Xử lý nợ đọng, trốn đóng BHXH: Đã có chế tài đủ mạnh

So với những năm trước, tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH ở nhiều doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn tỉnh có giảm. Tuy nhiên, điều này vẫn gây không ít khó khăn cho công tác quản lý cũng như ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động. Với chế tài của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, từ ngày 1/1/2018, hành vi nợ đọng, trốn đóng BHXH được xem là tội phạm, hy vọng các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động sẽ thực hiện nghiêm túc việc đóng BHXH cho người lao động.

Rà soát sổ BHXH của người lao động tại BHXH tỉnh.

Theo thống kê của BHXH tỉnh, đầu năm 2017, trên địa bàn tỉnh có khoảng 200 đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN, trong đó, 42 đơn vị với 2.441 lao động nợ BHXH kéo dài từ 5 tháng đến hơn 7 năm. Đến hết tháng 4/2017, số nợ BHXH vẫn còn 134 tỷ đồng, chiếm 2,84% tổng số phải thu.

Trước thực trạng này, để đảm bảo quyền lợi đầy đủ cho người lao động, trong năm 2017, BHXH tỉnh coi việc thu hồi nợ đọng BHXH là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành. Đặc biệt, tại buổi làm việc với BHXH tỉnh vào tháng 5/2017, Bí thư Tỉnh uỷ Nguyễn Văn Đọc đã yêu cầu các địa phương, các ngành phối hợp chặt chẽ với BHXH tỉnh trong vấn đề bảo vệ quyền lợi cho người lao động, nên các địa phương, ban, ngành cũng vào cuộc tích cực hơn trong tuyên truyền thu hồi nợ đọng. Trên cơ sở đó, BHXH tỉnh đã phân loại các đơn vị nợ để có biện pháp phù hợp; thường xuyên cử cán bộ xuống tận cơ sở đôn đốc thu hồi nợ đọng; rà soát lại các đơn vị còn nợ BHXH nhưng đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản… để có biện pháp xử lý theo quy định. Đồng thời, BHXH tỉnh còn giao chỉ tiêu cụ thể cho các phòng nghiệp vụ và BHXH các huyện, thị xã, thành phố trong việc thu hồi nợ đọng, nên việc bám sát, đốc thúc doanh nghiệp cũng triệt để hơn.

Nhờ đó, đến hết năm 2017, số nợ BHXH, BHYT, BHTN  trên địa bàn toàn tỉnh còn 88 tỷ đồng, bằng 1,86% số phải thu; thấp hơn 0,82% tỷ lệ nợ do BHXH Việt Nam giao và giảm 1,04% so với cùng kỳ năm 2016. Một số đơn vị nợ đọng lâu với số lượng lớn cũng đã chi trả đầy đủ, như: Công ty TNHH Âu Lạc Quảng Ninh, Công ty CP Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh... Một số đơn vị khác cũng đã trả được một phần nợ.

Sản xuất tại Công ty CP May Quảng Ninh - một trong những đơn vị vẫn còn nợ đọng BHXH.

Tuy nhiên, tình trạng nợ đọng vẫn diễn ra và có thể tái diễn. Theo Phó Giám đốc BHXH tỉnh Lê Đình Tuấn, Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi chính là hành lang pháp lý vững chắc cho việc thu hồi nợ đọng BHXH. Bộ luật chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2018. Tại Điều 216 của Bộ luật này có quy định rõ, tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động bị xử phạt từ 20 triệu đến 3 tỷ đồng và bị phạt cải tạo từ không giam giữ cho đến 7 năm tù. Để thực hiện các quy định của pháp luật, năm 2018, BHXH tỉnh tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền đến các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động các quy định mới về BHXH, như: Gửi văn bản thông báo, phối hợp với các địa phương, sở, ban, ngành, các cơ quan thông tin đại chúng để tuyên truyền, giám sát, đốc thúc doanh nghiệp; tiếp tục duy trì phát huy các giải pháp trong thu hồi nợ đọng đã thực hiện trong năm 2017; đồng thời, ký kết phối hợp với Phòng PC46, Công an tỉnh Quảng Ninh để thực hiện tốt Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi liên quan đến vấn đề trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN. Với những đơn vị sử dụng lao động nợ quá 3 tháng và quá 2 lần gửi thông báo (mỗi lần cách nhau 15 ngày), BHXH tỉnh sẽ ra quyết định thanh tra đột xuất. Khi đơn vị không thực hiện kết luận của thanh tra thì sẽ là căn cứ để xử lý vi phạm theo Bộ luật Hình sự.

Hiện nay, BHXH cũng đã tạo điều kiện hết sức cho doanh nghiệp nộp BHXH. Được biết, BHXH Việt Nam cũng đã làm việc với Ngân hàng Nhà nước để ngân hàng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khó khăn được vay tiền trả nợ BHXH, BHYT, BHTN. Nếu có thông báo chính thức của BHXH Việt Nam, BHXH tỉnh sẽ nhanh chóng triển khai để hỗ trợ các doanh nghiệp. Với những doanh nghiệp quá khó khăn, không còn nguồn kinh phí để duy trì sản xuất kinh doanh, chi trả BHXH... thì có thể thông báo giải thể để BHXH có căn cứ xử lý theo quy định nhằm đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người lao động.

Cầm Khuê