Vinh danh giá trị tư tưởng Phật hoàng Trần Nhân Tông

Quá trình tu hành của Trần Nhân Tông - vị vua anh minh và là thiền sư đắc đạo, đã có công sáng lập, lãnh đạo Phật giáo Trúc Lâm, nền phật giáo thống nhất riêng có của người Việt, gắn với 2 khu di tích lớn của Quảng Ninh. Đó là khu di sản nhà Trần tại Đông Triều với Ngọa Vân - nơi vua hóa Phật và Yên Tử - kinh đô của Phật giáo Trúc Lâm.

Năm nay, việc tổ chức đại lễ tưởng niệm 710 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn (1308-2018) sẽ được tổ chức quy mô lớn với nhiều hoạt động ý nghĩa tại 2 di sản này.

Đại lễ tưởng niệm 710 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn (1308-2018) sẽ được tổ chức với quy mô lớn.

Hội thảo quy mô lớn

Theo thông tin từ Giáo hội Phật giáo (GHPG) Quảng Ninh, các hoạt động dịp đại lễ sẽ tập trung nhất vào ngày 6 và 7/12 (tức 30/10 đến 1/11 âm lịch - chính giỗ Trần Nhân Tông).

Trong đó, Ngọa Vân tổ chức lễ tưởng niệm và cầu siêu trong suốt ngày 6/12 tại chùa Ngọa Vân và tại chùa Trình (Uông Bí) sẽ lung linh với lễ truyền đăng tưởng niệm Phật hoàng vào tối cùng ngày. Các nghi lễ cúng phật, cúng tổ, nhiễu tháp Phật hoàng tại chùa Hoa Yên và lễ tưởng niệm 710 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn tại Cung Trúc Lâm - Trung tâm lễ hội và dịch vụ Yên Tử (TP Uông Bí) đều diễn ra vào ngày 7/12.

Đặc biệt, năm nay, GHPG Việt Nam phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề “Trần Nhân Tông và Phật giáo Trúc Lâm - Đặc sắc tư tưởng, văn hóa” tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm, Yên Tử (TP Uông Bí) trong 3 ngày (từ 5 đến 7/12, hội thảo chính vào ngày 6/12).

Lễ tưởng niệm và cầu siêu sẽ được tổ chức tại Ngọa Vân - nơi vua Trần hóa Phật, vào ngày 6/12.

Ông Trần Quốc Khánh, Viện phó Viện Trần Nhân Tông (Đại học Quốc gia Hà Nội) - đơn vị phối hợp thực hiện hội thảo, chia sẻ: Về nội dung, qua nghiên cứu tham luận của các học giả trong, ngoài nước có một điểm rất đáng lưu ý. Đó là trên cơ sở thành tựu nghiên cứu về Phật hoàng Trần Nhân Tông thời gian qua, lần này xuất hiện những công trình nghiên cứu rất sâu về những giá trị đặc sắc, đặc biệt là về phật học, triết học tinh túy trong di sản tư tưởng văn hóa Phật hoàng cũng như phật giáo Trúc Lâm. Đồng thời, cùng với những nghiên cứu hàn lâm chuyên sâu lại có những nghiên cứu ứng dụng có thể khai thác, phát huy để giải quyết những vấn đề xã hội và nhân sinh đương đại, trong đó có những vấn đề rất cấp bách mang tính toàn cầu hiện nay...

Thứ 2 là sự tham gia hội thảo của các học giả, nhà nghiên cứu trong, ngoài nước rất đông đảo. Cho đến nay, chúng tôi đã nhận được tất cả 34 tham luận của học giả nước ngoài trong tổng số 135 tham luận, trong đó nhiều tham luận đến từ những quốc gia có thành tựu nghiên cứu về Việt Nam, phật học rất đặc sắc, như Mỹ, Pháp, Ấn Độ, Nga... Điều đó không chỉ cho thấy sự lan tỏa rất mạnh mẽ, sự tôn vinh những giá trị đặc sắc về tư tưởng của Phật hoàng Trần Nhân Tông và Phật giáo Trúc Lâm, mà còn thông qua những nghiên cứu, so sánh để khẳng định giá trị, sức sống cũng như những điểm tương đồng, những giá trị mang tính nhân loại, cộng hưởng rất lớn của tư tưởng này...

Chùa Trung Tiết (xã An Sinh, Đông Triều) khánh thành vào ngày 1/12, là một trong 3  công trình chào mừng đại lễ.

3 công trình chào mừng

Dịp đại lễ năm nay, GHPG tỉnh khánh thành 3 công trình chào mừng, đó là chùa Trung Tiết (xã An Sinh) - ngôi chùa nằm trong quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt nhà Trần tại TX Đông Triều, công viên chữ Tâm tại chùa Trình và khánh thành giai đoạn I Cung Trúc Lâm Yên Tử tại Yên Tử (TP Uông Bí). Tổng kinh phí đầu tư 3 công trình hơn 280 tỷ đồng, đều từ nguồn công đức và huy động xã hội hóa.

Lớn nhất trong số đó là Cung Trúc Lâm. Thượng tọa Thích Thanh Quyết, Trưởng Ban Trị sự GHPG Quảng Ninh, cho hay: Cung Trúc Lâm được thiết kế cơ bản lấy theo kiến trúc gốc của Yên Tử tại Tháp Tổ cùng với các loại hoa văn, họa tiết đi kèm. Đây cũng là điểm chung các kiến trúc tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm Yên Tử. Vì là thiết kế cung nên dù chỉ có 1 tầng nhưng có chỗ cao tới 28m. Hệ thống cột bằng bê tông giả gỗ nhưng vẫn theo kiến trúc của gỗ, mang tính truyền thống. Công năng sử dụng cung có tính cơ động, tương lai sẽ có thêm 1 điện làm nơi thờ Phật hoàng khi triển khai giai đoạn 2. Bên ngoài Cung Trúc Lâm sẽ chỉnh trang thành những vườn thiền, bên trong cung chính sẽ nghiên cứu xây dựng phù điêu để nói về một giai đoạn lịch sử ấn tượng nhất của Phật hoàng Trần Nhân Tông. Sau này, cung cũng sẽ quy tụ những hiện vật chính của nhà Trần để quảng bá giá trị văn hóa của thiền phái, kể cả kinh sách, kinh điển...

Thiết kế của Cung Trúc Lâm mô phỏng từ những kiến trúc gốc của Yên Tử tại Tháp Tổ.

Nói về kinh phí 200 tỷ đồng đầu tư xây dựng công trình, Thượng tọa Thích Thanh Quyết cho biết thêm: Tiền công đức vào Yên Tử là do nhân dân, phật tử toàn quốc đóng góp, qua nhiều năm tích tiểu thành đại, tuy nhiên cũng không đủ để xây dựng các công trình quy mô lớn. Ban Trị sự GHPG tỉnh phải vận động thêm các tổ chức, doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn khác cùng vào cuộc, như Tập đoàn Dầu khí, Tập đoàn Viettel, Tập đoàn Điện lực, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, đặc biệt là Vietinbank công đức nhiều. Vì vậy mới chủ động làm được các công trình như tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông tại An Kỳ Sinh, chùa Đồng, cung Trúc Lâm, chùa Trình. Hay như năm 2016, GHPG tỉnh đã huy động Công ty CP Phát triển Tùng Lâm phát tâm công đức xây dựng khu nội viện chùa Hoa Yên... Còn cung Trúc Lâm này phải huy động công đức của nhiều tập thể, vì kinh phí rất lớn...

Phan Hằng