Ứng dụng KH&CN vào bảo vệ môi trường

Phát triển bền vững và bảo vệ môi trường là mục tiêu lâu dài, nhiệm vụ chiến lược trong phát triển kinh tế-xã hội của đất nước nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng. Do đó, trong những năm qua, việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ (KH&CN) cũng như tiếp nhận, chuyển giao công nghệ tiên tiến trên thế giới trong bảo vệ môi trường tại Quảng Ninh ngày càng trở nên cấp thiết và quan trọng hơn.

Doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ sản xuất vừa phát triển kinh tế vừa bảo vệ môi trường. Trong ảnh: Dây chuyền công nghệ sản xuất gạch, ngói không nung tại Công ty CP Thanh Tuyền Group (TX Đông Triều).

Đa dạng các hoạt động

Trong thời gian qua, hoạt động KH&CN đã có những đóng góp tích cực vào việc dự báo, phòng ngừa, cải tạo, phục hồi, xử lý ô nhiễm môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học. Trong lĩnh vực y tế, các cơ sở y tế đã ứng dụng công nghệ vi sinh, công nghệ màng lọc AAO để xử lý nước thải y tế; hệ thống thiết bị xử lý chất thải rắn y tế lây nhiễm bằng công nghệ vi sóng tích hợp nghiền cắt trong cùng khoang xử lý để chuyển toàn bộ thành chất thải thông thường, không còn mầm bệnh lây nhiễm. Bên cạnh đó, Quảng Ninh đang kêu gọi doanh nghiệp đầu tư công nghệ lò đốt chưng cất khí khô tiên tiến của Nhật Bản trong việc xử lý chất thải y tế.

Hay trong lĩnh vực nông nghiệp, các địa phương đã đưa chế phẩm sinh học vào xử lý chất thải gia súc, gia cầm và rơm, rạ thành phân hữu cơ, góp phần cải thiện đáng kể môi trường nông thôn, nâng cao năng suất cây trồng; sử dụng men vi sinh trong chăn nuôi; sử dụng chế phẩm sinh học trong quản lý ao đầm nuôi tôm công nghiệp… Cùng với đó, việc xây dựng hầm biogas vừa góp phần giải quyết vấn đề năng lượng vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khoẻ cộng đồng dân cư và nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

Rác thải y tế được xử lý bằng công nghệ vi sóng tích hợp nghiền cắt trong cùng khoang xử lý để chuyển toàn bộ thành chất thải thông thường, không còn mầm bệnh lây nhiễm tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Cẩm Phả.

Để giám sát chất lượng môi trường, Quảng Ninh mạnh dạn đầu tư hệ thống quan trắc môi trường tự động và hệ thống truyền dẫn dữ liệu tại 7 địa phương, ảnh hưởng nhiều bởi các hoạt động sản xuất công nghiệp là Hạ Long, Móng Cái, Cẩm Phả, Vân Đồn, Uông Bí, Đông Triều, Hoành Bồ. Trong đó, có 2 trạm quan trắc môi trường nước mặt, 6 trạm quan trắc môi trường nước biển ven bờ, 10 trạm quan trắc môi trường không khí xung quanh và 8 trạm quan trắc môi trường khí thải tại các nhà máy xi măng, nhiệt điện.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng phối hợp với Công ty Chodai và Seiwa Denko (Nhật Bản) sử dụng công nghệ sinh học nhằm xử lý nước thải trên tàu du lịch với hệ thống Bio-toilet; phối hợp với tổ chức JICA (Nhật Bản) triển khai Dự án “Tuần hoàn tài nguyên có sự tham gia của người dân Hạ Long”; thực hiện chương trình tập huấn xử lý rác thải hữu cơ thành phân vi sinh cho cán bộ Ban Quản lý Vịnh Hạ Long… Các tàu du lịch hoạt động trên Vịnh Hạ Long đã ứng dụng KH&CN lắp đặt thiết bị phân li dầu-nước, góp phần giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước vịnh.

Sản xuất gắn liền với bảo vệ môi trường

Tại các doanh nghiệp, việc ứng dụng KH&CN mới giúp bảo vệ môi trường cũng được triển khai mạnh mẽ. Chẳng hạn, nhà máy sản xuất gạch không nung thuộc Công ty CP Thanh Tuyền Group (TX Đông Triều) là đơn vị đầu tiên trong cả nước nghiên cứu, ứng dụng KH&CN để tái chế xỉ thải, tro bay của nhà máy nhiệt điện trở thành sản phẩm gạch, ngói và vật liệu xây dựng không nung. Với sản lượng trên 60 triệu viên gạch quy chuẩn/năm, việc áp dụng dây chuyền sản xuất từ vật liệu không nung của Nhà máy này đã tiết kiệm trên 200.000m3 đất sét và hàng vạn tấn than phục vụ cho hoạt động sản xuất. Với giải pháp này, đơn vị không chỉ tạo ra vật liệu xây dựng mới, giá cả cạnh tranh mà còn đảm bảo môi trường.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Vũ Thanh Tuyền, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thanh Tuyền Group, cho biết: Mặc dù ra đời sau nhưng đơn vị lại có lợi thế là được lựa chọn công nghệ, thiết bị của các nước có nền công nghiệp chế biến vật liệu xây dựng không nung tiên tiến trên thế giới như: Nhật Bản, Italia, Thổ Nhĩ Kỳ… Do đó, sản phẩm của Công ty không chỉ khẳng định được uy tín ở thị trường trong nước, mà còn vươn ra hơn 10 quốc gia trên thế giới.

Hay Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam, từ khi áp dụng dây chuyền tuyển than hiện đại với các module công suất lớn 250.000 tấn/năm, 650.000 tấn/năm, vừa tận thu triệt để sản lượng than so với công nghệ cũ (tăng từ 20-30%), tăng năng suất lao động do được cơ giới hóa, giảm thiểu đáng kể ô nhiễm môi trường, bệnh nghề nghiệp cho người lao động do giảm mật độ các nguồn gây bụi và phát thải khí độc hại trên mỏ…

Có thể khẳng định, Quảng Ninh luôn khuyến khích đối với dự án ứng dụng công nghệ cao, tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường; thúc đẩy các doanh nghiệp chế biến sâu, tạo sản phẩm có giá trị bằng chính sách ưu đãi về thuế, lãi suất vốn vay, cơ sở hạ tầng… Với những chính sách này, hy vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hơn hoạt động nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới để bảo vệ môi trường, góp phần tạo một môi trường xanh, sạch, đẹp và bền vững.

Tường Vi