Ba Chẽ: Biến tiềm năng thành lợi thế

Từ ngày 5/1 đến 7/1/2018, huyện Ba Chẽ tổ chức Hội Trà hoa vàng lần thứ 2, trong đó có chương trình Hội thảo bàn giải pháp phát triển và công bố tuyến, điểm du lịch huyện Ba Chẽ. Đây là cơ hội để Ba Chẽ thúc đẩy sản xuất, xúc tiến đầu tư, tăng cường hợp tác, kết nối và nâng cao chất lượng, hiệu quả sản phẩm thương hiệu địa phương, phát triển du lịch.

[links()]

Ba Chẽ là vùng đất nông, lâm nghiệp trù phú với nhiều sản phẩm nông nghiệp có giá trị. Vì thế, để các sản phẩm của huyện đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường, huyện đã xây dựng quy hoạch vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung đến năm 2020. Đây là tiền đề để Ba Chẽ phát triển các sản phẩm chủ lực của địa phương.

Mô hình trồng thanh long ruột đỏ bằng giàn tại xã Nam Sơn, huyện Ba Chẽ.

Quy hoạch và phát triển các sản phẩm chủ lực

Phát huy tiềm năng, thế mạnh của vùng đất nông, lâm nghiệp trù phú, Ba Chẽ đã tích cực triển khai thực hiện chương trình OCOP (Quảng Ninh - Mỗi xã, phường một sản phẩm) đồng thời xây dựng và phê duyệt Quy hoạch vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung huyện Ba Chẽ đến năm 2020 với tổng diện tích 35.631 ha. Bao gồm các vùng như: Vùng trồng rừng nguyên liệu 29.360 ha (thông, keo, quế, lim); vùng trồng dược liệu tập trung 2.500 ha (ba kích 1.500ha, trà hoa vàng 500ha, dược liệu khác 500ha); vùng trồng một số cây nông nghiệp chủ lực 500 ha (thanh long 100 ha, mía tím 100 ha, tre mai 300 ha)…

Để thực hiện được những mục tiêu đó, Ba Chẽ đã đưa ra hàng loạt các giải pháp, trong đó vấn đề tổ chức sản xuất được huyện rất quan tâm và tập trung vào các đối tượng chủ thể là nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp… Qua đó, huyện tập trung nâng cao trình độ ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất cho đội ngũ cán bộ kỹ thuật và nông hộ để chuyển giao nhanh các tiến bộ mới vào sản xuất. Thực hiện nhiều chính sách thu hút doanh nghiệp vào đầu tư. 4 năm qua, qua chương trình OCOP, huyện đã thu hút, phát triển được 8 tổ chức tham gia và hỗ trợ vốn đầu tư cho các đơn vị trên 62 tỷ đồng, quy mô diện tích đất sản xuất đạt 11.305.100m2. Trong đó có 1 công ty cổ phần và 2 hợp tác xã, 5 tổ hợp tác.

Đồng thời, trang sắm một số cơ sở vật chất và đầu tư cải tạo điểm trưng bầy, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm; vận động doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh trực tiếp quản lý, vận hành và phát triển các điểm bán hàng; kết nối với người sản xuất cung ứng hàng hóa theo cơ chế hưởng lợi từ việc quảng bá tiêu thụ sản phẩm thông qua hợp đồng kinh tế giữa người sản xuất và tiêu thụ. Thông qua chương trình xây dựng nông thôn mới các xã đã hỗ trợ cho các hộ sản xuất hàng trăm dự án phát triển sản xuất, khuyến khích mở rộng sản xuất hàng hóa tập trung xây dựng vùng nguyên liệu cho các sản phẩm chủ lực của địa phương, xây dựng thương hiệu hàng hóa, mẫu mã bao bì 9 sản phẩm.

Đối với công tác phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, huyện đã xác định những sản phẩm có thế mạnh tham gia Chương trình OCOP có tính khả thi gồm: Ba kích, măng mai, trà hoa vàng, thanh long, mía tím. Qua đó từ năm 2014-2016 huyện đã, đang thiết kế bao bì, nhãn hiệu, đăng ký sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm từ: Ba kích, nấm lim xanh, măng mai, mật ong rừng, trà hoa vàng, sâm cau rừng, thanh long, lá tắm người Dao, nấm linh chi và tour du lịch Ba Chẽ. Kết quả đánh giá xếp hạng sản phẩm cấp tỉnh có 1 sản phẩm đạt 4 sao là Trà hoa vàng túi lọc. Hiện có 12 dự án, nội dung được phê duyệt theo chương trình OCOP thuộc nguồn vốn ngân sách hỗ trợ.

Tìm đầu ra cho sản phẩm, bên cạnh đầu tư các trung tâm, điểm bán hàng OCOP, huyện đã hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX xúc tiến thương mại, tham gia các hội chợ OCOP, các triển lãm trong, ngoài tỉnh giúp các tổ chức kinh tế và người sản xuất thúc đẩy được tiêu thụ sản phẩm. Tổng doanh thu bán hàng tại các Hội chợ và trưng bầy giới thiệu sản phẩm đạt 1,2 tỷ đồng… Có thể thấy, qua việc phát triển các sản phẩm chủ lực của địa phương đã góp phần giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, nâng cao thu nhập cho người sản xuất, góp phần xây dựng NTM. Các sản phẩm sau khi tham gia Chương trình trở thành sản phẩm OCOP do được đầu tư về công nghệ chế biến, khoa học kỹ thuật, quảng bá sản phẩm, nhãn mác bao bì, an toàn thực phẩm, thương hiệu đã làm gia tăng giá trị của sản phẩm so với sản phẩm thô như: Sản phẩm sơ chế (măng mai khô, nấm lim, ba kích, sâm cau) tăng khoảng 30 - 50%; sản phẩm chế biến (rượu, trà hoa vàng) tăng trên 100%.

Du khách tham quan, mua sắm sản phẩm OCOP của Ba Chẽ dịp Hội Trà hoa vàng được tổ chức lần đầu năm 2016.

Ổn định và bền vững

Theo đồng chí Triệu Đức Phượng, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện, xác định Chương trình OCOP là nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình xây dựng NTM nhằm phát triển kinh tế - xã hội nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho người dân mang tính ổn định và bền vững, huyện đã xây dựng kế hoạch: Thực hiện chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm tỉnh Quảng Ninh” giai đoạn 2017- 2020 trên địa bàn huyện Ba Chẽ. Theo đó, huyện tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước trong hệ thống OCOP (huyện, xã) và lãnh đạo các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia Chương trình OCOP. Thực hiện chu trình OCOP thường niên, hằng năm tổ chức thi đánh giá, phân hạng sản phẩm cấp huyện và lựa chọn tham gia thi cấp tỉnh.

Huyện cũng tiếp tục duy trì, phát triển 15 tổ chức kinh tế ổn định, trong đó duy trì, củng cố nâng cấp phát triển 8 tổ chức kinh tế hiện có và phát triển mới ít nhất 7 tổ chức kinh tế tham gia chương trình OCOP. Về phát triển sản phẩm, phát triển ít nhất 25 sản phẩm OCOP, trong đó: Củng cố và phát triển 9 sản phẩm OCOP đã có từ 2014-2016 và phát triển mới 16 sản phẩm. Riêng năm 2017 đã phát triển 5 sản phẩm gồm: Du lịch du thuyền trên sông Cổ Ngựa và thăm lò gốm cổ, lễ hội miếu Ông miếu Bà; lá tắm người Dao; trà túi lọc từ bột hoa trà hoa vàng; thanh long đóng hộp. Năm 2018 phát triển 9 sản phẩm gồm: Nước uống ba kích; mía tím cắt khúc hút chân không; gạch ngói cao cấp; thịt gia súc sạch; trứng gia cầm sạch; rượu sắn cá chảu; khoai sọ 1 củ; gạo nương; sản phẩm ẩm thực đặc hữu (bánh lá ngải, bánh cốc mò, sà phao). Năm 2019 - 2020 phát triển 2 sản phẩm gồm: Các sản phẩm mây tre đan (làm bao bì cho các sản phẩm OCOP); rượu mía tím. Lựa chọn và xác định ít nhất có 2 sản phẩm cấp huyện tập trung đầu tư để đạt tiêu chí là sản phẩm cấp tỉnh và tham gia vào chuỗi giá trị các sản phẩm quốc gia (ba kích tím, trà hoa vàng).

Để thực hiện kế hoạch đó, huyện đã xây dựng cơ chế, chính sách và kinh phí thực hiện đảm bảo cơ chế của tỉnh. Bên cạnh đó, xây dựng Chương trình OCOP của huyện hàng năm; đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp theo dự án được các cấp thẩm quyền phê duyệt. Tiếp tục tổ chức các hội chợ, hội thi, xúc tiến thương mại các sản phẩm OCOP; tổ chức sản xuất, chuyển giao công nghệ, thiết kế mẫu mã, xây dựng, đánh giá và kiểm soát tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm. Hướng dẫn, phối hợp các địa phương, doanh nghiệp, HTX thực hiện xây dựng, quản lý thương hiệu, mẫu mã bao bì sản phẩm hàng hóa. Tuyên truyền đầy đủ, kịp thời các thông tin về chương trình OCOP để nhân dân hiểu và tích cực tham gia. Đồng thời, hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp trong công tác tuyên truyền, định hướng hình thức du lịch gắn với thế mạnh của huyện như nghiên cứu xây dựng tour du lịch trên địa bàn huyện gắn với hình thành các điểm bán hàng OCOP của huyện…

Thanh Hằng