Trung Quốc 'bí mật chế tạo siêu máy tính nhanh nhất thế giới'

Theo WSJ, các nhà khoa học Trung Quốc đã trở nên bí mật hơn trong hoạt động nghiên cứu siêu máy tính. Họ bắt đầu ngừng gửi hồ sơ tham gia bảng xếp hạng Top500 siêu máy tính nhanh nhất thế giới. Động thái này nhằm tránh những quy định từ Mỹ suốt 9 năm qua trong việc làm chậm sự tiến bộ công nghệ của Trung Quốc.

Chế tạo siêu máy tính được coi là thước đo công nghệ quan trọng, do những cỗ máy nhanh hơn có thể mang lại lợi thế trong việc phát triển vũ khí quân sự hoặc các đột phá khác.

Jack Dongarra, giáo sư tại Đại học Tennessee, nhà đồng sáng lập Top500, cho biết Trung Quốc có thể đã làm ra siêu máy tính nhanh nhất thế giới vào tháng 6 nhưng "không gửi kết quả". Ông cho rằng họ có thể lo ngại Mỹ sẽ có hành động cứng rắn hơn khi khoe thành quả mới đạt được.

Năm tổ chức chế tạo siêu máy tính Trung Quốc đã bị đưa vào danh sách đen của Mỹ năm 2019 với lý do dùng máy móc cho mục đích quân sự, hạt nhân. Điều này đồng nghĩa các công ty Mỹ không thể bán chip và các thành phần khác cho những tổ chức này. Họ phải dựa vào công nghệ cũ và các bộ xử lý do Trung Quốc tự sản xuất.

Năm ngoái, một báo cáo khoa học cho thấy siêu máy tính Sunway của Trung Quốc có 39 triệu lõi (bộ phận của chip thực hiện xử lý), gấp bốn lần số lõi của Frontier. Trong bảng xếp hạng công bố tháng 4 năm nay, Frontier vẫn là siêu máy tính mạnh nhất thế giới với công suất 1,19 exaflop, tức 1,19 tỷ tỷ phép tính mỗi giây. Hệ thống đặt tại Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge ở Tennessee (Mỹ) và bắt đầu hoạt động từ tháng 8/2022.

Siêu máy tính hoạt động dựa trên cùng nguyên lý như máy tính thông thường, nhưng có hiệu suất cao hơn nhiều. Khác với máy tính để bàn hoặc laptop, chúng xử lý tệp dữ liệu khổng lồ và tiến hành tính toán ở tốc độ khó tin. Những máy tính nhanh nhất thế giới này đòi hỏi cơ sở hạ tầng lớn để hoạt động, bao gồm hệ thống làm mát tiên tiến. Chúng hiện được ứng dụng vào nhiều lĩnh vực như mô phỏng các vụ thử tên lửa hạt nhân, dự báo thời tiết, nghiên cứu khí hậu, kiểm tra sức mạnh mã hóa của máy tính.

Bảng xếp hạng Top500 siêu máy tính được thực hiện từ năm 1993 bởi những chuyên gia tên tuổi như Jack Dongarra của Đại học Tennessee; Knoxville, Erich Strohmaier và Horst Simon của Trung tâm Máy tính khoa học nghiên cứu năng lượng Mỹ; Hans Meuer của Đại học Mannheim... Bảng xếp hạng được công bố hai lần mỗi năm, thông qua hình thức online hoặc tại Hội nghị Siêu máy tính quốc tế và Hội nghị Siêu máy tính ACM/IEEE thường niên.