Đặc sắc quà lưu niệm từ gốm

Nhỏ gọn, đẹp mắt và được thiết kế tinh xảo kết hợp kiểu dáng truyền thống và hiện đại mà không hề kém về độ bền, chắc chắn... là những đặc điểm dễ thấy ở các sản phẩm gốm lưu niệm khi đi thăm các làng nghề của Đông Triều. Một trong những dòng sản phẩm tinh xảo đó là của Công ty TNHH Quang Vinh, được thiết kế riêng cho khách du lịch hoặc xuất khẩu theo đơn đặt hàng của đối tác nước ngoài.

Nhắc tới sản phẩm gốm mỏng, chúng tôi lại nhớ dịp đi khảo sát sản phẩm du lịch, xây dựng tour tuyến ở Đông Triều. Tham quan xưởng gốm của Công ty TNHH Quang Vinh (Mạo Khê, Đông Triều) là một trong những nơi được du khách rất ưa thích trải nghiệm. Ở đây, chúng tôi không chỉ ngỡ ngàng bởi vô số các sản phẩm chén, bát, bình, lọ... đa dạng, hợp túi tiền mà còn bị "hút hồn" với nhiều sản phẩm đồ lưu niệm mới, lạ.

Tinh xảo, nhỏ gọn, bền đẹp là những yếu tố mà du khách mong muốn ở một sản phẩm lưu niệm từ gốm.

Kết thúc hành trình, chúng tôi được giới thiệu tham quan gian trưng bày các sản phẩm đồ lưu niệm từ gốm mỏng. Ông Quách Văn Thoại, quản lý kiêm "hướng dẫn viên" cho đoàn chia sẻ: Ngoài những đơn đặt hàng lớn, đơn vị có sản xuất thêm một số sản phẩm nhỏ gọn, dễ vận chuyển làm quà cho du khách. Đặc biệt có không ít sản phẩm trong số đó thuộc về các lô hàng đẹp, xuất khẩu cho đối tác ở nước ngoài, được đơn vị để lại trưng bày, giới thiệu nghệ thuật gốm. Đó là những sản phẩm đạt chất lượng cao.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, để tạo ra những sản phẩm nhỏ gọn, nhẹ, đẹp mà bền là cả một quy trình, hội tụ những tinh hoa của nghề gốm. Công ty có hẳn một bộ phận chịu trách nhiệm thiết kế hoặc thẩm định các mẫu do đối tác nước ngoài gửi tới. Các mẫu thiết kế này sau đó được đưa đi làm thành các khuôn để đổ gốm. Nguyên liệu sử dụng cũng phải khai thác ở những nơi có nguồn đất sét tốt, có tiếng trên địa bàn, như tại các xã Việt Dân, Bình Dương... Đất lấy về được đưa vào nghiền, xoa, lọc kỹ, đồng thời đưa qua các máy hút kim loại, khử từ... để cho ra các khuôn đất “sạch”, không còn nguy hiểm cho người dùng. Đất sét nguyên liệu sau đó được đưa vào pha chế theo tỷ lệ với các phụ gia tạo độ sánh, mịn dạng hồ đổ vào các khuôn do bên thiết kế chế tạo.

Ngoài các yếu tố máy móc, nhiều khâu của sản xuất gốm mỹ nghệ được thực hiện thủ công bằng sự khéo léo của người thợ. Đơn cử như khâu rót và gỡ khuôn. “Đất sét dạng hồ được thợ rót vừa đủ khuôn dựa vào độ lớn, độ dày của khuôn. Không thể rót ít quá mà không được nhiều quá đều ảnh hưởng tới sản phẩm. Sau khi khô, sản phẩm được người thợ khéo léo gỡ ra mang đi sấy bằng hơi nóng từ lò được tận dụng. Sản phẩm còn được bàn tay người thợ cắt gọt những chỗ thừa, chuốt cho đẹp thêm” - chị Phạm Thị Oanh, xưởng trưởng, một kỹ thuật “cứng” lâu năm của đơn vị chia sẻ.

Nhiều khâu trong quá trình làm gốm lưu niệm rất cần con mắt tinh tường và tài nghệ, sự sáng tạo của người nghệ nhân.

Sau khi đưa vào lò nung sơ qua để tạo độ cứng, chắc thì vẽ hoa văn, tráng men là khâu quan trọng "thổi hồn" cho sản phẩm. Đặc biệt khâu vẽ hoa văn được làm hoàn toàn thủ công và phụ thuộc rất nhiều vào tay nghề người thợ. "Thợ khéo léo đã qua ít nhất 6 tháng đào tạo nghề, nhiều năm kinh nghiệm mới có thể đảm nhiệm công đoạn vẽ trang trí cho sản phẩm. Tùy theo kích thước của sản phẩm, mà người thợ có thể mất hàng giờ đồng hồ để ngồi vẽ hoa văn, trang trí cho sản phẩm" - chị Phạm Thị Oanh cho biết.

Chính vì quy trình sản xuất chặt chẽ, đề cao tính sáng tạo, sự khéo léo của người thợ gốm mà nhiều sản phẩm được "thổi hồn", tăng giá trị rất nhiều. Một điểm đáng chú ý nữa, đó là các sản phẩm được đơn vị lựa chọn sản xuất là các mẫu mang đặc trưng văn hoá Việt, như: Cô gái mặc áo dài truyền thống, chú Tễu, các con giống truyền thống... Đây là các sản phẩm có hình khối ổn định, nhỏ gọn, dễ bảo quản, vận chuyển đi xa mà khó gây vỡ, hỏng và cũng là những mẫu được du khách, các đối tác ưa thích chọn mua làm quà hoặc đặt đơn hàng lớn.

Ngoài ra, đơn vị còn đầu tư hệ thống máy móc hiện đại và lò nung gas kỹ thuật cao, tiên tiến theo công nghệ của Đức, Đài Loan... Nhờ đó mà sản phẩm gốm mỏng của đơn vị luôn đạt độ bền, đẹp, cứng mà không hề bị cong vênh, nứt rạn khi ra lò. Không chỉ vậy, đơn vị còn rất chú trọng vào khâu thiết kế độc đáo về cả kiểu dáng, màu sắc; kết hợp được phong cách gốm sứ truyền thống với hiện đại. Với đặc trưng đó, sản phẩm của đơn vị đã chinh phục du khách và nhiều đối tác nước ngoài khó tính với hàng chục đơn hàng/năm, hàng vạn sản phẩm/lô hàng xuất khẩu tới các nước Nhật Bản, Hàn Quốc...

Hà Phong