có cả thuốc kháng sinh. Việc lạm dụng kháng sinh dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh (KKS). Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ của bản thân mà còn gây khó khăn cho việc điều trị. Phóng viên Báo Quảng Ninh đã có cuộc trao đổi cùng Thạc sĩ, bác sĩ Đặng Thị Thuý, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh về vấn đề này.

- Xin bác sĩ cho biết tình trạng KKS hiện nay?

+ Theo Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm trên thế giới có khoảng 700.000 người bị KKS. Với Việt Nam, tỷ lệ KKS được Tổ chức Y tế thế giới đánh giá là cao nhất toàn cầu. Đây là mức báo động nghiêm trọng. Thực tế, qua theo dõi số bệnh nhân đến khám, điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh cũng phát hiện tỷ lệ KKS giống như tình trạng chung của các bệnh viện trong nước và trên địa bàn tỉnh. Trong đó, có những bệnh nhân từ tuyến trên trở về điều trị, có bệnh nhân từ tuyến dưới chuyển đến.

Nhiều trẻ lạm dụng kháng sinh do cha, mẹ tự ý mua thuốc cho con uống. Trong ảnh: Khám bệnh cho bệnh nhi tại BVĐK tỉnh.

Trước thực trạng này, từ những năm trước đây, Bệnh viện cũng đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tình trạng lạm dụng kháng sinh, sự nguy hiểm của KKS đến đội ngũ bác sĩ, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân. Đầu năm 2018 này, tại các khoa khám bệnh, quầy thuốc bệnh viện đều dán bảng thông báo trích dẫn tóm tắt Thông tư số 52/2017/TT-BYT ngày 29/12/2017 của Bộ Y tế “Quy định về việc kê đơn thuốc hoá dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú”, trong đó, yêu cầu chung với nội dung kê đơn thuốc.

- Theo bác sĩ, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng KKS cao?

+ Tình trạng KKS chủ yếu do các nguyên nhân sau: Người dân quá dễ dàng trong việc tự mua kháng sinh dẫn đến sử dụng kháng sinh bừa bãi, khiến vi khuẩn kháng thuốc. Vẫn còn một số bác sĩ kê đơn chưa đúng, chưa chuẩn. Chẳng hạn: Chỉ định kháng sinh mạnh ngay từ đầu đối với những bệnh chưa cần sử dụng kháng sinh mạnh. Người bệnh không tuân thủ uống thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ, lười đi tái khám sau khi ra viện. Không chỉ vậy, tình trạng KKS còn do sự lây chéo vi khuẩn đã KKS vì quá tải trong bệnh viện.

Điều trị cho bệnh nhân lao kháng thuốc tại Bệnh viện Lao và Phổi tỉnh.

Bên cạnh đó, việc lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi hiện nay làm vi khuẩn trong môi trường bị KKS, khi con người bị nhiễm những vi khuẩn này thì việc điều trị cũng gặp khó khăn. Một nguyên nhân quan trọng nữa gây nên tình trạng KKS chính là việc nhiều dược sĩ, người bán thuốc hiện nay tự tư vấn, chẩn đoán bệnh cho người dân khi đến mua thuốc.

- Vậy việc lạm dụng kháng sinh tác hại thế nào đến sức khoẻ, thưa bác sĩ?

+ Như đã nói trên, việc lạm dụng kháng sinh gây tình trạng KKS. Khi đã bị KKS, do kháng thuốc, vi khuẩn khó tiêu diệt làm bệnh tật nặng lên khiến chi phí chữa bệnh tốn kém hơn, có thể tăng gấp hàng chục lần. Cùng với đó, thời gian điều trị kéo dài; thậm chí, người bệnh có thể tử vong. Với trẻ nhỏ, tình trạng này càng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, việc lạm dụng kháng sinh còn có thể gây tổn thương gan, thận; làm gia tăng bệnh hen suyễn, dị ứng; tăng nguy cơ mắc bệnh tự miễn đường ruột do việc sử dụng kháng sinh dài làm giảm chức năng của  hệ miễn dịch. Lạm dụng kháng sinh còn tạo ra siêu vi khuẩn.

Để tránh tình trạng KKS, cần tuân thủ nguyên tắc sử dụng kháng sinh. Đó là: Kê thuốc cho đúng loại bệnh; dùng đủ liều lượng, đủ thời gian. Người dân nên tuân thủ dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý sử dụng kháng sinh. Nếu tình trạng lạm dụng kháng sinh như hiện nay vẫn tiếp diễn thì một ngày không xa, nhiều bệnh sẽ không thể điều trị dứt điểm, dù là kháng sinh thế hệ mới thì cũng không thể chữa được bệnh.

- Xin cảm ơn bác sĩ!

Thu Nguyệt (Thực hiện)