Bảo tồn, phát huy giá trị lễ hội đền Cửa Ông

Cùng với Kiếp Bạc (Hải Dương), Yên Tử (Uông Bí), đền Cửa Ông từ lâu nổi tiếng linh thiêng. Đền Cửa Ông là nơi thờ phụng Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng và gia hệ nhà Trần, có lịch sử hàng trăm năm...

Nghi lễ rước tượng Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng trong lễ hội đền Cửa Ông năm 2017. Ảnh: Ngô Dịu

Lễ hội đền Cửa Ông mở vào mùng 3-2 (âm lịch) hàng năm. Phần lễ gồm lễ rước tượng Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng từ đền Thượng, qua dãy phố chính rồi đi theo đường bao biển (bến tàu xưa) về dừng chân tại khu vực đền Hạ và cuối cùng là hoàn cung đền Thượng. Trong phần lễ, phải kể đến lễ đại tế Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng và các nhân thần thờ tại khu di tích lịch sử. Hoạt động văn hoá này diễn ra tại đền Thượng với nghi thức trọng thể, trang nghiêm theo bài tế thống nhất. Cùng lúc này, trên sân Lăng Đức Ông, có diễn ra thi dâng soạn lễ giữa các đoàn tế. Đây là môn thi thể hiện tài năng nghệ thuật và tinh thần vừa hành quân vừa nuôi quân đánh giặc của Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng gồm nội dung: Bày mâm quả, thổi cơm, têm trầu cánh phượng. Dâng soạn lễ là nội dung không thể thiếu trong các mùa lễ hội ở phường Cửa Ông, thể hiện sự nhanh nhẹn, khéo léo, sự kết hợp một cách thuần thục về công việc, sự đoàn kết trong công việc của nhân dân.

Phần hội gồm các trò vui chơi giải trí hết sức phong phú với các cuộc thi như: Thi bày mâm quả, thổi cơm, têm trầu, kéo co, đẩy gậy, cờ tướng, tổ tôm điếm, đập niêu, thi đua thuyền rồng. Trong đó, đua thuyền rồng gắn liền với cuộc sống sông nước, đấu tranh chống giặc ngoại xâm, cầu mong một năm may mắn, thuận buồm xuôi gió. Năm nay, lễ hội đền Cửa Ông được tổ chức lồng ghép với lễ đón nhận Bằng công nhận di sản văn hoá phi vật thể “Lễ hội đền Cửa Ông”.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế thế giới, mở rộng giao lưu văn hoá và phát triển du lịch của nước ta nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng, việc bảo tồn và phát huy lễ hội đền Cửa Ông có một ý nghĩa rất quan trọng. Một mặt góp phần bảo tồn, giữ gìn giá trị của lễ hội truyền thống, mặt khác, lễ hội góp phần không nhỏ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Để công tác tổ chức lễ hội ngày càng đạt được hiệu quả cao, cần chú trọng công tác tuyên truyền các giá trị lịch sử văn hoá và tôn vinh công trạng của Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng để nhân dân hiểu rõ giá trị của di tích cũng như những quy định của pháp luật có liên quan, kịp thời uốn nắn các biểu hiện lệch lạc, đẩy mạnh tuyên truyền và thực hiện nếp sống văn hoá, văn minh trong lễ hội, làm cho lễ hội thật sự trở thành ngày hội văn hoá của nhân dân, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - văn hoá của địa phương. Do đó, cần chú ý bảo tồn có chọn lọc các giá trị văn hoá truyền thống đặc sắc trong lễ hội, loại bỏ dần các yếu tố lạc hậu, xây dựng thêm các tiêu chí văn hoá mới phù hợp; phục hồi, duy trì những trò chơi dân gian truyền thống, coi trọng tính đặc thù, độc đáo.

Vũ Thị Hằng (Công ty Tuyển than Cửa Ông)