“Quan tâm, tạo điều kiện hơn nữa để TP Hạ Long thực hiện hiệu quả Đề án di dời, xử lý nhà bè trên VHL”

(Đồng chí Phạm Hồng Hà, Phó Chủ tịch UBND TP Hạ Long, trả lời phỏng vấn Báo Quảng Ninh)

Thực hiện Quyết định số 2178/QĐ-UBND ngày 28-8-2012 của UBND tỉnh về xây dựng Đề án di dời, xử lý nhà bè, làng chài trên Vịnh Hạ Long, TP Hạ Long đã và đang có nhiều giải pháp tích cực, hiệu quả để thực hiện. Lộ trình của Đề án đặt ra phải hoàn thành trước tháng 6-2014. Đến thời điểm này, TP Hạ Long đã đạt được những kết quả rất khả quan.

- Đồng chí cho biết một số nét về tình hình nhà bè trên Vịnh Hạ Long (VHL)?

+ Hiện trên VHL có 13 khu vực nhà bè neo đậu được UBND tỉnh duyệt năm 2006 và năm 2008; trong đó 6 khu vực tại Ba Hang, Hoa Cương, Cửa Vạn, Cống Tàu, Vông Viêng, Cống Đầm và 7 khu vực tại Cột 5, phường Hồng Hà. Năm 2009, UBND tỉnh có quyết định 6 điểm quy hoạch nuôi trồng thuỷ sản, gồm: Khu vực Vạ Giá thuộc quần thể đảo Hang Trai; khu vực Vung Viêng, Cặp Dè thuộc quần thể đảo Vụng Hà; khu vực Cặp La thuộc quần thể đảo Cống Đỏ; khu vực Cống Đầm thuộc quần thể đảo Cống Đầm; khu vực Cống Tầu, khu vực Hoa Cương trên VHL. Ngoài ra, còn một số điểm nhà bè neo đậu tự phát, không đúng quy hoạch neo đậu. Nếu tháng 1-2004 trên VHL có 459 nhà bè, thì đến năm 2010 đã có 650 nhà bè; theo đó số nhân khẩu cũng tăng theo (hiện có 623 hộ, 2.420 khẩu sinh sống trên nhà bè). Hoạt động của nhà bè trên VHL rất đa dạng: Nuôi trồng, thu mua, bán hải sản; dịch vụ chở đò, bán hàng rong, sửa chữa tàu thuyền, kinh doanh ăn uống, xăng dầu, nước ngọt... Còn có các nhà bè hoạt động trái phép khai thác, mua bán san hô, đeo bám tàu du lịch để bán san hô, hải sản…

Đồng chí Phạm Hồng Hà, Phó Chủ tịch UBND TP Hạ Long (bên trái) đối thoại với các hộ dân làng chài Cửa Vạn, tháng 3-2013.

Hoạt động của nhà bè có lịch sử tồn tại lâu đời (trước khi VHL được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới), xuất phát từ các hộ làm nghề đánh bắt hải sản, sống trên thuyền, neo đậu qua đêm, qua nhiều năm đã phát triển thành số lượng với quy mô lớn. Như tại khu vực Bồ Nâu năm 1997 có 12 hộ nhà bè vừa ở, vừa nuôi trồng, đánh bắt hải sản, đến nay đã tăng lên 50 hộ. Việc neo đậu của các nhà bè không cố định, thường phụ thuộc vào điều kiện làm nghề, tránh bão gió. Số lượng nhà bè tăng nhanh do việc tách hộ, mở rộng quy mô nuôi trồng, đánh bắt. Trừ một số hộ trên bờ xuống hoạt động kinh doanh buôn bán hải sản, số còn lại nguồn sống chính dựa vào đánh bắt và làm các nghề gắn với biển, không có nhà ở trên đất liền, không có điều kiện làm nghề khác, trình độ văn hoá rất thấp, phong tục tập quán lạc hậu, rất khó khăn trong việc chuyển đổi nghề nghiệp. Điều này đang ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái VHL, cũng như công tác xây dựng, chỉnh trang đô thị và thiết lập trật tự, kỷ cương đô thị TP Hạ Long.     
- Để khắc phục tình trạng này, TP Hạ Long có giải pháp và cách làm như thế nào, thưa đồng chí ?

+ Thực hiện Thông báo số 786 (ngày 13-9-2012) của Tỉnh uỷ  “Thông báo kết luận của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về việc xây dựng Đề án di dời, xử lý nhà bè, làng chài trên Vịnh”; Văn bản số 4823 (ngày 2-10-2012) của UBND tỉnh “Về việc thực hiện di dời nhà bè trên VHL”; Quyết định số 2178 (ngày 28-8-2012) của UBND tỉnh “Về việc phê duyệt phương án di dời đối với nhà bè trên VHL”, UBND TP Hạ Long đã  ban hành một số văn bản, thành lập BCĐ thực hiện phương án di dời nhà bè trên VHL; thành lập Tổ công tác liên ngành giúp việc cho BCĐ, triển khai đến các ngành chức năng, phường trên địa bàn thực hiện; ra thông báo về chủ trương, kế hoạch của tỉnh, thành phố trong việc thực hiện phương án di dời đến các chủ nhà bè; tổ chức rà soát, thống kê, phân loại nhà bè. Đồng thời chỉ đạo các đơn vị, phường tổ chức nhiều đợt tuyên truyền, vận động tới các hộ nhà bè biết chủ trương, kế hoạch của tỉnh, thành phố trong việc thực hiện phương án di dời nhà bè.

Thành phố đã khởi công xây dựng dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư tại phường Hà Phong để các hộ làng chài trên Vịnh lên đất liền sinh sống; xây dựng Dự án tổng thể di dời nhà bè trên VHL; xây dựng quy định về áp dụng chính sách hỗ trợ, di chuyển tái định cư cho các nhà bè, trình Sở TN-MT thẩm định, UBND tỉnh phê duyệt. Theo đó, người lao động có hợp đồng lao động theo quy định do ngừng việc, mức trợ cấp bằng mức lương tối thiểu chung tại thời điểm di dời, nhân với cấp bậc công việc của ngành nghề tương ứng, nhân 6 tháng; hỗ trợ chi phí đào tạo nghề cho người lao động có hợp đồng lao động trong thời gian 3 tháng, mức hỗ trợ 2.450.000 đồng/người; hỗ trợ 6 triệu đồng/nhà bè di chuyển. Thành phố cũng xây dựng kế hoạch, quy định cụ thể những điểm quy hoạch nuôi trồng thuỷ sản theo quy hoạch của UBND tỉnh đối với những hộ dân có hộ khẩu tại thành phố đã di dời lên đất liền sinh sống; xây dựng nhiều chính sách hỗ trợ khác, giúp các hộ lồng bè, nhà bè di dời lên bờ từng bước ổn định sản xuất và đời sống. Bằng cách này, đến nay, thành phố đã vận động, tuyên truyền và cưỡng chế di dời được 122 nhà bè trên Vịnh.

- Quá trình triển khai thực hiện Đề án, thành phố gặp phải khó khăn, bất cập gì...?   

+ Thành phố đã chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị, UBND các phường trên địa bàn tích cực vào cuộc triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để di dời nhà bè, lồng bè, làng chài trên VHL. Song, Đề án là một dự án, chương trình lớn, ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều hộ dân và nhiều nhà bè, lồng bè nuôi trồng thuỷ sản, cộng với trình độ văn hoá của các hộ dân còn thấp nên thành phố gặp không ít khó khăn, bất cập, rất cần các cấp thẩm quyền, UBND tỉnh quan tâm tạo điều kiện tháo gỡ. Cụ thể: Hỗ trợ vật liệu kiến trúc di dời, chuyển đổi nghề nghiệp, ổn định cuộc sống, tổ chức cưỡng chế...

- Xin cám ơn đồng chí!

Tâm Như