Triển khai thực hiện Kế hoạch kiểm tra chuyên đề mặt hàng phân bón

Thời gian gần đây, giá mặt hàng phân bón trong nước và thế giới có xu hướng tăng. Điều này đã phát sinh những hiện tượng đầu cơ, găm hàng, định giá mua, bán bất hợp lý… nhằm thu lời bất chính đối với mặt hàng phân bón.

Phát sinh nhiều hành vi vi phạm

Từ đầu năm đến nay, giá phân bón tăng trung bình 50 - 73%. Cụ thể, giá phân urê Cà Mau tăng 72% (từ 6.800 đồng/kg lên 11.700 đồng/kg); DAP Đình Vũ tăng 67,3% (từ 8.550 đồng/kg lên 14.300 đồng/kg); NPK Bình Điền tăng 24,3% (NPK 16-16-8+13S từ 8.860 đồng/kg lên 10.760 đồng/kg).

Theo ông Nguyễn Thanh Bình - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT), hiện nay, giá mặt hàng phân bón trong nước và thế giới có xu hướng tăng do nguồn cung khan hiếm. Tại một số nơi và một số địa điểm, đặc biệt khi diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, điều này đã gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động nông nghiệp và làm gia tăng các hoạt động gian lận thương mại, sản xuất kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng; phát sinh những hiện tượng đầu cơ, găm hàng, định giá mua, bán bất hợp lý… nhằm thu lời bất chính đối với mặt hàng phân bón.

Thời gian qua, với sự vào cuộc của cơ quan chức năng, nhiều cơ sở, công ty sản xuất, kinh doanh phân bón kém chất lượng, thậm chí làm giả, nhái thương hiệu đã được phát hiện và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Điển hình, ngày 2/8/2021, UBND tỉnh Tây Ninh đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh Võ Văn An (Cửa hàng phân bón Tám Tỷ - địa chỉ Khu phố Lộc Khê, Phường Gia Lộc, Thị xã Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh) với số tiền phạt gần 400 triệu đồng, hàng hóa vi phạm là 25 tấn phân bón rễ NPK bổ sung trung vi lượng SITTO PHAT. Trước đó, ngày 4/6/2021, Cục QLTT tỉnh này đã kiểm tra hộ kinh doanh Võ Văn An, đồng thời lấy 2 mẫu phân bón đi kiểm nghiệm chất lượng. Kết quả kiểm tra cho thấy, 2 mẫu phân bón này có chất lượng không phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng và qua làm việc ông Võ Văn An đã thừa nhận hành vi vi phạm.

Trong 6 tháng đầu năm 2021, các Đội QLTT trực thuộc Cục QLTT tỉnh Lâm Đồng đã tích cực nắm bắt tình hình thị trường, thẩm tra xác minh đã tiến hành kiểm tra, xử lý nhiều vụ việc liên quan đến phân bón giả chất lượng. Trong đó nổi bật, Đội QLTT số 2 và Đội QLTT số 5 đã phát hiện 3 cơ sở kinh doanh phân bón trên địa bàn huyện Đức Trọng và huyện Đơn Dương có hành vi kinh doanh phân bón giả chất lượng. Các đội đã tiến hành thiết lập hồ sơ trình cấp có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính số tiền: 108.750.000 đồng, tịch thu toàn bộ số phân bón giả về chất lượng.

Đặc biệt, cuối tháng 4/2021, QLTT Gia Lai phát hiện gần 10 tấn phân bón nhập khẩu không ghi nơi sản xuất. Tiến hành kiểm tra đột xuất cơ sở kinh doanh phân bón Diệu Hường (thôn 4, xã An Phú, Thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai), lực lượng chức năng phát hiện cơ sở này bày bán 2 lô phân bón nhập khẩu từ Trung Quốc có nhãn ghi không đúng các nội dung bắt buộc phải thể hiện trên nhãn hàng hóa. Tại thời điểm kiểm tra, ông Đinh Xuân Diệu chủ cơ sở đã cung cấp hóa đơn GTGT để chứng minh nguồn gốc, xuất xứ và tính hợp pháp của hàng hóa. Đoàn kiểm tra cũng đã xác định 2 lô phân bón nêu trên có sai phạm quy định về nhãn hàng hóa, trị giá hàng hóa vi phạm theo giá niêm yết tại cửa hàng là hơn 150 triệu đồng.

Đáng chú ý, vụ việc hàng chục tấn phân bón giả tại Công ty TNHH Thương mại Châu Rhino (phường Trảng Dài, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) do Tổng cục QLTT phối hợp lực lượng công an tỉnh Đồng Nai phát hiện, đã bị cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công An khởi tố hình sự về tội "sản xuất, buôn bán hàng giả".

Những vụ việc nêu trên chỉ là một trong rất nhiều vụ vi phạm trong sản xuất, kinh doanh phân bón được lực lượng QLTT cả nước kiểm tra, phanh phui, thu giữ trong thời gian vừa qua.

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Trước thực trạng này, để bình ổn thị trường phân bón, Tổng cục QLTT đã có Công văn số 1634/TCQLTT-CNV ngày 28/7/2021 về việc tăng cường kiểm tra, giám sát mặt hàng phân bón. Theo đó, Tổng cục QLTT yêu cầu Cục QLTT các tỉnh, thành phố chủ động phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các ngành có liên quan tại địa phương xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch kiểm tra chuyên đề đối với mặt hàng phân bón.

Ông Nguyễn Thanh Bình cho biết, trong đợt kiểm tra lần này, lực lượng sẽ tập trung vào các cơ sở nhập khẩu, kinh doanh phân bón. Nội dung kiểm tra là giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và giấy phép kinh doanh; hàng hóa và hóa đơn chứng từ có liên quan đến hàng hóa; nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa; chất lượng của hàng hóa; việc thực hiện quy định của pháp luật về nhãn hàng hóa; kiểm tra việc niêm yết giá và bán đúng giá niêm yết. Thời gian kiểm tra từ ngày 1/8 đến ngày 12/12/2021.

Bên cạnh đó, Cục QLTT các tỉnh, thành phố sẽ tăng cường công tác quản lý theo địa bàn, thu thập thông tin, theo dõi sát các biến động đối với mặt hàng phân bón, thường xuyên giám sát thị trường phân bón để kịp thời phát hiện, kiểm tra đột xuất nhằm ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng, đầu cơ, găm hàng, định giá mua, bán bất hợp lý.

Đối với Cục Nghiệp vụ QLTT, sẽ chủ trì, phối hợp với Cục Hóa chất, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) và các đơn vị liên quan xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch kiểm tra chuyên đề đối với các doanh nghiệp nhập khẩu phân bón quy mô lớn hoặc phối hợp với Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) kiểm tra các doanh nghiệp sản xuất phân bón lớn khi được yêu cầu.

Trước đó, nhằm tăng cường hoạt động kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, Tổng cục QLTT đã ký kết quy chế phối hợp với Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Quy chế này sẽ tăng cường công tác phối hợp, trao đổi thông tin và tổ chức triển khai kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời, hiệu quả và xử lý nghiêm hành vi sản xuất, kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả, không bảo đảm chất lượng, không rõ nguồn gốc và các hành vi vi phạm pháp luật khác trong hoạt động sản xuất, kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.