Thủy sinh - Thú chơi lắm công phu

Giữa cuộc sống bộn bề với những mưu sinh vất vả, việc tìm đến một vài thú chơi thư giãn, giúp mỗi người có thể sống chậm lại, tìm cho mình một khoảng lặng để cân bằng nhịp sống có lẽ không còn là điều xa lạ. Và thủy sinh xuất hiện ngày càng phổ biến hiện nay cũng không nằm ngoài quy luật đó. Được đánh giá là một thú chơi công phu, đòi hỏi người chơi phải thật sự đam mê, sáng tạo, yêu thích lối sống xanh, gần gũi với thiên nhiên, thủy sinh đã và đang trở thành lựa chọn của người dân Quảng Ninh ở nhiều lứa tuổi khác nhau.

Bể thủy sinh được thiết kế theo phong cách Nhật Bản, mang đến không gian tươi mát trong ngôi nhà.

Những người trẻ tiên phong

Có lẽ khi nhắc đến thú chơi cá cảnh, thủy sinh, nhiều người thường nghĩ nó phù hợp hơn với những người ở tầm trung, cao tuổi, bởi đặc thù về điều kiện kinh tế, thời gian... Song tại CLB Thủy sinh - Cá cảnh Hạ Long ở Quảng Ninh hiện nay, những người giữ vai trò tiên phong cũng như nòng cốt trong duy trì hoạt động về thú chơi này lại là những người trẻ với tuổi đời chưa đến 30. Trong đó có Nguyễn Trọng Đức và Trần Đức Sơn, hiện đang phụ trách CLB. Chúng tôi đã có dịp gặp gỡ họ vào một ngày cuối thu tháng 10, trong tiết trời mát mẻ, thư thái, rất phù hợp để cùng trò chuyện về thú chơi thủy sinh đầy tao nhã này.

Đã gắn bó với thủy sinh được hơn 5 năm, khi thú chơi này chưa phổ biến rộng rãi tại Quảng Ninh, vì vậy vốn kiến thức am hiểu về thủy sinh được Đức và Sơn nắm khá đầy đủ và chắc chắn. Theo chia sẻ của Trần Đức Sơn, thú chơi thủy sinh được hiểu đơn giản là thu gọn không gian, mô phỏng thiên nhiên vào một bể nước bằng thực vật thủy sinh. Song bể thủy sinh khác với bể cá cảnh đơn thuần, bởi nó chủ yếu là những mảng cây trồng, nên đòi hỏi các điều kiện như ánh sáng, dinh dưỡng, lọc nước… để tạo môi trường cho cây phát triển, còn một số loại cá cảnh, tép cảnh, chỉ đưa vào bể với mục đích trang trí cho thêm sinh động. Với đặc thù là một thú chơi dựa vào sự sáng tạo, gu thẩm mỹ của người chơi, vì vậy để tạo và duy trì một bể thủy sinh, ngoài việc đảm bảo các thiết bị, yếu tố cần thiết, mỗi người chơi có thể lựa chọn thiết kế bể với các phong cách và mức chi phí khác nhau.

Để có một bể thủy sinh độc đáo, đòi hỏi sự sáng tạo và thiết kế rất kỳ công của người chơi.

“Mọi người trong CLB đến với thú chơi thủy sinh này xuất phát từ đam mê, yêu thích thiên nhiên, động, thực vật. Trước khi chơi thủy sinh, tôi cũng từng nuôi cá cảnh, một số loài bò sát, một số loại chim... Thật sự, mỗi thú chơi đều mang đến những điều thú vị riêng, song điểm chung là đều giúp mình được sống gần gũi, hiểu và biết trân trọng, yêu mến thiên nhiên hơn. Đồng thời, tạo được không gian sống thư thái, lành mạnh, giảm áp lực trong công việc, cuộc sống hàng ngày; giúp tránh xa tệ nạn xã hội, các trò chơi game ảo” - Nguyễn Trọng Đức bộc bạch.

Qua tìm hiểu được biết, CLB Thủy sinh - Cá cảnh Hạ Long hiện có khoảng 50 thành viên nòng cốt. Các thành viên trong CLB đến từ nhiều ngành nghề, độ tuổi khác nhau. Người cao tuổi nhất hơn 70, người trẻ nhất vẫn là học sinh THPT. Bên cạnh đó, CLB cũng lập facebook “Hội thủy sinh và cá cảnh Hạ Long” với gần 3.000 thành viên tham gia, nhằm mục đích kết nối, tạo điều kiện để những người yêu thích, có chung niềm đam mê với thủy sinh, cá cảnh có thể chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm về thú chơi; mua bán, trao đổi hay đơn giản là khoe hình ảnh những bể thủy sinh, cá cảnh đẹp, do các thành viên tự thiết kế...

Các đội chơi thiết kế bể thủy sinh tại cuộc thi “Setup bể thủy sinh” ngày 13/10/2019.

Đặc biệt, đầu tháng 10 vừa qua, CLB đã tổ chức cuộc thi “Setup bể thủy sinh” lần đầu tiên tại Quảng Ninh. Cuộc thi thu hút gần 40 thành viên thuộc 5 đội chơi và còn rất nhiều người yêu thích thú chơi thủy sinh đến từ các địa phương trong tỉnh. Thành viên Trần Giáp đến từ đội thi của TP Uông Bí, giành giải nhất cuộc thi, cho biết: Cuộc thi đã tạo được sân chơi bổ ích, lành mạnh, kết nối những người có cùng sở thích, đam mê với thú chơi thủy sinh. Không chỉ vậy, đây còn là dịp để mọi người cùng trổ tài thiết kế, thỏa sức thể hiện óc sáng tạo nghệ thuật, cũng như bàn tay khéo léo, tỉ mỉ qua từng tác phẩm. Cuộc thi cũng là bước đệm cần thiết để tiến tới tham dự những giải thi đấu trong nước và quốc tế đối với những ai thật sự muốn theo đuổi chuyên sâu thú chơi này.

Thú chơi đòi hỏi sáng tạo, công phu

Ở Việt Nam hiện chưa có khóa học nào đào tạo, hướng dẫn bài bản về thiết kế bể thủy sinh, hay thú chơi thủy sinh, mà hầu hết kiến thức có được đều do người chơi đam mê, tự tìm tòi qua mạng Internet, học hỏi lẫn nhau. Trần Đức Sơn chia sẻ: Bản thân tôi cũng tự tay mày mò, chọn từng hòn đá, gắn keo từng cây gỗ lũa nhỏ, cắt tỉa từng nhánh cây để làm khá nhiều bể thủy sinh, nên hiểu được sự tỉ mỉ, đòi hỏi sự khéo léo, tâm huyết của người chơi dành cho thú chơi này. Bể càng cầu kỳ, nhiều chi tiết, cây trồng, thì chi phí càng cao, nhưng người chơi vẫn hoàn toàn tạo ra những bể thủy sinh độc đáo, mới lạ với chi phí tiết kiệm từ những nguyên liệu, cây trồng tự tìm được trong tự nhiên, miễn là đảm bảo được nguyên lý, môi trường để cây phát triển, sinh trưởng tốt.

Nguyễn Trọng Đức và Trần Đức Sơn thực hiện thiết kế, trang trí gỗ lũa cho bể thủy sinh.

Theo kinh nghiệm của các thành viên trong CLB Thủy sinh - Cá cảnh Hạ Long, bể thủy sinh có chiều dài từ 90-120cm là kích thước lý tưởng để có thể thiết kế đẹp, theo các phong cách khác nhau, như: Phong cách Hà Lan, Iwagumi (Nhật Bản), Biotope... Mỗi phong cách sẽ tạo ra một bố cục bể với cách kết hợp, sắp xếp các loại đá, cây nhiều, ít khác nhau. Tuy nhiên, dù thiết kế theo phong cách nào thì mỗi bể thủy sinh đều phải đảm bảo 2 phần cơ bản là phần cứng (gồm bể kính, đèn, nhiệt kế để theo dõi nhiệt độ nước, máy lọc nước, bình CO2...) và phần mềm (gồm đá, gỗ lũa, cây thủy sinh, cát, phân nền và một số loại tép cảnh, cá cảnh nhỏ dùng để trang trí không gây hại cho cây thủy sinh).

Trên cơ sở phần mềm này, người chơi có thể thỏa sức sáng tạo để trang trí bể thủy sinh theo ý tưởng của mình. Có thể thiết kế không gian bể mô tả khung cảnh khu rừng rậm, cao nguyên núi đá, đồng cỏ xanh, hoặc đơn giản là khu vườn cỏ cây nhiều màu sắc... Là thú chơi mang tính sáng tạo, do đó tùy vào điều kiện, sở thích, cứ vài tháng người chơi hoàn toàn có thể trang trí lại bể theo phong cách mới. Tuy nhiên, lựa chọn phong cách, bố cục nào cho bể, người chơi cũng cần am hiểu nguyên lý sinh trưởng, phát triển của từng loại cây, cũng như lựa chọn các loại cây phù hợp trồng ở từng vị trí trong bể để đạt hiệu quả thẩm mỹ. Cụ thể: Trồng tiền cảnh thường sẽ chọn các cây như chân trâu ngọc trai, chân trâu Nhật, cỏ dùi trống, tiêu thảo... trồng trung cảnh phù hợp với liễu răng cưa, một số loại cây cắt cắm trên đá còn trồng hậu cảnh có thể dùng ráy lá to, ráy cà phê, hẹ nước, cỏ cọp...

Để cây trồng trong bể thủy sinh phát triển tốt, phù hợp không gian bể, đòi hỏi người chơi phải dành thời gian chăm sóc, cắt tỉa.

Thiết kế bể thủy sinh đẹp đã khó, song để duy trì cho các loại cây trong bể sinh trưởng tốt, phát triển ưng ý, đòi hỏi rất nhiều công phu và kỹ thuật. Ba yếu tố về nhiệt độ, nước, ánh sáng là điều kiện vô cùng quan trọng cần được thực hiện đảm bảo những quy chuẩn nghiêm ngặt. Theo đó, nhiệt độ trong bể cần duy trì ổn định từ 23-25 độ C, thời lượng chiếu sáng trong bể cần đảm bảo trung bình từ 6-8 tiếng/ngày để cây quang hợp, tránh để quá lâu sẽ làm xuất hiện rêu hại, độ pH trong nước duy trì ở mức 6,5-7,5 và thực hiện thay nước đúng chu kỳ. Ngoài ra, lượng khí CO2, O2, dinh dưỡng và khoáng chất thích hợp là yếu tố cần thiết để cây có điều kiện phát triển tốt nhất.

“Chơi cá dưỡng tâm, chơi chim dưỡng trí, chơi cây dưỡng thần” - câu nói của người xưa đã khái quát được cái tao nhã, ý nghĩa sâu xa của những thú chơi có từ hàng ngàn năm trước. Bởi vậy, dù có phát triển theo những hướng mới, phong phú hơn, đa dạng hơn, những thú chơi này vẫn có sức sống lâu bền với thời gian. Và thủy sinh cũng vậy, không chỉ là lựa chọn thích hợp để trang trí cho không gian ngôi nhà thêm sức sống tươi mới, trong lành, gần gũi với thiên nhiên, mà hơn hết, đây còn là một thú chơi rèn luyện cho con người tính tỉ mỉ, kiên nhẫn và sức sáng tạo vô tận, mang lại sự thư thái, bình yên chính là điều mỗi người nên tìm đến trong cuộc sống hiện đại hối hả hôm nay. 

Nguyễn Dung

[links()]