Ước mong của người dân đảo Trần

Từ một hòn đảo hoang vắng quanh năm chỉ có CBCS một số đơn vị LLVT đứng chân, bằng chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước và sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, một ngôi làng mới đã hình thành giữa trùng khơi nơi tiền tiêu vùng Đông Bắc Tổ quốc. Tuy nhiên, để người dân ở đây bám biển, bám đảo định cư ổn định thì vẫn còn nhiều việc phải làm.

Nhiều hạng mục công trình ở đảo Trần đang tiếp tục được đầu tư.

Làng mới giữa trùng khơi

Ngày nay, đến đảo Trần (Cô Tô), được chứng kiến những ngôi nhà kiên cố mới xây san sát nằm kề bên nhau như bức tường thành vững chãi nơi biển khơi; vẳng đưa từ lớp học tiếng trẻ thơ ê a học bài, ít ai biết rằng chỉ cách đây vài năm, trên đảo chỉ có 1 hộ dân sinh sống, thiếu thốn đủ bề. Với diện tích tự nhiên khoảng 443,8ha, đảo Trần thuộc xã Thanh Lân, huyện Cô Tô, là hòn đảo tiền tiêu của vùng Đông Bắc có vị trí chiến lược quan trọng ở Vịnh Bắc Bộ. Thực hiện Nghị quyết Hội nghị T.Ư 4 (khoá X) về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020 và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng bộ tỉnh, việc vận động thanh niên, nhân dân ra đảo Trần sinh sống để thành lập đơn vị hành chính cấp xã, trực thuộc huyện Cô Tô đã được tỉnh chỉ đạo triển khai quyết liệt từ cách đây nhiều năm. Tuy nhiên, qua một vài lần khảo sát, các cơ quan chức năng thấy rằng điều kiện chưa “chín muồi”, nên phải tạm dừng lại. Phải đến tận năm 2008, việc chuẩn bị di dân ra đảo mới tiếp tục được khởi động trở lại. Qua nhiều lần nghe kết quả khảo sát, đánh giá, ngày 9-7-2012, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã ban hành Quyết định phê duyệt Đề án “Vận động thanh niên, nhân dân ra đảo Trần sinh sống để thành lập đơn vị hành chính trực thuộc huyện Cô Tô”. Đến ngày 30-10-2013, UBND tỉnh đã có Quyết định số 2979/QĐ-UBND để phê duyệt Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển dân cư đảo Trần.

Theo quyết định này, tổng mức đầu tư của dự án là 162,3 tỷ đồng và được chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 được thực hiện từ năm 2013 đến 2015 gồm các hạng mục: Rà phá bom, mìn, san nền toàn bộ diện tích quy hoạch, xây dựng 30 căn nhà, xây dựng 305m đê biển, hệ thống giao thông, đồng thời xây dựng hệ thống cấp điện, nước cho 30 hộ dân... với mức đầu tư trên 82,7 tỷ đồng. Giai đoạn 2 của dự án được triển khai từ năm 2016 đến 2018 với các hạng mục còn lại là xây dựng 290,5m đê biển, đường giao thông, trường học, trạm xá, trụ sở hành chính, nhà sinh hoạt cộng đồng, nhà công vụ… Với tinh thần trách nhiệm của mình, Tổng Công ty Đông Bắc đã huy động nhân lực, vật lực để triển khai dự án. Đơn vị đã bố trí hàng trăm CBCNV cùng nhiều thiết bị kỹ thuật hiện đại đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Sau gần 1 năm triển khai, đơn vị đã rà, phá bom, mìn trên diện tích 7,67ha, sử dụng trên 9.000 tấn thuốc nổ để khoan nổ, bốc xúc 185.000m3 đất đá trên diện tích 4ha; vận chuyển gần 1 tấn vật liệu xây dựng. Ngày 20-10-2014, Tổng Công ty đã khánh thành và bàn giao 17 căn nhà có diện tích sử dụng 77m2/hộ với tổng trị giá trên 36 tỷ đồng. Trong đó, Tổng Công ty Đông Bắc xây tặng 17 căn hộ, trị giá gần 17 tỷ đồng. Qua đó có thể khẳng định được rằng, đến nay, mục tiêu đưa số hộ dân ra đảo Trần theo Đề án đã vượt ngoài mong đợi với 16 hộ dân, 68 nhân khẩu, trong đó đã có gần chục công dân nhí được sinh ra tại đây. Hiện nay, các cơ quan chức năng đã và đang tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thi công giai đoạn 2 để đưa thêm 13 hộ dân nữa ra định cư cùng nhiều hạng mục công trình khác…

Người dân đảo Trần nô nức đi bỏ phiếu.

Còn đó những trăn trở...

Trở lại đảo Trần vào đúng dịp quân và dân nơi đây tham gia bầu cử ĐBQH khoá XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021, chúng tôi được chứng kiến sự háo hức, phấn khởi của cử tri nơi đây khi lần đầu tiên được thực hiện quyền và nghĩa vụ thiêng liêng của mình trên đảo. Bày tỏ với chúng tôi, cử tri Phạm Thị Hồng bồi hồi chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên chúng tôi được thực hiện quyền thiêng liêng trên đảo, cầm lá phiếu trong tay tôi có cảm giác háo hức xen lẫn tự hào, nhưng cũng thấy mình phải có trách nhiệm hơn. Bởi vậy, trước khi đi bầu cử, tôi đã tìm hiểu kỹ thông tin về các ứng cử viên để lựa chọn những người xứng đáng nhất, thật sự có tâm, có tầm để gánh vác trọng trách to lớn của quê hương, đất nước. Riêng đối với bà con đảo Trần, điều mà chúng tôi mong mỏi nhất chính là có cơ chế đặc thù để bà con yên tâm bám biển, bám đảo, vì hiện nay bà con còn nhiều khó khăn lắm...”.

Trao đổi với chúng tôi, chị Nguyễn Thị Cảnh, Phó trưởng thôn đảo Trần cho biết: Được Nhà nước quan tâm, tạo điều kiện, người dân đảo Trần đã và đang nỗ lực hết sức để xây dựng quê hương mới. Tuy nhiên, hiện nay cư dân trên đảo đang gặp nhiều khó khăn về các điều kiện thiết yếu như nước sinh hoạt, đất canh tác, vốn đầu tư sản xuất, điều kiện học tập… Nói rồi, chị đưa ra ví dụ về nước sinh hoạt: Từ năm 1999 đến năm 2006, tỉnh đã giao cho Bộ CHQS tỉnh làm chủ đầu tư xây dựng 1 tuyến đường bê tông xuyên đảo, xây mới 2 bến cảng, sửa chữa, nâng cấp và xây mới 3 hồ chứa nước C1, C2 và C3 bằng nguồn vốn Biển đông - Hải đảo... Tuy nhiên, đến nay 3 công trình chứa nước này đều đã xuống cấp, chỉ chứa được rất ít nước. Thậm chí có năm vào mùa khô các công trình này còn trơ đáy, cỏ mọc um tùm. Nếu chỉ có một vài hộ dân thì lượng nước tích được trong 3 hồ nước này còn có thể giúp người dân cầm cự được qua mùa khô, nhưng nay, lượng người ngày càng tăng, hồ nước thì chưa được cải tạo, khiến cho nước sinh hoạt ở nơi đây rất khan hiếm. Đã không ít lần người dân kiến nghị lên các ngành, các cấp để xem xét, nâng cấp hệ thống cấp nước sinh hoạt, cũng không ít đoàn kiểm tra về khảo sát nhưng đến nay khó khăn này vẫn chưa được tháo gỡ.

Các phương tiện đánh bắt hải sản của người dân đảo Trần phần lớn còn thô sơ, không thể ra khơi xa.

Gặp gỡ và trò chuyện với nhiều người dân đảo Trần, chúng tôi cũng được nghe những băn khoăn, mong muốn của bà con về vốn sản xuất, đất canh tác... Hiện toàn thôn chỉ có 3 chiếc tàu công suất nhỏ, 1 chiếc xuồng máy, số còn lại chỉ chèo bằng tay, di chuyển được ven bờ trong điều kiện sóng cấp 2, cấp 3. Mà ở đảo Trần quanh năm sóng to, gió lớn tới cấp 5, cấp 6, nhiều khi biển động dữ dội nên ngư dân không thể ra khơi đánh bắt hải sản. Chia sẻ với chúng tôi, anh Đặng Văn Hội nói: “Thực tế, không phải tỉnh và huyện không quan tâm tạo điều kiện về vốn cho chúng tôi, nhưng với số tiền 50 triệu đồng diện hộ cận nghèo được vay và 60 triệu đồng được tỉnh cho vay không lấy lãi thì bà con cũng chỉ đóng được chiếc thuyền đi quanh đảo là cùng. Còn muốn vươn khơi làm ăn dài ngày thì cần vốn lên tới vài trăm triệu đồng, thậm chí tiền tỷ mới có được. Với điều kiện các hộ toàn diện cận nghèo như ở đây, thì việc đầu tư phương tiện hiện đại rất khó…”. Không chỉ có vậy, theo chia sẻ của Phó trưởng thôn Nguyễn Thị Cảnh thì hiện trong thôn có tới trên 70% người lớn bị mù chữ, đến ký tên mình còn không biết thì việc tiếp thu các kiến thức khoa học, kỹ thuật trong phát triển kinh tế là rất khó khăn. Do đó, bà con nơi đây cũng mong muốn được tổ chức các lớp xoá mù để nâng cao trình độ văn hoá, dân trí, được tiếp cận với khoa học kỹ thuật, cách làm ăn…

Chia tay chúng tôi, chị Nguyễn Thị Cảnh tâm sự: “Vì tình yêu với biển đảo quê hương nên chúng tôi đã quyết định gắn bó với đảo Trần, quyết tâm xây dựng quê hương mới. Tuy nhiên, để thực hiện được quyết tâm đấy thì chúng tôi mong các cơ quan chức năng sớm có giải pháp hiệu quả để giúp cư dân đảo Trần vượt khó vươn lên, trụ vững nơi đảo xa”.

Quang Minh