Tập trung giải ngân nguồn vốn nông thôn mới 2016

Trong năm 2016, thực hiện chương trình nông thôn mới (NTM), UBND tỉnh đã quyết định phân bổ số tiền 200 tỷ đồng. Mục tiêu là giúp các địa phương có thêm nguồn lực để nâng cấp các tiêu chí, chỉ tiêu để xây dựng xã đạt chuẩn NTM, xây dựng mô hình NTM tiên tiến, xây dựng thôn NTM; hỗ trợ đầu tư cho các xã, thôn đặc biệt khó khăn; tập trung phát triển sản xuất thông qua chương trình OCOP.

Trồng hoa lan bằng công nghệ cao tại xã Sơn Dương (huyện Hoành Bồ). Ảnh: Tạ Quân

Ngay sau khi UBND tỉnh có Quyết định số 4289/QĐ-UBND về việc giao dự toán thu, chi ngân sách nhà nước năm 2016 và Kế hoạch số 950/KH-UBND về việc triển khai chương trình xây dựng NTM năm 2016, Ban Xây dựng NTM tỉnh đã ban hành hướng dẫn số 60/BXDNTM-NV, gửi các địa phương hướng dẫn chi tiết, cụ thể việc thực hiện công tác phân bổ vốn, quản lý, sử dụng nguồn vốn NTM. Cụ thể như sau: Các địa phương phải dành tối thiểu 50% kinh phí để hỗ trợ phát triển sản xuất, thực hiện chương trình OCOP, thực hiện công tác tập huấn, tuyên truyền và hỗ trợ lãi suất tín dụng; thực hiện hỗ trợ đầu tư tập trung, dứt điểm hỗ trợ các dự án sản xuất, dự án OCOP chuyển tiếp năm 2015, không để phát sinh nợ đọng, không hỗ trợ các mô hình sản xuất nhỏ lẻ, không phân bổ bình quân, dàn trải; đối với các xã đặc biệt khó khăn, chủ yếu hỗ trợ đầu tư hạ tầng phục vụ sản xuất... Trên cơ sở hướng dẫn, các địa phương phải lập danh mục các công trình, dự án báo cáo Ban Xây dựng NTM trong quý I-2016 để cùng các cơ quan chức năng thống nhất quản lý danh mục hỗ trợ đầu tư, đảm bảo thực hiện đúng mục tiêu của chương trình. Riêng với các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, cấp huyện phải thực hiện xác nhận và báo cáo về thường trực Ban Điều hành OCOP tỉnh chậm nhất trong tháng 5-2016.

HTX Tuấn Hùng (xã Dực Yên) đóng gói gạo bao thai, sản phẩm OCOP huyện Đầm Hà.

Mặc dù Hướng dẫn số 60 đã quy định rất chi tiết, rõ ràng đối tượng thực hiện, nguyên tắc phân bổ vốn, nội dung chi, tổ chức thực hiện, tuy nhiên cho đến thời điểm này, nguồn vốn NTM ở một số địa phương còn chưa theo đúng nguyên tắc phân bổ, tỷ lệ giải ngân đạt thấp. Đến hết 15-7-2016 mới có 3 địa phương báo cáo về Ban Xây dựng NTM (Thường trực Ban Điều hành OCOP) thẩm định các dự án phát triển sản phẩm OCOP trong chu trình 2016 là Hải Hà, Bình Liêu và Hoành Bồ. Còn lại các địa phương có khả năng phát triển sản xuất lớn như: Đông Triều, Quảng Yên... đến nay cũng chưa có báo cáo để thẩm định các dự án sản xuất theo quy định. Sự thiếu chủ động ngay từ cơ sở đã khiến cho tỷ lệ giải ngân các địa phương đều đạt thấp. Ví dụ như huyện Ba Chẽ, năm 2016, huyện được phân bổ 17,605 tỷ đồng. Với nguồn vốn này, Ba Chẽ đã quyết định dành 468 triệu đồng để thanh toán cho các công trình chuyển tiếp năm 2015; hỗ trợ xây dựng hạ tầng NTM 9,587 tỷ đồng;  hỗ trợ phát triển sản xuất 3,85 tỷ đồng; hỗ trợ khác 2,7 tỷ đồng; dự phòng 1 tỷ đồng. Việc thiếu sự chủ động từ cơ sở dẫn đến tiến độ thực hiện các công trình hạ tầng nông thôn còn chậm; công tác lập dự án phát triển sản xuất của các xã quá chậm, kéo theo tiến độ thực hiện các dự án không bảo đảm, một số cây trồng vụ xuân đã bị lỡ vụ gieo trồng. Đây là những nguyên nhân chính khiến cho tiến độ giải ngân vốn NTM của huyện đạt thấp, tính đến hết tháng 6, toàn huyện mới giải ngân đạt trên 1,4 tỷ đồng (đạt 8% so với kế hoạch). Đối với huyện Hải Hà, công tác giải ngân vốn NTM cũng không khả quan hơn khi chỉ đạt 2,4/28,12 tỷ đồng (đạt 8,56% kế hoạch). Tỷ lệ giải ngân đạt thấp được chỉ ra do những hạn chế sau: Khi nguồn vốn được phân về, phần lớn các xã không có sự chủ động để triển khai nguồn vốn được giao; chưa có các mô hình dự án cụ thể cho kế hoạch năm 2016, đặc biệt là các sản phẩm chủ lực của địa phương tham gia chương trình OCOP còn nhỏ lẻ, manh mún; cơ quan thường trực, văn phòng điều phối cấp huyện, xã chưa bố trí được cán bộ chuyên trách, nên việc tham mưu còn hạn chế. Tương tự như Ba Chẽ, Hải Hà, các địa phương còn lại như: Hoành Bồ, Vân Đồn, Bình Liêu, Đầm Hà... tỷ lệ giải ngân cũng đạt rất thấp, cá biệt có địa phương còn chưa có khối lượng giải ngân các dự án hỗ trợ sản xuất tập trung, phát triển sản phẩm OCOP (huyện Vân Đồn). Ngoài những nguyên nhân giống như Hải Hà và Ba Chẽ, phần lớn nguồn kinh phí còn lại của các địa phương chưa giải ngân được là do trong 6 tháng đầu năm, các địa phương đều tập trung vào giải ngân nguồn vốn 2015.

Để công tác phân bổ, quản lý, sử dụng và giải ngân vốn NTM đạt hiệu quả, theo đồng chí Ngô Tất Thắng, Phó Ban Điều hành OCOP, Trưởng Phòng Nghiệp vụ, Ban Xây dựng NTM tỉnh: Các địa phương cần thực hiện tốt công tác phân bổ, hoặc điều chỉnh phân bổ cho đúng quy định theo Hướng dẫn số 60; nhanh chóng kiện toàn Văn phòng Điều phối xây dựng NTM, bố trí đủ cán bộ phụ trách NTM cấp xã; thành lập các đoàn công tác xuống các xã hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện đầu tư hạ tầng và phát triển sản xuất theo nội dung nguồn vốn năm 2016 đã phân bổ; đôn đốc các xã đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án phát triển sản xuất; vận động người dân thành lập các tổ chức kinh tế cộng đồng tham gia vào chương trình OCOP...

HOÀNG NGA