Trợ giúp pháp lý cho đối tượng đặc thù

Người nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội, trẻ em... là những trường hợp thường gặp khó khăn trong việc thuê luật sư khi xảy ra các vụ kiện, xâm hại hay vụ việc vi phạm pháp luật. Chính bởi vậy, Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) nhà nước tỉnh (Sở Tư pháp) đã có nhiều biện pháp TGPL để bảo vệ quyền lợi cho các đối tượng này.

Theo Luật Trợ giúp pháp lý, đối tượng được TGPL gồm: Người có công với cách mạng, người thuộc hộ nghèo, trẻ em, người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo, người thuộc một trong các trường hợp sau đây có khó khăn về tài chính: Cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ; người nhiễm chất độc da cam; người cao tuổi; người khuyết tật; người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là bị hại trong vụ án hình sự; nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình; nạn nhân của hành vi mua bán người theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người; người nhiễm HIV.

Để giúp các đối tượng này khi có nhu cầu TGPL, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh đã tham mưu cho Sở Tư pháp ban hành thực hiện Đề án Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), Kế hoạch TGPL đối với người khuyết tật có khó khăn về tài chính trên địa bàn tỉnh... Đồng thời, Trung tâm còn phối hợp với Hội Luật gia tỉnh Quảng Ninh ban hành Kế hoạch TGPL, tuyên truyền pháp luật cho hội viên Hội Luật gia và nhân dân trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh năm 2023. Riêng trong tháng 6, Trung tâm đã thực hiện 2 hội nghị TGPL tại phường Hà An và xã Tiền Phong thuộc TX Quảng Yên.

Công tác truyền thông về TGPL luôn được Trung tâm chú trọng để đưa chính sách TGPL đến với người nghèo, người DTTS và các đối tượng yếu thế khác. Từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã biên soạn 9 loại tờ gấp pháp luật với 170.000 tờ và 13.000 quyển tài liệu pháp luật bỏ túi về TGPL và các lĩnh vực pháp luật có liên quan để cung cấp miễn phí cho người dân trên địa bàn toàn tỉnh.

Không chỉ có vậy, Trung tâm đã biên soạn và xây dựng sách “Những vụ việc trợ giúp pháp lý cho trẻ em, người chưa thành niên và đồng bào DTTS”; xây dựng phóng sự “Trợ giúp pháp lý cầu nối đưa chính sách pháp luật tới người dân”. Các trụ sở cơ quan tiến hành tố tụng, nhà tạm giữ, trại tạm giam đều được niêm yết Bảng thông tin, hộp tin về TGPL và cung cấp tờ gấp pháp luật, mẫu đơn yêu cầu TGPL, danh sách người thực hiện TGPL để người dân tìm hiểu khi có nhu cầu...

Qua đó, góp phần đẩy mạnh hoạt động TGPL trong hoạt động tố tụng. 9 tháng năm 2023, số lượng vụ việc tham gia tố tụng được Trung tâm TGPL tỉnh thụ lý là 123 vụ việc với 123 người, trong đó có 1 vụ việc do người dân trực tiếp đến Trung tâm yêu cầu được TGPL và 122 người thuộc diện TGPL là người bị tạm giam, tạm giữ, bị can, bị cáo, bị hại trong các vụ án hình sự, đương sự trong các vụ án dân sự, hành chính do cơ quan tiến hành tố tụng thông báo đến Trung tâm; thực hiện đại diện ngoài tố tụng 4 vụ việc cho 4 người.

Bên cạnh việc tham gia trợ giúp trong hoạt động tố tụng, Trung tâm TGPL nhà nước còn hướng mạnh về cơ sở. 9 tháng năm 2023, Trung tâm đã tổ chức thành công Hội nghị TGPL tại 40 xã, phường thuộc các huyện, thị xã, thành phố: Đông Triều, Hải Hà, Cẩm Phả, Ba Chẽ, Vân Đồn, Uông Bí, Bình Liêu, Quảng Yên với 2.560 lượt người tham dự.

Tại các hội nghị, không chỉ phổ biến, giới thiệu nội dung cơ bản của Luật Trợ giúp pháp lý; Bộ luật Dân sự; Luật Trẻ em và một số quy định pháp luật khác, Đoàn công tác của Trung tâm còn phát miễn phí 2.560 sổ tay TGPL và 12.800 tờ gấp pháp luật với nội dung: Một số quy định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội; một số quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng; một số quy định về tài sản; một số quy định về người khuyết tật; một số quy định bồi thường về đất, hỗ trợ và tái định cư... Đồng thời, Trung tâm cũng thực hiện tư vấn đơn giản cho người dân tham dự các hội nghị; trao đổi với chính quyền địa phương để quan tâm giải quyết, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người dân.

Việc tiếp dân tại Trung tâm cũng được chú trọng. Trung tâm bố trí cán bộ tiếp dân có trình độ chuyên môn phù hợp, tạo thuận lợi cho việc tiếp nhận và thụ lý các vụ việc TGPL, đặc biệt là đối với những vụ việc mà người yêu cầu TGPL có yêu cầu giữ bí mật; từ đó tạo tâm lý yên tâm, tin tưởng để trình bày về vụ việc. Trong 9 tháng năm 2023, Trung tâm đã tiếp nhận 9 vụ việc tư vấn tại trụ sở, thụ lý và thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Thông qua các hoạt động tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng, Trung tâm đã cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được TGPL; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng được TGPL theo quy định của pháp luật.