Xây dựng chính sách hỗ trợ người cai nghiện ma tuý tự nguyện

Theo báo cáo của Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh, thời điểm năm 2013 trở về trước, bình quân Trung tâm duy trì điều trị cho từ 800-900 người nghiện ma tuý. Tuy nhiên, tính từ đầu năm 2014 đến cuối tháng 4-2015, số lượng người cai nghiện tại  Trung tâm giảm mạnh, còn chưa đầy 400 người, trong đó, tiếp nhận mới khoảng 125 người vào cai nghiện.

Học viên Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh học nghề đan lưới tại Trung tâm. Ảnh: Phạm Học

Nguyên nhân của việc giảm số lượng người cai nghiện tại Trung tâm chủ yếu là do những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Luật Xử lý vi phạm hành chính (có hiệu lực từ ngày 1-1-2014) và Nghị định số 221/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (có hiệu lực từ ngày 15-2-2014). Được biết, hiện nay, công suất hoạt động của Trung tâm chưa sử dụng hết mà trên địa bàn tỉnh vẫn còn tới gần 3.000 người nghiện ma tuý nằm trong danh sách quản lý, tuy nhiên, do các thủ tục vào Trung tâm cai nghiện theo quy định của Nhà nước tương đối rườm rà, không thuận lợi cho người nghiện tham gia, nên số lượng người nghiện ma tuý vào Trung tâm ít hơn thời điểm trước khi ban hành chính sách (từ năm 2013 trở về trước). Mặt khác, chúng ta cũng chưa có chính sách để khuyến khích người nghiện ma tuý vào cai nghiện tự nguyện tại Trung tâm cai nghiện.

Qua khảo sát thực trạng quản lý đối tượng nghiện ma tuý tại cộng đồng và đưa đối tượng đi cai nghiện tập trung tại một số cơ quan, đơn vị, địa phương trọng điểm trên địa bàn tỉnh cho thấy: Các quy định hiện hành về quy trình lập hồ sơ đưa người đi cai nghiện ma tuý bắt buộc còn nhiều bất cập, khó thực hiện. Công tác cai nghiện ma tuý tại gia đình, cộng đồng và quản lý sau cai nghiện đạt hiệu quả thấp. Đa số người nghiện không có việc làm, gia đình có hoàn cảnh khó khăn nên không tự đóng góp kinh phí để cai nghiện tự nguyện. Tỷ lệ người nghiện ma tuý có tiền án, tiền sự, nhiễm HIV/AIDS cao, nếu không được đi cai nghiện sẽ làm tăng nguy cơ mất trật tự an toàn xã hội, bất ổn định gia đình, ảnh hưởng đến phát triển KT-XH của địa phương. Mặt khác, cũng theo phân tích của cơ quan chức năng, tình trạng sử dụng và tổ chức sử dụng trái phép ma tuý tổng hợp, nhất là ma tuý dạng “đá” trong thanh thiếu niên ở các địa bàn trọng điểm hiện có diễn biến phức tạp. Một số đối tượng sử dụng ma tuý tổng hợp có biểu hiện mất kiểm soát hành vi (thường gọi là “ngáo đá”) tiềm ẩn phát sinh nhiều vụ việc nghiêm trọng.

Trước tình hình đưa đối tượng cai nghiện bắt buộc theo quy định mới gặp khó khăn, vướng mắc như trên; đồng thời, để thực hiện chủ trương đổi mới công tác cai nghiện ma tuý theo hướng tăng dần điều trị tự nguyện, giảm dần điều trị bắt buộc (theo nội dung Đề án đổi mới công tác cai nghiện ma tuý ở Việt Nam đến năm 2020 được phê duyệt tại Quyết định số 2596/QĐ-TTg ngày 27-12-2013 của Thủ tướng Chính phủ), UBND tỉnh đã có tờ trình HĐND tỉnh về việc ban hành Nghị quyết về chính sách hỗ trợ cho người cai nghiện ma tuý tự nguyện tại Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh. Theo đó, đối tượng, phạm vi áp dụng chính sách này là người có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Quảng Ninh, tự nguyện cai nghiện ma tuý tại Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh. Người tự nguyện cai nghiện tại Trung tâm sẽ được hưởng nhiều ưu đãi, hỗ trợ về tiền ăn, khám sàng lọc, xét nghiệm, tiền thuốc cắt cơn, tiền thuốc chữa bệnh thông thường, tiền sinh hoạt văn thể… Dự kiến số lượng đối tượng thụ hưởng chính sách khoảng 200 người/năm, với tổng kinh phí hỗ trợ từ ngân sách tỉnh khoảng 2,84 tỷ đồng/năm.

Thiết nghĩ, việc ban hành chính sách hỗ trợ kinh phí cho người cai nghiện ma tuý tự nguyện tại Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh là cần thiết, có lợi về kinh tế, chính trị, trật tự an toàn xã hội và đáp ứng nguyện vọng của gia đình và người nghiện ma tuý. Đồng thời, chính sách cũng phù hợp với Quyết định số 2596/QĐ-TTg ngày 27-12-2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc “Phê duyệt Đề án đổi mới công tác cai nghiện ma tuý ở Việt Nam đến năm 2020”, tăng dần điều trị tự nguyện, giảm dần bắt buộc, góp phần đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh.

Hồng Nhung