Xây dựng và phát triển chuỗi nông sản an toàn

Thời gian qua, công tác đảm bảo ATTP, phát triển chuỗi cung cấp thực phẩm nông lâm thủy sản an toàn trên địa bàn luôn được tỉnh quan tâm, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế việc mở rộng chuỗi nông sản an toàn trên địa bàn vẫn còn không ít khó khăn.

Chăm sóc rau tại Công ty CP đầu tư Song Hành Quảng Ninh (TX Quảng Yên).

Để tạo cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển sản xuất nông sản an toàn; liên kết, phát triển chuỗi cung cấp thực phẩm, tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, tập trung nguồn lực triển khai trọng tâm vào các nội dung: thông tin, truyền thông về ATTP nông lâm thủy sản; giám sát, kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm; đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp, khuyến khích, hỗ trợ phát triển vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung theo chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm; xây dựng, phát triển mô hình cung cấp thực phẩm nông lâm thủy sản an toàn...

Với mục tiêu chính là hình thành và phát triển được chuỗi cung cấp thực phẩm nông lâm thủy sản an toàn; kiểm soát được ATTP trong toàn bộ quá trình sản xuất, kinh doanh các sản phẩm, tạo dựng liên kết chuỗi chặt chẽ trong kiểm soát ATTP, cuối năm 2016 tỉnh đã ban hành quyết định phê duyệt dự án phát triển chuỗi cung cấp thực phẩm một số sản phẩm nông lâm thủy sản an toàn trên địa bàn tỉnh, theo đó, đã xây dựng 4 chuỗi sản phẩm nông sản an toàn (chuỗi thịt lợn, gạo nếp cái Hoa vàng, rau, chả mực), lựa chọn 15 cơ sở với 12 công đoạn đầy đủ các tác nhân trong chuỗi tham gia thực hiện dự án. Ngoài ra, Sở NN&PTNT cũng đã giao Chi cục quản lý chất lượng nông lâm và thủy sản tổ chức thực hiện, khảo sát, lựa chọn và hỗ trợ 2 cơ sở tham gia chuỗi cung ứng sản phẩm thủy sản. Các tác nhân trong chuỗi cung ứng thực phẩm đã được hướng dẫn, hỗ trợ kịp thời về cơ sở kỹ thuật cho sản xuất, chế biến, kinh doanh; giám sát chất lượng ATTP; thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc; thuê điểm, gian hàng kinh doanh...

Từ hiệu quả triển khai các mô hình/dự án phát triển chuỗi cung cấp thực phẩm nông lâm thủy sản an toàn đã tạo hiệu ứng tích cực để nhân rộng các chuỗi trên địa bàn tỉnh; nhiều cơ sở sản xuất kinh doanh nông lâm thủy sản đã mạnh dạn áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến. Đến nay đã có 291 cơ sở áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ATTP theo tiêu chuẩn thực hành tốt (GMP), thực hành vệ sinh tốt (SSOP), thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP); tổ chức xác nhận chuỗi cung ứng thực phẩm nông lâm thủy sản an toàn 45 sản phẩm; cấp phát 90.000 tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm, chống làm giả cho 170 sản phẩm...

Sản phẩm ruốc hàu của Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại thủy sản Quảng Ninh đạt tiêu chuẩn 5 sao. Ảnh: Minh Đức

Việc xây dựng và phát triển chuỗi nông sản an toàn bước đầu đã tạo hiệu ứng tích cực để doanh nghiệp, hợp tác xã đẩy mạnh áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến (GMP, SSOP, VietGAP, HACCP, ISO 22000) tại các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung của tỉnh, nhất là sản phẩm tham gia chương trình OCOP tỉnh được triển khai, gắn với hoạt động kết nối sản xuất - tiêu thụ sản phẩm nông lâm thủy sản an toàn giữa tỉnh Quảng Ninh với TP Hà Nội và các tỉnh lân cận, tạo điều kiện thuận lợi tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của tỉnh, góp phần đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng, tăng giá trị sản phẩm trong sản xuất, tiêu dùng.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở NN&PTNT, việc phát triển các chuỗi nông sản an toàn trên địa bàn vẫn còn không ít khó khăn. Mặc dù giá bán sản phẩm chuỗi cao hơn sản phẩm thông thường, nhưng đi kèm với đó là chi phí sản xuất cao hơn nên chưa khuyến khích được người sản xuất mở rộng quy mô, dẫn tới việc hình thành số chuỗi, số sản phẩm còn khiêm tốn. Sau khi được xác nhận chuỗi, cơ sở kinh doanh được quyền dán logo sản phẩm chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn lên sản phẩm nhưng do kinh phí in logo tốn kém nên chưa thực hiện thường xuyên.

Ở cấp huyện, chưa quan tâm bố trí kinh phí xây dựng và phát triển các mối liên kết gắn chuỗi sản xuất với tiêu thụ sản phẩm nông sản an toàn còn hạn chế nên khó khăn trong việc triển khai, thực hiện, dẫn tới việc hình thành các điểm bán nông thủy sản được kiểm soát ATTP theo chuỗi và được xác nhận sản phẩm an toàn chưa nhiều. Ngoài ra, việc xác nhận chuỗi do cơ sở kinh doanh tự nguyện, trong khi cơ sở kinh doanh phải chịu kinh phí kiểm nghiệm một số tiêu chí ATTP trước khi xác nhận nên ít quan tâm thực hiện...

Để phát triển mô hình chuỗi cung cấp thực phẩm nông lâm thủy sản an toàn, tăng nhanh số lượng chuỗi, chủng loại thực phẩm đảm bảo ATTP đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng, theo Sở NN&PTNT, thời gian tới, ngành Nông nghiệp tiếp tục quán triệt triển khai đồng bộ các giải pháp; tăng cường thông tin, tuyên truyền; quảng bá, xúc tiến thương mại; kết nối cơ sở tham gia chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn với các cơ sở tiêu thụ; đẩy mạnh thực hiện chương trình OCOP nhằm phát huy nội lực, gia tăng giá trị sản phẩm.

Trần Thanh