Chăm sóc sức khoẻ và nâng cao dân trí: Khi trường, trạm đạt chuẩn

Khái niệm trường đạt chuẩn quốc gia hay trạm y tế đạt chuẩn quốc gia giờ đây đã không còn xa lạ với người dân trong tỉnh, nhất là ở các xã nông thôn, miền núi, vùng xa... Bởi lẽ, hai chương trình mục tiêu quốc gia này đã và đang được triển khai mạnh mẽ tại các địa phương; góp phần làm thay đổi cơ bản nhận thức của các cư dân cũng như diện mạo của nhiều vùng nông thôn, miền núi trong tỉnh.    
 
Đổi thay ở Quảng Lâm

Xã Quảng Lâm (Đầm Hà) cách trung tâm huyện chừng 10km. Đây là 1 trong 3 xã khó khăn nhất của huyện Đầm Hà và được xếp vào diện xã 135. Ở đây có 8 thôn, bản với địa bàn trải rộng, dân cư thưa thớt và trên 97% là đồng bào dân tộc thiểu số. Xã có những thôn, bản như bản Xẹc Lống Mìn hay Lý Khoái, Thanh Y… nằm cách xa trung tâm xã không chỉ khó khăn về điều kiện đi lại (chỉ có thể đi bộ từ 1 đến 2 tiếng đồng hồ mới đến bản) mà còn bị ngăn cách, cô lập bởi sông, suối mỗi khi lũ từ thượng nguồn đổ về. Vì điều kiện tự nhiên như vậy nên mấy năm trước, Quảng Lâm vẫn còn là vùng cư dân khá lạc hậu. Chẳng hạn như khi bị ốm, bà con thường mời thầy mo về cúng chứ không xuống trạm y tế xã; hay chuồng trại chăn nuôi thường gắn với khu nhà ở khá mất vệ sinh; tỷ lệ trẻ trong độ tuổi đi học đạt rất thấp, nhất là ở cấp mầm non; với riêng cấp tiểu học và THCS thì học sinh đi học không đều nên chất lượng giáo dục không cao… Nhưng đó là chuyện của mấy năm trước, còn giờ đây, Quảng Lâm đã được công nhận đạt chuẩn về trạm y tế xã (năm 2010); giữ vững phổ cập giáo dục tiểu học, chống mù chữ; phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi; phổ cập giáo dục THCS; đặc biệt, trong tháng 7 vừa qua, xã được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi. Giờ đây, ngoài trạm y tế chính đặt tại bản Tài Lý Sáy còn có phân trạm đặt ở bản Bình Hồ, được xây dựng khang trang, sạch đẹp với trang thiết bị cơ bản đáp ứng được công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho bà con; đặc biệt, trạm y tế xã còn được biên chế 9 người; trong đó có 1 bác sĩ; 8 y tá và nữ hộ sinh. Chỉ với riêng việc đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi đã bao gồm rất nhiều tiêu chí như cơ sở vật chất, tỷ lệ huy động trẻ ra lớp; chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ… Hiện hầu hết các điểm trường mầm non của xã đều đã đạt chuẩn quốc gia; trong đó điểm trường mầm non ở thôn Lý Sáy Chảy có cơ sở vật chất mà nhiều trường mầm non miền xuôi mong muốn như: diện tích phòng học rộng rãi; phòng học, phòng ăn, phòng ngủ riêng cho trẻ; bếp nấu ăn bán trú; đầy đủ trang thiết bị đồ dùng đồ chơi cho trẻ theo danh mục…

Trường Mầm non Quảng Lâm (Đầm Hà) đang gấp rút được đầu tư xây dựng để đảm bảo đạt chuẩn quốc gia trong năm học 2012-2013.

Nhờ cơ sở vật chất khang trang cộng với việc làm tốt công tác vận động, tuyên truyền mà cuộc sống, nhất là vấn đề nhận thức, chăm sóc sức khoẻ ở Quảng Lâm đã có những bước chuyển biến rất tích cực. Bà con đã tự nguyện đưa con đến lớp; tự nguyện khám, chữa bệnh tại trạm khi ốm đau, khi thai nghén; thay đổi chế độ, thành phần dinh dưỡng để giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng… Bác sĩ Dương Như Khang, Trạm trưởng Trạm y tế xã cho biết: “6 tháng đầu năm, trạm đã khám, chữa bệnh cho 1.100 ca; tỷ lệ suy dinh dưỡng đã giảm 3,4% so với cùng kỳ năm 2011. Nhận thức thay đổi đã giúp bà con nâng cao cả đời sống vật chất, tinh thần và thể lực. Điều này rất có ý nghĩa đối với chương trình xây dựng nông thôn mới của xã”.

Mục tiêu không còn xa

Có thể khẳng định, những đổi thay như ở Quảng Lâm giờ đây không còn là hiếm gặp ở các địa phương trong tỉnh, nhất là với các xã miền núi, biên giới và hải đảo. Sự đổi thay này có được là nhờ từ những chương trình mục tiêu quốc gia trước đó đã được triển khai ở tất cả các địa phương trong tỉnh từ nhiều năm nay. Chương trình này được tiếp sức bởi chương trình xây dựng nông thôn mới; đồng thời, cũng cộng hưởng thêm cho chương trình xây dựng nông thôn mới những thành công mới.

Theo báo cáo của Sở GD&ĐT, trong năm học 2011-2012, toàn tỉnh đã xây mới 979 phòng học, 267 phòng bộ môn và chức năng, 399 phòng hiệu bộ, 34 thư viện, 22 phòng nội trú học sinh, 136 phòng công vụ giáo viên và cải tạo sửa chữa nhiều hạng mục khác với tổng mức đầu tư đạt 946 tỷ đồng. Theo đó, toàn tỉnh đã có 84 trường đạt chuẩn quốc gia các cấp học, chiếm 50% số trường mầm non, phổ thông đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ phòng học kiên cố đạt 81,3%. Cũng nhờ đó, so với năm học 2010-2011, tỷ lệ huy động học sinh đến trường, lớp ở cả 3 cấp học đều tăng (cấp học mầm non tăng 2,6%; tiểu học tăng 0,03%; THCS tăng 0,21%; THPT tăng 0,8%). Đáng nói là cùng với thực hiện chương trình nông thôn mới, toàn tỉnh cũng rất tích cực triển khai xây dựng xã hội học tập; trong đó, ngoài khuyến học, khuyến tài thông qua các hình thức động viên, khen thưởng các địa phương còn quan tâm đến đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hoạt động của các trung tâm học tập cộng đồng… Điều này, đã góp phần rất lớn nâng cao dân trí cho người dân trong tỉnh; nhất là với những địa bàn khó khăn. Còn theo báo cáo của Sở Y tế, năm 2010, Quảng Ninh là 1 trong 7 địa phương trong cả nước có 100% xã có trạm y tế đạt chuẩn quốc gia. Đến nay, cơ bản bộ máy tổ chức ngành y tế đã được kiện toàn với 1 bệnh viện T.Ư; 2 bệnh viện ngành Than; 41 đơn vị y tế tuyến tỉnh và tuyến huyện; 14 phòng y tế cấp huyện; 186 xã, phường (trong đó, 12 xã có thêm phân trạm); 100% thôn, khe bản có cán bộ y tế. Quảng Ninh cũng là địa phương có tỷ lệ bác sĩ/ 10.000 dân cao trong cả nước. Năm 2011, ngành đã được đầu tư trên 288 tỷ đồng cho xây dựng cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế bằng nguồn vốn T.Ư và của tỉnh. Với nỗ lực này, năm 2011, Quảng Ninh đã đạt số giường bệnh trên 10.000 dân là 41,5; công tác chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân cũng được cải thiện đáng kể; nhiều loại bệnh nan y, hiếm gặp đã được cứu chữa kịp thời…

Rõ ràng, với các chương trình mục tiêu như trường chuẩn, trạm chuẩn đã làm đổi thay nhanh chóng diện mạo của nhiều vùng nông thôn trong tỉnh. Đáng nói là hiện nay, hầu hết các địa phương trong tỉnh đều đã hoàn thành được 3 tiêu chí trường học, giáo dục, y tế trong chương trình xây dựng nông thôn mới.  

Vĩ An