Đẩy mạnh hoạt động trợ giúp pháp lý cho trẻ em

Theo thống kê của Sở LĐTB&XH, năm 2019 và 6 tháng đầu năm 2020, trên địa bàn tỉnh xảy ra 55 vụ trẻ em bị xâm hại, trong đó 24 trẻ bị xâm hại tình dục… bởi vậy công tác bảo vệ trẻ em cần phải được tăng cường hơn. Thời gian qua, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh (Sở Tư pháp) đã có nhiều biện pháp hỗ trợ pháp lý để bảo vệ quyền lợi cho trẻ em.

Cộng tác viên TGPL tư vấn pháp lý cho học sinh trên địa bàn TP Cẩm Phả. Ảnh: Hoàng Quỳnh.

Nói về những vụ xâm hại trẻ em, cán bộ Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh vẫn nhớ vụ án cháu N.D.T. ở Hạ Long bị cha dượng là C.X.N. hiếp dâm từ lúc cháu 7 tuổi đến lúc 13 tuổi mới bị phát hiện. Khi tiếp nhận đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý của mẹ bé gái, Trung tâm đã cử trợ giúp viên pháp lý tham gia ngay từ giai đoạn điều tra, tham gia tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho cháu T.

Do đối tượng C.X.N. thực hiện hành vi xâm hại tình dục, cưỡng ép giao cấu đối với cháu T. trong thời gian dài, ở nhiều thời điểm và địa điểm khác nhau nên trợ giúp viên pháp lý ngay từ đầu đã bám sát thông tin, tình tiết liên quan vụ án, phối hợp cùng các điều tra viên đến hiện trường, nơi đối tượng đã từng thực hiện hành vi, hay những buổi thực nghiệm tại nơi xảy ra vụ án; làm việc cùng các đồng chí công an ở địa phương, khu vực nắm thông tin liên quan đối tượng tại cơ sở…

Sau những ngày tháng đi thực tế tại địa bàn, phối hợp cùng cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, cùng thông tin, tài liệu thu thập được trong quá trình tiến hành xác minh củng cố chứng cứ, với nghiên cứu hồ sơ… cán bộ Trung tâm đã hình thành bản Luận cứ Bảo vệ quyền và lợi ích cho người bị hại. Ngày 11/1/2018, Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự này. Với chứng cứ, tài liệu đầy thuyết phục của trợ giúp viên pháp lý đã khiến C.X.N. cúi đầu nhận tội. C.X.N. bị tuyên án 20 năm tù giam cho hành vi phạm tội của mình.

Học sinh trường THCS Chu Văn An (Cẩm Phả) nghe tuyên truyền phòng chống bạo lực học đường do cán bộ công an thành phố truyền đạt. Ảnh: Hoàng Giang

Trên đây chỉ là một trong rất nhiều vụ việc, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh trợ giúp pháp lý cho trẻ em trên địa bàn. Hàng năm, Sở Tư pháp đều chú trọng đến truyền thông phổ biến, giáo dục pháp luật cho trẻ em. Từ năm 2013 đến nay, Sở đã phát hành hơn 200.000 tờ gấp pháp luật với nội dung, chính sách liên quan đến trẻ em, người chưa thành niên... Sở cũng đã phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) lắp đặt bảng thông tin về trợ giúp pháp lý tại 91 trường học trên địa bàn tỉnh để giúp trẻ em tìm hiểu các quy định về quyền được trợ giúp pháp lý của mình ngay tại trường học.

Không chỉ có vậy, Sở Tư pháp còn phối hợp với Sở GD&ĐT, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các cơ quan thông tin, truyền thông tổ chức các chương trình trợ giúp pháp lý lưu động cho trẻ em, người chưa thành niên, nhất là trẻ em ở các xã vùng sâu, vùng xa trên địa bàn tỉnh. Năm 2013-2020, đã có 96 chương trình trợ giúp pháp lý lưu động cho trẻ em tại các trường học được tổ chức, đặc biệt là các huyện có các xã nghèo, xã đảo như: Bình Liêu, Ba Chẽ, Tiên Yên, Cô Tô, Vân Đồn...

Tại các chương trình trên, đoàn trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh đã trực tiếp nói chuyện chuyên đề pháp luật và phát miễn phí tờ gấp về các lĩnh vực pháp luật. Cùng với đó, Đoàn còn nhận đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý và trực tiếp tư vấn cho trẻ em hoặc các đối tượng trợ giúp pháp lý khác các vấn đề pháp luật liên quan đến quyền cơ bản của trẻ em, hướng dẫn họ đến với Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước, người thực hiện trợ giúp pháp lý khi có nhu cầu.

Trẻ em tham gia Diễn đàn "trẻ em với các vấn đề của trẻ em" do TP Uông Bí tổ chức năm 2019 đặt câu hỏi, kiến nghị với thành phố về việc thực hiện quyền của trẻ em. Ảnh: Việt Hoa.

Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh cũng tăng cường hoạt động bồi dưỡng, tập huấn kiến thức pháp luật, kỹ năng trợ giúp pháp lý cho trẻ em, người chưa thành niên để nâng cao nghiệp vụ, trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ làm công tác chăm sóc trẻ em và trợ giúp pháp lý cho trẻ em, người chưa thành niên.

Nhờ các hoạt động trên, người dân luôn tin tưởng đội ngũ trợ giúp viên pháp lý của tỉnh. Từ năm 2013-2020, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh đã thực hiện 1.250 vụ việc tư vấn cho trẻ em, học sinh; cử người tham gia tố tụng để bào chữa cho 239 trẻ em, đại diện ngoài tố tụng cho 4 trẻ em trong các vụ việc hình sự, dân sự.

Các vụ việc trên đều được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Đối với vụ việc tư pháp pháp luật, người thực hiện trợ giúp pháp lý đã cung cấp, hướng dẫn trẻ em, người thân của các em các quy định của pháp luật về quyền lợi của trẻ em, giúp họ xử sự theo pháp luật và tự thực hiện một số quyền của con em mình.

Việc trợ giúp pháp lý được tăng cường trong thời gian qua đã góp phần giúp các cơ quan tiến hành tố tụng làm rõ được các tình tiết khách quan của vụ án, các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của bị can, bị cáo là trẻ em cũng như tình tiết bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị hại là trẻ em. Trên cơ sở đó, góp phần giúp các cơ quan tố tụng đảm bảo xét xử đúng người, đúng tội, đồng thời đảm bảo nguyên tắc tố tụng đối với trẻ em, người chưa thành niên theo quy định của Bộ luật Hình sự, Tố tụng hình sự.

Thu Nguyệt