Trump liên tục cản trở chuyển giao quyền lực, Biden đang gặp bài toán khó?

Lần đầu tiên sau hơn nửa thế kỷ, một chính quyền sắp mãn nhiệm liên tục cản trở một chính quyền mới và vẫn chưa có ý định nhượng bộ.

Sự im lặng từ chính quyền ông Trump

Tổng thống Trump đã không gọi điện cho ông Joe Biden. Chiến dịch tranh cử của ông Trump vẫn chưa liên lạc với đội ngũ của ông Biden. Nhà Trắng và các cơ quan liên bang cũng chưa thông báo về quá trình chuyển giao quyền lực cho đội ngũ của ông Biden. Và cuối cùng, Đệ nhất phu nhân Melania cũng chưa mời bà Jill Biden tới Nhà Trắng uống trà theo thông lệ.

Tới nay, chính quyền ông Trump không tổ chức cuộc họp nào về dịch Covid-19, việc rút quân ở Afghanistan và Iraq hay về việc yêu cầu phương án tấn công Iran. Đồng thời, cũng không có biện pháp an ninh nào được thực hiện cho các quan chức mới trong chính quyền của ông Biden sắp tới.

Tổng thống Trump và ông Biden. Ảnh: Fox News

Theo Politico, sự im lặng này có thể tiếp tục kéo dài đến tháng 12, khi các tiểu bang chứng nhận kết quả bầu cử trước Quốc hội, theo một số thành viên đảng Cộng hòa am hiểu các kế hoạch dự kiến. Họ cho biết, cho đến lúc đó, Tổng thống Trump và đội ngũ của ông sẽ tiếp tục khẳng định cuộc bầu cử bị đánh cắp và đưa ra những cáo buộc không có cơ sở về gian lận để đệ đơn kiện và yêu cầu kiểm phiếu lại.

Đây là một tình huống chưa từng xảy ra kể từ ít nhất vào năm 1963, khi đạo luật chuyển giao quyền lực tổng thống đã thiết lập các cơ chế hiện đại, tạo điều kiện cho quá trình chuyển giao quyền lực có trật tự và hòa bình. Các ứng viên tổng thống được cung cấp các dịch vụ và cơ sở chuyển tiếp, bao gồm không gian văn phòng và chi phí cho quá trình này.

Theo các quan chức từng làm việc cho các tổng thống Đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ cũng như các nhà lập pháp của cả hai đảng, quá trình chuyển giao quyền lực chậm trễ có thể khiến đội ngũ của ông Biden không có sự chuẩn bị tốt vào tháng 1 khi tiếp quản một lực lượng lao động liên bang hàng triệu người. Thêm vào đó, điều này có thể khiến thế giới nghĩ rằng, Mỹ - một hình mẫu trên toàn cầu, không thể thực hiện quá trình chuyển giao quyền lực một cách liền mạch.

Andy Card, cựu chánh văn phòng của Tổng thống George W. Bush, người đã tham gia vào 3 cuộc chuyển giao tổng thống cho biết: “Việc chuyển giao quyền lực, thậm chí là miễn cưỡng, là điều quan trọng mà cả thế giới đều chứng kiến”.

Ngay cả vào năm 2000, khi một cuộc kiểm phiếu lại ở Florida khiến cả nước chờ đợi trong nhiều tuần xem ai sẽ trở thành tổng thống, ông Card nói rằng, đội ngũ của Tổng thống Bill Clinton đã cho phép ông Bush tiếp cận hồ sơ về an ninh quốc gia. Đối thủ của ông Bush - Phó Tổng thống lúc bấy giờ là Al Gore, cũng nhận được chúng.

Truyền thông Mỹ đã tuyên bố ông Biden là người chiến thắng trong cuộc bầu cử năm nay vào ngày 7/11, 4 ngày sau khi cuộc bỏ phiếu kết thúc. Ông Joe Biden giành được 306 phiếu đại cử tri so với 232 phiếu của ông Trump. Theo đó, ông Biden đã vượt qua mức 270 phiếu đại cử tri cần thiết để trở thành tổng thống. Tuy nhiên, Emily Murphy, người đứng đầu Cơ quan Dịch vụ Công (GSA) do ông Trump bổ nhiệm, đã không thừa nhận chiến thắng của ông Biden và từ chối thực hiện một quy trình cho phép đội ngũ của ông Biden tiếp cận các nguồn lực liên bang.

Khó khăn của Biden khi tiếp quản quyền lực từ Trump

Đội ngũ của ông Biden đã cố gắng giải quyết tình trạng hiện bằng cách thuê nhân viên và liên hệ với các cựu nhân viên liên bang từng làm việc cho Tổng thống Barack Obama. Họ cũng đã liên hệ với các quan chức tiểu bang và địa phương, ngay cả khi nhiều thành viên đảng Cộng hòa, bao gồm cả Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell, đã không thừa nhận ông Biden chiến thắng.

Tổng thống Trump đến nay vẫn không nhượng bộ và liên tục thách thức kết quả bầu cử. “Tôi đã thắng cuộc bầu cử”, ông Trump đăng trên Twitter hôm 16/11.

Trong khi đó Nhà Trắng cho biết họ đang tuân thủ luật pháp. Người phát ngôn Nhà Trắng Judd Deere cho biết: “Chính quyền ông Trump đang tuân theo tất cả các yêu cầu của luật pháp”.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien cam kết quá trình chuyển giao quyền lực sẽ diễn ra “chuyên nghiệp” nếu ông Joe Biden được xác nhận đắc cử. Tuy nhiên, một số đồng minh đảng Cộng hòa của tổng thống, bao gồm các nhân viên cũ của ông Trump nói rằng, không rõ liệu ông Trump có tham dự lễ nhậm chức của Biden hay không. Nếu không, ông Trump sẽ trở thành tổng thống thứ tư sau John Adams, John Quincy Adams và Andrew Johnson không tham dự lễ nhậm chức của người kế nhiệm, Thomas Balcerski, giáo sư tại Đại học Eastern Connecticut, người nghiên cứu về chuyển giao và nhậm chức, cho biết.

“Điều này chưa từng có trong thời hiện đại. Tổng thống Trump đã chính trị hóa một khía cạnh của nền dân chủ, vốn được cho là đã phi chính trị hóa”, Bal Cancerki nói.

Chính quyền ông Trump đã bắt đầu lên kế hoạch cho quá trình chuyển giao vào tháng 5 theo yêu cầu của luật pháp, thành lập các nhóm quan chức để tư vấn cho các cơ quan về cách chuẩn bị chuyển giao. Đội ngũ của Biden cũng lên kế hoạch cho một chính quyền tiềm năng từ nhiều tháng trước, đồng thời tập trung vào nhân sự và các chính sách.

Tuy nhiên, cho đến khi người đứng đầu GSA công bố người chiến thắng, đội ngũ của ông Biden dự kiến ​​sẽ không được quyền tiếp cận các cơ quan liên bang. Đó là một kịch bản chưa từng có nhưng một quan chức của đội ngũ Biden đã dự tính điều này có thể xảy ra.

“Mỗi ngày trôi qua, điều này càng trở nên đáng lo ngại khi đội ngũ an ninh quốc gia của chúng tôi và ông Biden cũng như bà Harris không có quyền tiếp cận vào các đánh giá mối đe dọa, các hồ sơ tình báo và thời gian thực về các cam kết trên khắp thế giới. Để chuẩn bị cho quá trình cầm quyền, điều quan trọng là họ phải có quyền tiếp cận những thông tin đó”, Jen Psaki, cố vấn quá trình chuyển giao của ông Biden nói.

Trong quá khứ, tổng thống đắc cử sẽ cử các nhóm nhân viên vào những cơ quan liên bang. Tại đây, các nhân viên của chính quyền tiếp theo sẽ xem xét tài liệu, tiếp nhận các hồ sơ và gặp gỡ các nhân viên hiện tại.

Trong những ngày gần đây, ngay cả một số thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa cũng bắt đầu cho rằng, ít nhất ông Biden nên nhận được hồ sơ tình báo cấp cao được gọi là Báo cáo tình báo hàng ngày của Tổng thống.

Trong một bài phát biểu hôm 16/11 ở Wilmington, bang Delaware về việc khôi phục nền kinh tế, ông Biden kêu gọi chính quyền Trump hợp tác trong quá trình chuyển giao quyền lực để không trì hoãn việc giải quyết đại dịch Covid-19. “Thêm nhiều người có thể chết nếu chúng tôi không hợp tác”, ông Biden nói.

Chris Lu, người điều hành quá trình chuyển giao cho ông Obama sau cuộc bầu cử năm 2008 cho biết, GSA đã công bố người chiến thắng chỉ vài giờ sau cuộc bầu cử và ông đã bắt đầu nói chuyện 2 lần/ngày với phó chánh văn phòng Blake Gottesman - quan chức của ông Bush hỗ trợ quá trình chuyển giao. Hai người đã thảo luận về mọi thứ, từ các biện pháp an ninh cho các quan chức mới trong chính quyền đến cho đến quyền truy cập máy tính của các nhân viên.

“Chúng tôi đã thực hiện quá trình chuyển giao trong 200 năm ở đất nước này. Chúng tôi đã làm được điều đó trong chiến tranh và trong giai đoạn suy thoái, và chúng tôi đã làm được điều đó ngay cả khi hai ứng viên tổng thống đều cạnh tranh quyết liệt. Đây là truyền thống của đất nước chúng tôi”, Chris Lu nói.

Theo CTV Mai Trang/VOV