Sự vào cuộc của Công đoàn

Cơn “bão khủng hoảng” kinh tế kéo dài dẫn đến tình trạng sản xuất kinh doanh của các đơn vị gặp nhiều khó khăn. Theo đó, người lao động mất việc làm, các quyền lợi và các chế độ chính sách bị ảnh hưởng. Đây chính là thực trạng đang rất cần sự quan tâm, chăm lo, tháo gỡ của các cấp công đoàn và các cấp chính quyền địa phương.

Người lao động lao đao

Từ đầu năm đến nay, tình hình KT-XH vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Nhiều doanh nghiệp không đủ sức cạnh tranh, lượng hàng tồn kho lớn, phải thu hẹp quy mô, tạm ngừng sản xuất, giãn, giảm lao động, giải thể. Theo thống kê của Sở Kế hoạch và Đầu tư, 6 tháng đầu năm có 90 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng hoạt động, 56 doanh nghiệp đăng ký giải thể, 246 doanh nghiệp không hoạt động.

Theo khảo sát của LĐLĐ tỉnh, có trên 5.000 lao động không có việc làm ổn định hoặc chấm dứt HĐLĐ do thu nhập thấp, thiếu việc nhưng chỉ có trên 1.000 lao động được hưởng trợ cấp thất nghiệp... Tình trạng trên khiến nhiều lao động rơi vào tình trạng đời sống gặp nhiều khó khăn. Không ít lao động phải bỏ về quê, hoặc tìm một số nghề tự do như: Bán hàng rong, khuân vác thuê, phục vụ hàng ăn... để kiếm kế sinh nhai qua ngày.

Sửa chữa máy mỏ ở Công ty CP Than Hà Tu - Vinacomin.

Không chỉ mất việc làm, nhiều doanh nghiệp khó khăn dẫn đến tình trạng nợ BHXH gia tăng, ảnh hưởng tới quyền lợi người lao động. Theo số liệu của các ngành chức năng, nợ BHXH từ đầu năm vẫn trên một trăm tỷ đồng. Một số công nhân đã nghỉ việc của Công ty TNHH MTV 508 (Công ty 508) cho biết, do Công ty làm ăn khó khăn, nhiều người xin nghỉ việc nhưng do chưa tìm được việc ở cơ quan khác nên yêu cầu Công ty chốt sổ BHXH để đi đăng ký bảo hiểm thất nghiệp thì mới biết nhiều tháng nay Công ty chưa đóng BHXH cho người lao động trong khi hàng tháng vẫn trừ tiền nộp BHXH của công nhân, khiến cơ quan BHXH không thể chốt sổ BHXH để người lao động hưởng chế độ. Rơi vào tình cảnh này, nhiều lao động gần như phải ngậm đắng, bởi họ không biết làm cách nào để đòi quyền lợi cho bản thân.

Bà Đỗ Thị Lan, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh cho biết: Rất nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động, phá sản không thông báo, mà theo luật thì khi tuyên bố phá sản doanh nghiệp phải thanh lý tài sản để chi trả lương và các chế độ cho người lao động, nhưng hầu như việc này chưa phổ biến, gây thiệt thòi cho người lao động và khó khăn cho cơ quan chức năng khi tham gia giải quyết; đồng thời cũng chưa có chế tài xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Phát huy vai trò “chỗ dựa”

Bà Đỗ Thị Lan, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh cho biết: “Nhằm tháo gỡ những khó khăn cho doanh nghiệp, đồng hành cùng người lao động, LĐLĐ tỉnh đã đề xuất với UBND tỉnh 5 phương án hỗ trợ doanh nghiệp. Đó là, đề nghị giảm tiền thuê đất cho doanh nghiệp; tìm cách tiêu thụ sản phẩm tồn kho; hạ lãi suất tại các ngân hàng; giảm chính sách xã hội hoá đang đè nặng xuống vai doanh nghiệp và người lao động; xây dựng nhà ở cho công nhân… Đồng thời, LĐLĐ cũng vận dụng tối đa các nguồn quỹ xã hội như: Quỹ trợ vốn CNLĐ nghèo, Quỹ vay vốn giải quyết việc làm (Tổng LĐLĐ Việt Nam), Quỹ trợ cấp mất việc để hỗ trợ người lao động khó khăn; tổ chức các hoạt động thi đua lao động sản xuất, sáng kiến cải tiến kỹ thuật góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh, nâng cao năng suất lao động; tăng cường công tác đối thoại nắm tình hình khó khăn của doanh nghiệp và người lao động, tham gia với các cấp chính quyền các biện pháp tháo gỡ”.

Tích cực hơn để đưa ra các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho người lao động, LĐLĐ tỉnh đang tham gia với các Hiệp hội doanh nghiệp địa phương ưu tiên thực hiện chính sách cho người lao động như bán các sản phẩm tiêu dùng với giá ưu đãi cho công nhân; phối hợp với Sở Công thương thực hiện vận động doanh nghiệp giảm hàng tồn kho bằng cách bán hàng giá rẻ cho người lao động, người dân vùng sâu, vùng xa, hải đảo nhằm thu hồi vốn, giải quyết lương, nợ BHXH, ổn định việc làm cho người lao động. Đặc biệt, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo quản lý chặt chẽ việc thực hiện các chế độ chính sách, quyền lợi cho lao động tại các công trình dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn, tránh tình trạng bỏ trốn, không trả lương cho công nhân; đề nghị Sở LĐ-TB&XH thanh tra các đơn vị nợ BHXH kéo dài; tăng cường phối hợp kiểm tra giám sát việc thực hiện chế độ chính sách ở các doanh nghiệp; chỉ đạo công đoàn các cấp tham gia tích cực các phương án tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh với doanh nghiệp; đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người lao động, góp phần phát triển KT-XH đơn vị, địa phương.

Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đảm bảo đời sống việc làm cho người lao động, nhất là trong bối cảnh kinh tế khó khăn không phải là việc trong một sớm một chiều. Vì vậy các cấp chính quyền, cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa công tác chỉ đạo, đưa ra các biện pháp tháo gỡ quyết liệt, cụ thể hơn. Đặc biệt, công đoàn các cấp cần tập trung chăm lo đời sống, bảo vệ quyền lợi CNVC-LĐ, đồng hành cùng doanh nghiệp, trở thành chỗ dựa vững chắc cho người lao động vượt qua khó khăn.

Thanh Hằng