Tiên Yên phát huy nét văn hóa đặc sắc

Trung tuần tháng 10/2018, trong khuôn khổ Tuần Văn hóa, thể thao vùng Đông Bắc tỉnh Quảng Ninh lần thứ II tại huyện Tiên Yên có Lễ hội Ẩm thực gà Tiên Yên, lần đầu tiên tổ chức trong tỉnh. Lễ hội đã thu hút 29 đội thi đến từ các xã, thị trấn, trường học trên địa bàn huyện tham gia. Các đội giới thiệu nhiều món ăn ngon, hấp dẫn, sáng tạo được chế biến từ gà Tiên Yên. Lễ hội còn có các hoạt động văn nghệ hoạt cảnh tái hiện lại câu chuyện “Huyền thoại Vua Gà”, trình diễn thời trang, thi nhảy, múa... được tổ chức sáng tạo, hấp dẫn, vui tươi. Đã có hàng nghìn lượt người tới tham quan, thưởng thức món gà Tiên Yên.

Bày mâm cỗ tại Lễ hội Ẩm thực gà Tiên Yên.

Chợ phiên Hà Lâu được diễn ra vào cuối tháng 10, ngay ngày khai trương đã đón hơn 7.000 lượt khách, các phiên sau ít hơn nhưng cũng được gần 1.000 người. Chợ hoạt động từ nhiều năm nay vào chủ nhật hằng tuần, nay được nâng tầm để phát triển du lịch. Du khách đến chợ phiên được mua bán, trao đổi các sản phẩm nông sản của địa phương, khám phá cung điện hoa, cầu treo Hà Lâu…

Mới nhất là Lễ hội Đại Phan (lễ hội của người Sán Dìu) được tổ chức vào ngày 21/11, tại xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên. Phần lễ tổ chức tại đền thờ ông Hoàng Cần với lễ Cáo Yết, cúng cơm mới, phóng sinh, lễ tạ, trích đoạn lễ Leo Dao. Phần hội có các hoạt động văn hóa, thể thao tại sân bóng đá Hải Lạng gồm kéo co, đẩy gậy, đi cà kheo, bịt mắt đập niêu, bịt mắt bắt vịt, biểu diễn hát múa Soọng cô, múa hành quan, sân khấu hóa trích đoạn cô dâu lên kiệu hoa đi lấy chồng của người dân tộc Sán Dìu. Bên cạnh đó, Ban Tổ chức còn tổ chức thi làm bánh bạc đầu, gói bánh chưng dài, thi đan bánh lá hẹ, trưng bày mâm cỗ của người Sán Dìu.

Đặc biệt trong lễ hội Đại Phan có lễ Leo Dao. Thầy cả vận lễ phục, đeo gùi gạo thóc lần lượt đặt chân lên cả 12 tầng lưỡi dao vượt đủ 12 kiếp nạn để lên trời yết kiến Ngọc Hoàng. Thầy cả có mẹo để bàn chân không bị đứt chảy máu mới là thành công. Thầy đọc tấu thư trình công việc nhân gian năm cũ, xin trời phù hộ năm sau dân yên nước bền, an khang thịnh vượng. Rồi thầy bốc “thóc vàng, gạo ngọc” tung lên trời gọi là tạ lễ hoàng thiên. Ông Lý Diểng, người dân tộc Sán Dìu, hiện là Bí thư Đảng ủy xã Hà Lâu, bảo: “Lễ hội đáp ứng mong mỏi về văn hóa của người dân Sán Dìu chúng tôi. Dân tộc Sán Dìu ở Tiên Yên tuy số lượng không nhiều, nhưng có rất nhiều người đã đạt được những thành công trong hoạt động xã hội và phát triển kinh tế. Chúng tôi cũng rất cần sân chơi riêng, để phát huy tốt hơn nữa văn hóa của người Sán Dìu vốn rất đặc sắc, mang nhiều nét độc đáo”.

Trước đó, khoảng một tuần, người dân xã Phong Dụ đón chào lễ khởi công xây dựng Khu văn hóa, thể thao dân tộc Tày huyện Tiên Yên tại thôn Đồng Đình, xã Phong Dụ. Khu văn hóa, thể thao được xây dựng trên diện tích 17.625m², gồm: Bãi đỗ xe rộng 995m², nhà văn hóa với kiến trúc truyền thống nhà sàn 2 tầng, 5 gian diện tích 375m² và nhiều hạng mục khác, với tổng mức đầu tư hơn 9,3 tỷ đồng từ nguồn ngân sách huyện.

Cũng tại thôn Đồng Đình, cứ sau Tết Nguyên đán lại diễn ra Lễ hội Đồng Đình với hồn cốt là hội Lồng Tồng (hội xuống đồng) của người Tày, cầu mong một năm mới mùa màng tốt tươi.

Theo cán bộ xã Phong Dụ, những người già ở Đồng Đình rất tích cực vận động con cháu vào cuộc trong việc giải phóng mặt bằng làm công trình Khu văn hóa, thể thao. Các gia đình có phần đất liên quan đến khu vực xây dựng, dù chưa được nhận khoản hỗ trợ bồi thường nhưng vẫn vui vẻ để công trình được khởi công. Anh Hoàng Anh Quỳnh, cán bộ giám sát Ban Quản lý công trình huyện Tiên Yên, cho biết: “Tôi đã đi làm công trình ở nhiều nơi, nhưng chưa nơi nào người dân lại vào cuộc tích cực như ở đây”.

Hiện tại ở Tiên Yên, nhiều mô hình văn hóa được mở ra đáp ứng mong mỏi của người dân, bà con hăng hái xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư. Theo báo cáo của Phòng VHTT huyện thì trong 6 tháng đầu năm, tỷ lệ đăng ký gia đình văn hóa trên địa bàn huyện đạt 95,9%, tăng 3% so với năm 2017, khu dân cư văn hóa đạt 118/122 thôn, khu (96,72%), tăng 6 khu dân cư so với năm trước.

Công Thành