Sức hút văn hóa, thể thao gắn với du lịch

Du lịch đang tìm kiếm nhiều hơn các hình thức khác biệt, đặc biệt trong bối cảnh tái khởi động, mở cửa cần có những xu hướng mới hút khách. Các hoạt động văn hóa, thể thao gắn với du lịch, nơi du khách vừa thưởng ngoạn thiên nhiên, có trải nghiệm mới mẻ, mang tính thử thách, tính cạnh tranh đem lại sự phấn khích... là một gợi mở.

Quảng Ninh, điểm đến của các sự kiện văn hóa, thể thao lớn

Sau ảnh hưởng của dịch Covid-19, du lịch dường như đang tìm kiếm những điều mới mẻ, chất xúc tác cho sự hồi sinh. Giờ đây, khái niệm du lịch không chỉ đơn thuần là nghỉ dưỡng, tham quan mà còn là những hoạt động văn hóa đặc sắc, sự kiện thể thao có tính thu hút cao, gắn với du lịch, nơi du khách được trực tiếp tham gia và có những trải nghiệm thực sự.

Dễ thấy, ưu điểm của loại hình du lịch này là không bị hạn chế bởi nhiều yếu tố như văn hóa, giới tính hay trình độ và hướng tới mọi đối tượng. Điều này đã giúp các hoạt động sự kiện văn hóa, thể thao gắn với du lịch mang lại những trải nghiệm mới cho du khách, nâng cao chất lượng chuyến đi và hơn thế là tăng cường nhận diện thương hiệu địa phương. Có lẽ vì đặc điểm đó mà sau mốc 15/3, khi du lịch tái khởi động, mở cửa toàn diện thì nhiều hoạt động như vậy đã đi tiên phong, thu hút đông đảo người tham gia, làm sôi động, kết nối và làm tiền đề cho du lịch phục hồi nhanh. 

Khởi động là Lễ phát động rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại, Ngày chạy Olympic, Giải Việt dã truyền thống cuối tháng 3/2022, thu hút trên 3.000 VĐV cùng hơn 10.000 người tham gia ở cấp huyện. Trước đó, show biểu diễn của 10 CLB Zumba ở Quảng Ninh cùng hàng loạt các hoạt động văn hóa, thể thao sôi động khác thực sự thu hút sự quan tâm của du khách.

Tiếp nối với hạ tầng khang trang, phù hợp, lần đầu tiên Quảng Ninh là điểm đến của Giải đua xe đạp toàn quốc Cúp Truyền hình TP Hồ Chí Minh năm 2022. Với 3 chặng đầu và lễ khai mạc thu hút trên 400 VĐV cùng cả nghìn người theo dõi, Giải đua xe uy tín bậc nhất đã cho khán giả, du khách thưởng thức, tham quan Hạ Long qua những điểm đến, các tuyến đường đẹp nhất… Điều này tạo hiệu ứng quảng bá, giới thiệu điểm đến cho du lịch tỉnh nhà.

Không chỉ thế, thống kê sơ bộ, năm 2022, Quảng Ninh sẽ sôi động với hàng loạt sự kiện văn hóa, thể thao như tổ chức 23 giải thể thao cấp tỉnh, trong đó có các giải đấu hot, thu hút sự quan tâm lớn như: Thi đấu 3 môn phối hợp, Đại hội Thể thao toàn quốc 2022; các sự kiện, lễ hội đã tạo được thương hiệu riêng ở các địa phương: Bình Liêu, Cô Tô, Tiên Yên…, nơi mà các giá trị văn hóa truyền thống được hoà quyện trong các giải đua thuyền, các môn thể thao dân tộc.

Đồng thời với đó, năm 2022, UBND tỉnh Quảng Ninh cũng tổ chức 65 sự kiện kích cầu du lịch, trong đó không ít các sự kiện trụ cột đến từ các sự kiện, hoạt động văn hóa, thể thao, như: Ngày hội Văn hóa, Du lịch Quảng Ninh 2022 tại Hà Nội; Carnaval Hạ Long (mùa hè và mùa đông); Festival áo dài…

Trên bình diện quốc tế, SEA Games 31 cũng đang đến rất gần trên Đất mỏ. Với 7/40 môn đăng cai thi đấu ở các điểm đến, danh thắng được lựa chọn, Quảng Ninh ước đón khoảng 1.800 VĐV, quan chức, trọng tài… cùng hàng vạn du khách tới vùng đất di sản dịp này. Tiếp theo đó là giải Marathon VnExpress (7/2022), Marathon quốc tế Di sản Vịnh Hạ Long (11/2022)… ước tính thu hút cả vạn VĐV, du khách tham dự và theo dõi. Đây sẽ là những kênh quảng bá đưa hình ảnh một Việt Nam, Hạ Long (Quảng Ninh) tuyệt đẹp, thân thiện tới du khách trong nước và khu vực.

Hướng tới xây dựng các sản phẩm thương hiệu, hút khách

Như vậy, có thể thấy các hoạt động chuẩn bị gắn với du lịch ở Quảng Ninh rất sôi động, có một sức hấp dẫn lớn. Trên thực tế, thời gian qua, Quảng Ninh đã làm tốt việc phát huy giá trị các sự kiện văn hóa, thể thao để quảng bá, thu hút khách. Có thể thấy, điển hình chính là Lễ hội Carnaval Hạ Long đã trở thành thương hiệu mở màn cho du lịch hè. Tiếp nối thành công này là các lễ hội địa phương như Lễ hội hoa sở Bình Liêu, Trà hoa vàng Ba Chẽ, Lễ hội văn hóa, thể thao các dân tộc ở Tiên Yên… đang dần xây dựng được thương hiệu, hút hàng vạn khách.

Bên cạnh đó, các hoạt động thể thao gắn với phát triển du lịch cũng được chú trọng khai thác, định vị thương hiệu và chuyên nghiệp hơn. Đây chính là nét mới, “thỏi nam châm” lớn quảng bá du lịch, thu hút khách tới Quảng Ninh. Tính trung bình hàng năm, Quảng Ninh là điểm đến, nơi tổ chức hàng chục sự kiện, giải thi đấu thể thao cấp tỉnh, quốc gia. Trong đó, một số giải đấu dần được quan tâm tổ chức chuyên nghiệp hơn, hướng tới phục vụ quảng bá và phát triển du lịch. 

Điển hình là Giải chạy Marathon quốc tế Di sản Vịnh Hạ Long đã có trên 6 năm tuổi được tổ chức ở Hạ Long. Giải chạy dần được tổ chức công phu, quy củ hơn, được bố trí đường chạy đẹp "lên đồi xuống biển" trên tuyến đường bao biển đẹp nhất Hạ Long, qua đồi Đặng Bá Hát, cầu Bãi Cháy, khu du lịch Bãi Cháy, Tuần Châu… Qua những mùa tổ chức giải, trung bình giải đấu đã thu hút 2.000-3.000 du khách, trong đó du khách quốc tế tới từ 50-60 quốc gia, chiếm khoảng 50%.

Gần đây nhất là giải Đua xe đạp toàn quốc Cúp Truyền hình TP Hồ Chí Minh 2022. Chủ nhà Quảng Ninh cũng bố trí đường đua đẹp nhất qua các thắng cảnh điển hình của TP Hạ Long, được ban tổ chức đánh giá cao, hứa hẹn quay lại vào những mùa sau. Với hiệu ứng đó, Quảng Ninh cũng là điểm đến của hàng nghìn các runner trong các giải VN Express Marathon (tháng 10/2022); Giải bán Marathon qua các thắng cảnh biển đảo đẹp nhất của Cô Tô (tháng 4/2022)...

Vấn đề đáng nói là các nguồn tài nguyên này được sử dụng, phát huy ra sao để góp phần thúc đẩy sự phục hồi, phát triển du lịch. "Nhờ phát huy tốt lợi thế cảnh quan, hạ tầng được đầu tư, nhiều sự kiện văn hoá, thể thao diễn ra trên địa bàn đem lại cơ hội phát triển du lịch to lớn. Đơn cử như Giải chạy Marathon quốc tế Di sản Vịnh Hạ Long, đường chạy đạt chuẩn ở Hạ Long đã trở thành điểm đến trên bản đồ Marathon quốc tế, thu hút hàng nghìn VĐV từ khắp các châu lục và được tạp chí nổi tiếng trong làng chạy: Marathon Runner’s World UK bình chọn là một trong những đường chạy đẹp và hấp dẫn nhất thế giới. Đó là nguồn tài nguyên lớn, thuận lợi cho việc kết hợp phát triển du lịch" - PGS.TS Phạm Hồng Long, Trưởng Khoa Du lịch (Đại học KHXH&NV, Đại học Quốc gia Hà Nội), cố vấn cho nhiều chương trình du lịch ở Quảng Ninh nhận định.

Trên thực tế, các sự kiện ngoài tính thể thao thuần túy, tức là việc thu hút, tổ chức chuyên nghiệp, thành công của giải đấu được công nhận rõ ràng, thì việc kết hợp giữa thể thao và du lịch ở các sự kiện này nhằm tạo ra nhiều động lực và giá trị cho du lịch vẫn chưa được cao, chưa phát huy được tốt như nhiều nơi khác đang thực hiện.

Nhìn rộng ra, nhiều nơi đã chuyên nghiệp hóa quảng bá, phát triển du lịch từ các sự kiện thể thao này. Đơn cử, tại giải chạy WOW Marathon Hội An, ngoài thi đấu, các runners sẽ được cung cấp kỳ nghỉ thể thao mang lại dịch vụ trọn gói với trải nghiệm được thiết kế riêng cho VĐV từ di chuyển, khách sạn đến y tế, tư vấn dịch vụ. Hay như xu hướng đưa ra các sản phẩm du lịch mới nhân dịp SEA Games 31 của du lịch Hà Nội...

Điều này cũng bởi lĩnh vực du lịch kết hợp với thể thao ở Việt Nam nói chung và Quảng Ninh nói riêng vẫn còn khá mới, chưa có chiến lược phát triển toàn diện. Và trên thực tế để du lịch kết hợp thể thao hiệu quả, chi phí đầu tư thường rất lớn dành cho hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật cũng như hệ thống dịch vụ liên quan.

Có thể thấy, đây là nguồn tài nguyên lớn cần quan tâm khai thác bởi định hướng chung của ngành thể thao tỉnh nhà, là định hướng thể thao gắn với phát triển du lịch trong nhiều năm qua. Các chuyên gia cũng đánh giá, tính liên kết của các sản phẩm du lịch thể thao và các sự kiện thể thao có thể góp phần làm dịch chuyển lượng khách du lịch về mặt không gian, kể cả khi chúng được tổ chức ở khu vực “vùng trũng” trong phát triển du lịch, hoặc làm giảm tính thời vụ khi thu hút nhiều khách du lịch trong những mùa thấp điểm. Vì thế, đây có thể coi là những gợi mở thú vị cho phát triển du lịch Quảng Ninh.