TKV: Gắn sản xuất với bảo vệ môi trường

Chi nguồn vốn lớn cho công tác bảo vệ môi trường, đầu tư hệ thống quan trắc môi trường tự động, “băng tải hóa” các tuyến vận chuyển than ra cảng, sẵn sàng di dời các điểm nóng ảnh hưởng đến môi trường khu dân cư… Đó là những giải pháp quyết liệt mà Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã và đang triển khai trong thời gian gần đây, nhằm hạn chế tối đa những tác động xấu đến môi trường xung quanh trong quá trình khai thác than.

TKV đưa tuyến băng tải Khe Ngát - Điền Công (TP Uông Bí) vào hoạt động từ tháng 11/2017. Ảnh: Đặng Nhung

Từ những năm 2009 trở về trước, do công nghệ khai thác than lạc hậu, không có trạm xử lý nước thải mỏ đạt chuẩn, việc vận chuyển than chủ yếu bằng ô tô và đường sắt, không có quỹ môi trường, vì vậy quá trình khai thác, vận chuyển than ở các mỏ đã tác động nhiều đến môi trường xung quanh. Để khắc phục tình trạng này, giai đoạn 2017-2020, TKV đặt mục tiêu hoạt động sản xuất kinh doanh phải gắn liền với công tác bảo vệ môi trường, trong đó ưu tiên đầu tư nhiều công trình dự án bảo vệ môi trường.

Thực hiện cam kết với tỉnh về công tác môi trường, hằng năm TKV đã trích 1% chi phí sản xuất để lập Quỹ môi trường tập trung đầu tư, xây dựng các công trình về bảo vệ môi trường. Theo đó, giai đoạn 2015-2019, trung bình mỗi năm TKV chi hơn 1.000 tỷ đồng cho công tác bảo vệ môi trường. Bằng nguồn quỹ đó TKV đã tập trung vào các mục tiêu bảo vệ môi trường như: Trồng cây phủ xanh các khu vực bãi thải kết thúc đổ thải; rà soát, nâng công suất các trạm xử lý nước thải đảm bảo xử lý lượng nước thải mỏ phát sinh. Bên cạnh đó TKV còn xây dựng đê, đập ngăn đất đá chân bãi thải còn lại; bổ sung hố lắng đầu nguồn, nạo vét đất đá đảm bảo thoát nước...

TKV đã chủ động phối hợp với tỉnh triển khai nhiều giải pháp bảo vệ môi trường khu vực các mỏ. Theo thống kê của TKV, hiện trên địa bàn tỉnh có 25 đơn vị hoạt động khai thác than với 54 giấy phép khai thác than do Bộ TN&MT cấp còn hiệu lực. Đến nay, 100% các dự án đã được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Ngoài ra, các đơn vị ngành Than còn thực hiện lập dự án, đề án cải tạo phục hồi môi trường và ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường theo quy định. Đến nay, TKV đã đầu tư 56 trạm xử lý nước thải mỏ, tỷ lệ nước thải mỏ qua xử lý đạt 99,37%. Đặc biệt giữa năm 2018, TKV đã hoàn thành việc lắp đặt 35 hệ thống quan trắc tự động nước thải, khí thải. Hiện tại các hệ thống quan trắc tự động vẫn duy trì hoạt động ổn định qua đó giúp TKV kiểm soát tốt lưu lượng nước thải mỏ, khí thải tại các nhà máy.

Đối với khu vực Nhà máy tuyển than Nam Cầu Trắng, sau nhiều năm duy trì hoạt động Nhà máy đã bộc lộ những bất cập tiềm ẩn ô nhiễm môi trường (tiếng ồn, bụi phát tán) ảnh hưởng đến khu vực dân cư và ven Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long. Trước tình trạng đó, ngày 15/7/2015, HĐND tỉnh đã có Nghị quyết số 201/NQ-HĐND ngày 15/7/2015 về việc chấm dứt hoạt động và tháo dỡ Nhà máy tuyển than Nam Cầu Trắng, lộ trình thực hiện chậm nhất đến cuối tháng 9/2019. Đến nay, TKV đã dừng hoạt động của Nhà máy theo đúng chỉ đạo của tỉnh. Hiện Công ty Tuyển than Hòn Gai đang tiến hành tháo dỡ toàn bộ nhà máy, bàn giao mặt bằng cho địa phương, đảm bảo đúng quy định chậm nhất ngày 30/9/2019 phải hoàn thành.

Công ty CP Than Núi Béo đang chuyển đổi từ khai thác than lộ thiên sang khai thác hầm lò. (Ảnh chụp tại lò chợ 41104, Công trường Khai thác 1)

Bên cạnh việc khẩn trương di dời Nhà máy tuyển than Nam Cầu Trắng, để giảm thiểu tác động không mong muốn đến các hộ dân, tính đến tháng 10/2018, TKV đã phối hợp với các địa phương di dời được 401 hộ dân ảnh hưởng khu vực khai thác, bãi thải và ngập lụt nguy hiểm theo Đề án di dân tổng thể của tỉnh Quảng Ninh.

Thực hiện chủ trương chấm dứt vận chuyển than trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, TKV đã tập trung đầu tư các hệ thống băng tải than thay thế vận tải đường bộ và đường sắt, tiêu biểu như: Hoàn thành hệ thống băng tải than Lép Mỹ - Cảng Km6 (TP Cẩm Phả) dài hơn 4,5km, công suất 720 tấn/giờ, chấm dứt vận chuyển than bằng ô tô; đưa vào sử dụng hệ thống băng tải vận chuyển than Khe Ngát - Cảng Điền Công với tổng mức đầu tư hơn 1.291 tỷ đồng, công suất vận chuyển 6 triệu tấn than/năm, dài gần 8km. 

Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 7 nhà máy nhiệt điện đang hoạt động, trong đó có 2 nhà máy gồm: Nhiệt điện Đông Triều và Nhiệt điện Cẩm Phả trực thuộc TKV. Các nhà máy nhiệt điện đang đứng trước nguy cơ quá tải bãi thải tro xỉ, ảnh hưởng tới môi trường xung quanh. Trước thực trạng đó, Tập đoàn đang tập trung đẩy mạnh tiêu thụ xử lý lượng tro xỉ phát sinh và tồn tại bãi thải.

Bằng những giải pháp triển khai đồng bộ trong việc quản lý, khai thác gắn với bảo vệ môi trường không chỉ giúp TKV phát triển ngày càng bền vững hơn mà còn góp phần tích cực vào chuyển đổi thành công mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh” của tỉnh Quảng Ninh.

Phạm Tăng

[links()]