Chủ động bước vào kỷ nguyên báo chí số

Chuyển đổi số là xu thế tất yếu của báo chí hiện đại để phục vụ độc giả tốt nhất, nhanh nhất. Không nằm ngoài xu thế đó, Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh (QMG) đã và đang triển khai nhiều giải pháp chuyển đổi số trong hoạt động quản trị tòa soạn và tác nghiệp báo chí.

Đòi hỏi bức thiết từ thực tiễn

Trên cơ sở của các cơ quan báo chí hợp nhất, với nhiều nền tảng báo chí đồng thời hoạt động, ngay từ khi thành lập, QMG đã tiến hành tái cấu trúc, sắp xếp lại bộ máy, cơ chế hoạt động, chủ trương vận hành theo mô hình “Tòa soạn hội tụ đa phương tiện, phân phối đa nền tảng”.

Mô hình tòa soạn hội tụ vốn đòi hỏi sự hội tụ về không gian. Tuy nhiên, hiện nay QMG vẫn đang duy trì 2 cơ sở hoạt động. Ngoài ra còn có các trạm phát sóng nằm trải dài từ Hạ Long đến Móng Cái, cách xa nhau hàng trăm km. Đặc biệt, dịch bệnh Covid-19 xuất hiện đã thúc đẩy nhanh hơn quá trình chuyển đổi số trong điều hành hoạt động. QMG phải bắt đầu chọn hình thức tòa soạn trực tuyến như một giải pháp chuyển đổi. Các cuộc họp giao ban tuần được kết nối trực tuyến giữa 2 cơ sở, các cuộc họp Hội đồng biên tập hằng ngày được thực hiện qua phần mềm Zoom meeting.

Trong mô hình tòa soạn hội tụ, thông tin, dữ liệu là tài sản chung và cần phải được chia sẻ cho tất cả các cá nhân, bộ phận. Vì thế, QMG đã xây dựng và vận hành hệ thống dữ liệu dùng chung để phục vụ các hoạt động sản xuất hằng ngày, trong ngắn hạn và hệ thống lưu trữ dữ liệu... Hệ thống dữ liệu dùng chung gồm 2 hệ thống lưu trữ online với tổng dung lượng là 192TB, đảm bảo tốc độ truy cập dữ liệu cao, kết nối truy xuất dữ liệu lớn. Hệ thống được xây dựng để có thể xử lý các file video, media với kích thước lớn và cho phép nhiều tài khoản cùng có thể truy cập.

Các tin tức sản xuất trong ngày sẽ được đẩy vào hệ thống này, trở thành dữ liệu chung để các bộ phận kết nối, chia sẻ và khai thác. Báo Quảng Ninh điện tử cũng đồng bộ với tổng khống chế phát sóng các chương trình phát thanh, truyền hình, do đó, bộ phận sản xuất nội dung số có thể dễ dàng khai thác dữ liệu dùng chung, biên tập, sản xuất các nội dung phù hợp với nền tảng OTT và mạng xã hội. Hệ thống lưu trữ của QMG hiện dùng 100 băng từ LTO7, tương đương dung lượng là 600TB, bảo quản tư liệu gốc dưới dạng số hóa, có khả năng bảo quản tư liệu an toàn trong thời gian dài lên tới trên 30 năm. Với hệ thống này, QMG đang từng bước số hoá toàn bộ dữ liệu, từ đó, xây dựng kho dữ liệu báo chí về các ngành, lĩnh vực của Quảng Ninh.

Ngoài ra, QMG cũng đầu tư ứng dụng các phần mềm quản trị nội dung dùng được trên thiết bị di động thông minh để nâng cao tốc độ biên tập, sản xuất tin, bài, đồng thời ứng dụng các phần mềm làm việc từ xa như Zoom, Zalo, Remote Destop, FTP...

Đổi mới trải nghiệm của độc giả, khán, thính giả

Thực hiện chuyển đổi số báo chí, Trung tâm Truyền thông tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp nhằm đổi mới hiệu quả trải nghiệm của độc giả, khán, thính giả; xây dựng các gói sản phẩm và dịch vụ phù hợp với từng nhóm đối tượng độc giả, Theo đó, năm 2021, QMG đã triển khai Dự án nâng cấp báo Quảng Ninh điện tử và xây dựng ứng dụng Quảng Ninh Media trên nền tảng OTT. Báo Quảng Ninh điện tử trên nền tảng CMS mới được tích hợp các tính năng phát thanh, truyền hình trực tuyến; phiên bản mobile được thiết kế tối ưu hóa giao diện hiển thị, phù hợp với thao tác chạm tay trên mọi thiết bị thông minh như smartphone, tablet. Phần mềm mới cũng tích hợp công nghệ giọng nói AI giúp độc giả có thể nghe các bài viết mọi lúc, mọi nơi. App Quảng Ninh Media trên nền tảng OTT dành cho các thiết bị di động thông minh hỗ trợ xem truyền hình trực tuyến, nghe radio và đọc báo hoàn toàn miễn phí với nhiều tiện ích hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời giúp người dùng thiết lập kho video, tin tức của riêng mình khi đăng ký tài khoản trong ứng dụng. Đến thời điểm này, app Quang Ninh Media đã có trên 14.000 người dùng.

Năm 2022, QMG tiếp tục ra mắt Podcast Quảng Ninh thông qua ứng dụng Spotify trên cả hệ điều hành iOS và hệ điều hành Android, hoặc nghe trực tiếp trên website: www.baoquangninh.com.vn, nhằm đưa thông tin chính thống tới đông đảo thính giả trong và ngoài tỉnh, mở rộng cách thức tiếp cận người sử dụng, nhất là thính giả trẻ tuổi ưa thích các nền tảng công nghệ số. Năm 2023, QMG hợp tác với Công ty CP Tổng Công ty Truyền hình cáp Việt Nam, Công ty CP Truyền thông ON+, đưa tin tức, các chương trình truyền hình, MV ca nhạc, phim... lên nền tảng ứng dụng Onlala. Thông qua hoạt động hợp tác, ngoài việc đa dạng hóa nền tảng phân phối nội dung, đội ngũ sản xuất nội dung số của QMG đã từng bước tiếp cận những công cụ quản lý trên các nền tảng số.

Ngoài ra, QMG cũng triển khai cung cấp nội dung trên các nền tảng mạng xã hội Youtube, Facebook, Tiktok nhằm tăng độ tương tác với độc giả, khán giả, thính giả và nâng cao khả năng phân phối nội dung thông tin nhanh hơn, rộng hơn, theo nhu cầu của độc giả, khán giả, thính giả... Đến nay, fanpage QMG - Tin tức Quảng Ninh 24/7 trên Facebook đang có gần 310.000 tài khoản theo dõi. Kênh Quảng Ninh TV trên Youtube hiện có 111.140 tài khoản đăng ký, kênh Tiktok hiện có 20.200 tài khoản theo dõi. Nhiều phiên livestream các chương trình truyền hình trực tiếp có đến 21.000 lượt thích, gần 8.800 bình luận và trên 600.000 lượt xem. Các chương trình phát thanh trực tiếp định kỳ được livestream cũng nhận được sự tương tác và theo dõi của đông đảo độc giả, khán, thính giả.

Xây dựng cơ quan báo chí hội tụ đa phương tiện, đa nền tảng

Triển khai Quyết định số 348/QĐ-Ttg ngày 6/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và các kế hoạch của tỉnh, QMG đã xây dựng Chương trình chuyển đổi số của đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Theo đó, QMG sẽ từng bước tự động hóa trong một số quy trình, ứng dụng robot, các phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích, xử lý số liệu. Tăng cường thực hiện các tác phẩm báo chí dữ liệu, báo chí thị giác, Mega story, infographic, timeline, ảnh 360 độ, video 360 độ... để thu hút độc giá, khán, thính giả. Ngoài ra, để nâng cao mức độ trải nghiệm của công chúng đối với các sản phẩm báo chí, QMG tiếp tục xây dựng những nội dung phù hợp phát hành ở các nền tảng số khác nhau. Tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo giúp truyền tải thông điệp được cá nhân hóa đến từng bạn đọc với nhu cầu khác nhau. Từng bước triển khai các nội dung báo chí trải nghiệm được cá nhân hóa để tiến tới triển khai thu phí nhằm tối đa hóa nguồn thu. Bên cạnh đó, QMG sẽ tiếp tục ứng dụng những thành tựu đạt được trong lĩnh vực KHCN để tự động hóa quy trình sản xuất nội dung, từ đó thúc đẩy quá trình sản xuất nội dung hiệu quả.

Chuyển đổi số báo chí đòi hỏi cần có một đội ngũ nhân viên không chỉ là kỹ thuật viên mà cả phóng viên, biên tập viên đều phải thành thạo các ứng dụng, phần mềm, kỹ năng công nghệ. Do đó, trong giai đoạn tới, QMG sẽ ưu tiên cho việc phát triển nguồn nhân lực chuyên trách công nghệ thông tin. Đối với đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, tiếp tục tổ chức đào tạo, nâng cao nhận thức, kỹ năng về chuyển đổi số báo chí, sản xuất nội dung theo xu hướng báo chí số, vận hành và sử dụng thành thạo các phần mềm ứng dụng trong công việc...

Song song với đó, để phòng ngừa tin tặc tấn công các hệ thống thông tin, đánh cắp cơ sở dữ liệu, hoặc làm sai lệch nội dung thông tin tuyên truyền trên các nền tảng báo chí, nhất là những nội dung liên quan đến bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, QMG sẽ tiếp tục hoàn thiện hồ sơ cấp độ an toàn thông tin và triển khai phương án đảm bảo an toàn, an ninh thông tin cho các hệ thống thông tin theo cấp độ được phê duyệt.