Khó giải quyết vì hồ sơ không hợp lệ

Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) trên địa bàn TP Hạ Long còn chậm là do hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc cấp giấy bị thiếu hoặc không hợp lệ. Chính vì thế khi cơ quan chức năng triển khai cấp GCNQSDĐ cho các tổ chức, hộ gia đình đã rất khó khăn khi xác định nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất để làm cơ sở cho việc quyết định giá đất. Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong sai sót và bất cập trên nhiều khi bắt nguồn từ phía cơ quan quản lý và cả chủ sử dụng đất. Vụ việc của Tổ hợp Chiến Thắng do ông Bùi Đức Lệ, trú tại tổ 55, khu 4, phường Cao Xanh, TP Hạ Long là một ví dụ điển hình.

Ảnh minh hoạ (ảnh Internet).

Ông Bùi Đức Lệ, đại diện cho 12 hộ xã viên của Tổ hợp Chiến Thắng đề nghị TP Hạ Long cấp GCNQSDĐ và thu tiền sử dụng đất theo giá tại thời điểm năm 2003. Nguồn gốc đất của Tổ hợp Chiến Thắng là do UBND thị xã Hồng Gai (cũ) giao từ năm 1989 để làm mặt bằng xây dựng trụ sở và bãi vật liệu xây dựng với diện tích 720m2. Trong quá trình quản lý, sử dụng đơn vị này có tôn tạo thêm một phần diện tích 504,4m2, như vậy tổng cộng toàn bộ diện tích mà Tổ hợp Chiến Thắng sử dụng là 1.224,4m2. Đến năm 2003, Tổ hợp Chiến Thắng có đơn xin giải thể, đồng thời đề nghị được cấp phần đất này cho xã viên làm nhà và đã được UBND TP Hạ Long ra quyết định số 520/QĐ/UB đồng ý cho giải thể. Để có căn cứ giao đất và cấp GCNQSDĐ cho các hộ theo quy định, ngày 21-4-2004, UBND TP Hạ Long đã phê duyệt quy hoạch khu tự xây Bắc Tân Sơn, gồm cả khu đất của Tổ hợp Chiến Thắng. Theo báo cáo của TP Hạ Long do sau khi có quy hoạch các xã viên của Tổ hợp Chiến Thắng đã tự ý chia đất sử dụng không đúng với quy hoạch được duyệt, vì vậy UBND TP Hạ Long không thực hiện việc giao đất và cấp GCNQSDĐ cho các hộ tại thời điểm đó.

Tuy nhiên, theo ý kiến của ông Bùi Đức Lệ, lý do các hộ tự ý chia đất không phù hợp với quy hoạch là vì Tổ hợp Chiến Thắng có 12 hộ dân, nhưng trong quy hoạch chia ô của thành phố chỉ có 11 hộ, để cân bằng hài hoà quyền lợi cho các hộ xã viên, Tổ hợp đã thống nhất chia đều thành 12 ô. Tìm hiểu về vấn đề này chúng tôi nhận thấy, để xảy ra sự việc trên có lỗi hỗn hợp từ cả về phía chính quyền thành phố lẫn Tổ hợp Chiến Thắng. Trong đơn xin cấp đất, Tổ hợp Chiến Thắng có 12 hộ dân nhưng trong quy hoạch thành phố lại chỉ có 11 ô đất, điều này là do sơ suất trong công tác lập quy hoạch và bàn giao đất của thành phố đã có sự quan liêu, không kiểm tra hồ sơ, thực địa dẫn đến không nắm được thực tế có bao nhiêu hộ dân xin cấp đất. Về phía người dân, lẽ ra khi phát hiện ra sự sai sót của chính quyền phải báo cáo lại nhưng các hộ dân trên đã tự ý điều chỉnh vì thế sai với quy hoạch đã duyệt nên tại thời điểm năm 2003, các hộ xã viên của Tổ hợp Chiến Thắng không được cấp GCNQSDĐ.

Để giải quyết vướng mắc về cấp GCNQSDĐ cho Tổ hợp Chiến Thắng, năm 2010, UBND TP Hạ Long đã có quyết định điều chỉnh quy hoạch khu tự xây Bắc Tân Sơn từ 11 ô thành 12 ô đất theo hiện trạng các hộ đang sử dụng và giao Phòng Tài nguyên và Môi trường thực hiện việc cấp GCNQSDĐ cho 12 hộ xã viên theo quy hoạch đã điều chỉnh, và thu tiền sử dụng đất tại thời điểm năm 2010.

Ông Đào Xuân Đan, Chủ tịch UBND TP Hạ Long cho biết, lý do TP Hạ Long áp giá tiền sử dụng đất của các hộ dân Tổ hợp Chiến Thắng vào thời điểm năm 2010 là căn cứ vào Điều 4, Nghị định 84/2007/NĐ-CP quy định: “Trường hợp người sử dụng đất đã nộp đủ hồ sơ hợp lệ xin cấp GCNQSDĐ tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền từ ngày 1-1-2005 trở về sau thì giá đất áp dụng để xác định nghĩa vụ tài chính là giá đất do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm nộp đủ hồ sơ hợp lệ”. Trường hợp Tổ hợp Chiến Thắng đến năm 2010 mới làm đủ hồ sơ hợp lệ vì vậy phải chịu giá đất năm 2010.

Tuy nhiên, các xã viên của Tổ hợp Chiến Thắng không đồng ý với giải quyết trên của TP Hạ Long vì theo họ, từ năm 2003, họ đã có đơn xin giải thể, đơn xin cấp GCNQSDĐ và đã được UBND TP Hạ Long đồng ý. Mặt khác, tại thời điểm năm 2003, vì thành phố chưa có quy hoạch khu tự xây nên họ không có cơ sở nào để lập và nộp hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ được. Mãi đến ngày 21-4-2004 thành phố mới có quyết định quy hoạch khu tự xây Bắc Tân Sơn. Với những lý do đó các hộ dân Tổ hợp Chiến Thắng kiến nghị được áp giá thu tiền sử dụng đất tại thời điểm năm 2003.

Theo chúng tôi, xét về nguyên tắc, năm 2010 các hộ xã viên của Tổ hợp Chiến Thắng mới hoàn thiện được hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ, vì vậy việc TP Hạ Long áp giá đất tại thời điểm đó là đúng. Tuy nhiên xét về tình, từ năm 2003 Tổ hợp Chiến Thắng đã có đơn xin giải thể và đơn xin cấp GCNQSDĐ, nhưng vì những “trục trặc” từ cả hai phía chính quyền và các hộ dân nên chưa được giải quyết. Vì vậy, có thể xem yếu tố Tổ hợp Chiến Thắng có đơn xin giải thể, đơn xin cấp GCNQSDĐ đã được thành phố đồng ý làm cơ sở cho việc xem xét giải quyết áp giá đất cho họ tại thời điểm năm 2003 là vừa có lý vừa có tình, để người dân đỡ thiệt thòi. Vì trong việc Tổ hợp Chiến Thắng không có đủ hồ sơ hợp lệ để cấp GCNQSDĐ có lỗi một phần từ công tác quy hoạch và bàn giao đất của UBND TP Hạ Long vào thời điểm đó.

Đặng Nhung