Anh hùng Lao động Nguyễn Văn Sên

Là người khiêm tốn giản dị, cần cù học hỏi và tận tụy với công việc, Anh hùng Lao động Nguyễn Văn Sên để lại cho những người thợ mỏ một tấm gương sáng để phấn đấu, noi theo.

Anh hùng Lao động Nguyễn Văn Sên. (Ảnh tư liệu của Thư viện Cẩm Phả)

Anh hùng Nguyễn Sên (tên đầy đủ là Nguyễn Văn Sên) sinh năm 1929 tại một làng biển đầy nắng gió của tỉnh Thuận Hải cũ nay là phường Lạc Đạo, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Năm 1954, ông tập kết ra miền Bắc, từng công tác 2 năm ở Cục Đường sắt Hà Nội và sau đó theo học Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc.

Đến năm 1957, Nguyễn Văn Sên được điều về khu mỏ Hồng Quảng công tác và bắt đầu chặng đường gắn bó cả cuộc đời với Vùng mỏ. Ông đã lần lượt làm việc ở nhiều đơn vị cơ khí của ngành Than như: Cơ khí mỏ Hà Lầm, Cơ khí mỏ Hòn Gai, Cơ khí mỏ Cẩm Phả. Ở đâu, ông cũng hoàn thành tốt công việc được giao với nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật làm lợi cho đơn vị hàng trăm triệu đồng.

Đơn cử như khi ông làm Phó Giám đốc Xí nghiệp Ô tô vận tải Cẩm Phả (thuộc Liên hiệp các xí nghiệp Than Hòn Gai, Bộ Mỏ và Than) phụ trách hơn 800 xe vận tải cho các mỏ than ở khu vực Cẩm Phả, toàn xe nhập khẩu mới nhưng chạy được một thời gian toàn bị nứt ống xả.

Trong lúc chờ bên bán hàng nước ngoài bồi thường thiết bị mới, không thể để cho dây chuyền vận tải bị tê liệt, sản xuất bị ngưng trệ, ông Sên đã tự mày mò thiết kế ống xả mới.

Ông vận dụng toàn bộ kiến thức đã học cùng với những kinh nghiệm để rồi chế tạo thành công ống xả sau mấy lần thất bại. Vào thời điểm đó, nhiều cán bộ công nhân và cả đối tác cũng không thể ngờ rằng ông Sên lại có thể chế tạo ra ống xả có chất lượng như các nước tiên tiến đã sản xuất. Hơn thế nữa, ống xả này giá thành rẻ hơn rất nhiều so với hàng nhập ngoại. 

Anh hùng Nguyễn Văn Sên trên mỏ Cao Sơn. Ảnh: Đoàn Đạt

Không chỉ ứng dụng vào sản xuất than tại Vùng mỏ, những sáng kiến của ông Nguyễn Văn Sên còn được sử dụng phục vụ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Cụ thể vào năm 1968 khi Đoàn 559 đưa đường ống xăng dầu vào qua Truông Bồn (Nghệ An) nơi được gọi là “tam giác lửa” máy bay địch đánh quyết liệt suốt ngày đêm gây ách tắc giao thông, để ngăn chặn từ xa nguồn tiếp viện của miền Bắc cho chiến trường miền Nam. 

Đoàn 559 đã quyết định dùng đường ống bơm xăng qua sông Lam vào Hà Tĩnh nhưng một vấn đề hết sức cấp bách đặt ra là nguồn viện trợ không đáp ứng được toàn bộ các nhu cầu vật tư, trang thiết bị cho tuyến đường ống này. Vấn đề gay go nhất là thiếu máy bơm để có thể đẩy xăng dầu qua đường ống dưới sông Lam.

Danh hiệu Anh hùng Lao động của Hội đồng Nhà nước phong tặng ông Nguyễn Văn Sên.

Lúc đó, tại Nhà máy Cơ khí Cẩm Phả, Nguyễn Văn Sên đã có công đầu trong việc nghiên cứu, sản xuất ra những chiếc bơm theo kiểu dáng của Liên Xô. Sau một thời gian, bộ đội ta theo mẫu của Nguyễn Văn Sên đã sản xuất được một chiếc máy bơm tương tự và đặt tên là bơm Trường Sơn. Nhờ có máy bơm Trường Sơn này mà việc vận chuyển xăng dầu vào miền Nam đã dần được thông suốt.

Với những đóng góp to lớn của mình, năm 1981, ông Nguyễn Văn Sên được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao Động hạng Nhì và đến năm 1985, ông vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động.

Anh hùng Nguyễn Văn Sên (bên phải) và nhà văn Võ Huy Tâm. Ảnh tư liệu của gia đình nhà văn Võ Huy Tâm.

Sau khi nghỉ hưu theo chế độ, Anh hùng Lao động Nguyễn Văn Sên vẫn không thôi gắn bó với cơ khí mỏ. Ông tiếp tục làm cố vấn cho Tổng Công ty Cơ khí mỏ 2 năm nữa, cố vấn cho Tổng Công ty Than Việt Nam (nay là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam) thêm 5 năm.

Năm 1999, ông Sên mới chính thức nghỉ ngơi. Tuy nhiên, ông vẫn tìm sách vở tài liệu về kỹ thuật, công nghệ để tự học hỏi thêm. Ông còn tiếp tục tự học ngoại ngữ.

Huân chương Lao động hạng Nhì của ông Nguyễn Văn Sên.

Lúc rảnh rỗi ông lại lóc cóc đạp chiếc xe thống nhất đi thăm bạn hữu đồng nghiệp. Chiếc xe mà ông dùng lúc công tác nay được lưu giữ tại Bảo tàng Quảng Ninh. Những năm này, dù bất kỳ đơn vị nào có trục trặc kỹ thuật nhờ ông tư vấn ông đều sẵn lòng giúp đỡ mà không đòi hỏi gì.

Anh hùng Lao động Nguyễn Văn Sên mất ngày 14/5/2004 nhưng nghị lực lao động, tinh thần cần mẫn, sáng tạo, tấm gương mà ông đã để lại sẽ còn mãi với người thân, gia đình, bạn hữu và những người thợ mỏ.

Huỳnh Đăng

[links()][links()]