8,5 triệu nhà hoang - mối lo mới ở Nhật Bản

Gần 8,5 triệu căn nhà ở Nhật đang bị bỏ hoang và con số có chiều hướng tăng lên do tình trạng suy giảm dân số ở quốc gia này.

Khi Mitsue Nagasaku còn nhỏ, ba ngôi nhà nhỏ trước gia đình cô tại quận Negishi, thành phố Yokohama, Nhật Bản đều có người ở. Chủ của căn nhà lớn nhất còn thường xuyên chăm sóc rau củ trong vườn.

Một căn nhà bị bỏ hoang ở vùng nông thôn Nhật Bản. Ảnh: Flickr.

Nhưng khi người cuối cùng trong ba ngôi nhà này qua đời 10 năm trước, chúng rơi vào tình trạng bị bỏ hoang từ đó tới nay, dù đều nằm trên địa điểm lý tưởng, có tuyến đường sắt nối trực tiếp tới trung tâm thủ đô Tokyo.

Trong khi những ngôi nhà cũ khác bị dỡ bỏ, nhà mới mọc lên, ba ngôi nhà hoang này dãi dầu mưa nắng và dần rơi vào tình trạng hư hỏng. Dây leo mọc đầy bên cửa sổ ẩm mốc, mái tôn cũ nát, bưu tá từ lâu không còn bỏ thư từ vào những hòm thư gỉ sét.

Theo báo cáo của chính phủ Nhật, cả nước có khoảng 8,46 triệu ngôi nhà bỏ hoang như vậy, nhiều hơn 260.000 căn so với khảo sát năm 2013 và chiếm tới 13,6% tổng số nhà ở tại Nhật Bản.

Trong số đó, 4,99 triệu căn vẫn được đăng ký sở hữu với chính quyền địa phương và chủ của chúng đang có kế hoạch xây lại hoặc bán đi trong tương lai. Tuy nhiên, 3,47 triệu căn còn lại hoàn toàn bị bỏ hoang, tăng 9,7% so với khảo sát lần trước.

"Những bất động sản bị bỏ hoang phần lớn nằm ở vùng nông thôn, nơi chứng kiến cuộc di dân quy mô lớn tới các đô thị trong vài thập niên qua, khi người dân muốn tìm cơ hội việc làm tốt hơn và muốn tận hưởng 'ánh sáng thành thị'", Adam German, phó chủ tịch Housing Japan, cơ quan bất động sản có trụ sở tại Tokyo, nói. "Khi bố mẹ hay người cuối cùng trong dòng họ qua đời, căn nhà bị bỏ trống".

German cho hay có nhiều nguyên nhân khiến nhà bị bỏ hoang, như không người con nào muốn ở nhà cũ, vì thế chúng rơi vào tình trạng hư hỏng. Ngoài ra, có thể do mâu thuẫn trong quyền thừa kế tài sản như nhà được chia đều cho hai hoặc ba người con mà họ chưa thống nhất được phương án bán đi hay giữ lại. Ông nói thêm các quy định phức tạp và khó hiểu về quyền thừa kế của Nhật Bản, cũng như thuế thừa kế bất động sản cao, cũng tạo thêm khó khăn cho quá trình giải quyết các căn nhà hoang.

Nhiều người già qua đời mà không có người thân hay không để lại di chúc chuyển nhượng tài sản cho bất kỳ ai nên nhà của họ bị bỏ lại trong tình trạng lửng lơ, chính quyền địa phương không có quyền bán, sửa chữa hay xây mới đối với chúng.

Dân số giảm cũng khiến nhu cầu sửa chữa hoặc xây mới nhà cửa giảm sút. Hiện dân số Nhật là 126 triệu người, nhưng con số này đang suy giảm và dự kiến còn 88 triệu vào năm 2065. Đa số người dân Nhật muốn sống ở thành thị, không nhiều người chọn phương án xây nhà ở ngoại ô.

"Không cần phải đi quá xa về phía nam Yokohama hay các vùng khác của huyện Saitama ở phía bắc Tokyo để chứng kiến thực trạng này", German nói. "Vấn đề không chỉ ở chỗ nhiều người ngại đi xa, mà thực tế trong xã hội ngày nay là người ta không kết hôn hay sinh con".

"Thay vì dựng nhà ở vùng ngoại ô, họ thích ở một mình, thuê căn hộ một phòng ngủ tại các quận gần nơi làm việc", ông giải thích.

Tokyo là một trong những nơi có mật độ dân số đô thị cao nhất thế giới, với trung bình 6.158 người/km vuông. Chính phủ Nhật cuối cùng cũng phải thừa nhận rằng họ cần phải làm gì đó để đảm bảo vùng nông thôn không bị chối bỏ.

Tháng 12 năm ngoái, nhà chức trách công bố kế hoạch tài trợ tới 27.400 USD cho bất kỳ ai chịu tới nông thôn sinh sống. Khoản tiền này giúp họ trang trải chi phí chuyển nhà, tìm việc làm mới hoặc thành lập công ty. Người ta cũng có thể chọn đầu tư tiền mua lại nhà cũ và cải tạo, biến nó thành ngôi nhà khang trang tiện nghi.

Trở lại quận Negishi, Nagasaku hy vọng những căn nhà vô chủ trên khu phố của mình sẽ sớm có người tới ở. "Chúng rất nguy hiểm, đang sụp dần", cô nói. "Sẽ thật tuyệt nếu chủ sở hữu cải tạo nhà cửa vì bây giờ trông nó thật xấu xí, nhưng có lẽ do quá lâu rồi nên họ đã quên mất nó. Chúng tôi không biết nữa".

Theo Hồng Hạnh/Vnexpress