Gặp những phụ nữ "vác tù và..."

Thứ 2, 04/04/2016 | 05:01:24 [GMT +7] A A

Nữ trưởng thôn, khu giờ không phải “của hiếm” ở TX Đông Triều - huyện nông thôn mới (NTM) đầu tiên của tỉnh nữa rồi, nhưng thực ra cũng không nhiều. Nói vậy bởi cả thị xã có 175 thôn, khu thì chỉ có hơn chục nữ trưởng thôn, khu. Mỗi người một số phận, một tính cách, nhưng với 4 nữ trưởng thôn, khu mà tôi có dịp tiếp xúc để lấy tư liệu cho bài viết này thì họ giống nhau ở sự nhiệt tình, không ngại khó vì công việc chung và đảm đang, năng động trong phát triển kinh tế gia đình rất đáng nể phục...

Chị Đoàn Thị Hạnh, Trưởng thôn Yên Khánh, xã Yên Đức giới thiệu về hoạt động của thôn tại Nhà văn hoá thôn.

Giỏi việc chung...

Gặp chị Đoàn Thị Hạnh (sinh năm 1962) tại thôn Yên Khánh (xã Yên Đức), tôi tự nghĩ trưởng thôn nhìn sao mà hiền quá. Vậy mà kể từ thời điểm chị nhận quyết định trưởng thôn vào tháng 2-2006 đến nay, chị đã được bà con tín nhiệm bầu bước sang khoá thứ 5 rồi. Nhớ lại hồi ấy, chị bảo: Giai đoạn đó ở thôn nổi cộm vấn đề về cán bộ, người dân mất lòng tin. Bà con tín nhiệm bầu tôi làm trưởng thôn nhưng lúc đầu, tôi cũng không nghĩ là mình làm được vì là nữ, phải quán xuyến việc nhà, chồng lại ốm đau rồi mất sớm, con còn nhỏ, mức thù lao cho trưởng thôn khi ấy cũng rất hạn hẹp...

Vượt qua những khó khăn ấy, được người dân đồng tình, ủng hộ, chị vừa chèo chống một mình nuôi 2 con trai ăn học thành người vừa làm tốt việc chung. Chia sẻ về công việc, chị bảo: “Làm việc ở thôn cũng có những mâu thuẫn với bà con, từ hoà giải việc tranh chấp giữa 2 gia đình bán ruộng cho nhau, nhắc nhở người dân không để vật liệu ở bên đường hay việc trồng cây lấn chiếm hành lang, gây mất mỹ quan đường làng, ngõ xóm... đều có thể phát sinh mâu thuẫn, gây mất lòng bà con. Vì mình là người gần dân nên làm gì cũng phải đi đúng nguyện vọng người dân. Liên quan đến kinh tế thì phải công khai, minh bạch trước nhân dân. Dù sai hay đúng cũng để họ được phát biểu thoải mái, có được sự đồng thuận của người dân thì mới làm được”.

Yên Khánh không chỉ là thôn chuẩn NTM, liên tục được công nhận Làng văn hoá từ năm 2011 đến nay mà còn là thôn đầu tiên phát triển du lịch làng quê của Yên Đức nói riêng, thị xã nói chung. Chị Hạnh nhớ lại: Hồi đưa du lịch vào thôn bà con có nhiều ý kiến không đồng tình bảo đưa du lịch vào là đưa... tệ nạn về làng. Vậy là phải vận động người dân hiểu được lợi ích của du lịch phục vụ lợi ích chung, cộng đồng, từ việc giữ gìn vệ sinh môi trường, cảnh quan chung cho đến quyền lợi kinh tế. Nay thì từ du lịch đã giải quyết việc làm cho nhiều người dân của Yên Khánh và một số thôn lân cận.

Chị Phạm Bích Ngọc, Trưởng thôn Đoàn Xá 2 đang kiểm tra công tác chuẩn bị bầu cử tại Nhà văn hoá thôn.

Cũng “một mình” như chị Hạnh, chị Phạm Bích Ngọc (sinh năm 1980), Phó Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Đoàn Xá 2, xã Hồng Phong còn có hoàn cảnh đặc biệt hơn. Nói về mình, về công việc, chị bảo: “Có vất vả thật, vì tôi ít tuổi, là nữ lại ở diện gia đình “một vế” nên nhiều khi vận động bà con có sự e dè nhất định. Năm 2009 thì vợ chồng tôi chia tay nhau, vì vậy khi bầu trưởng thôn năm 2010 tôi vì mặc cảm đã xin không tham gia, nhưng mọi người vận động tôi nhiều. Giờ thì tôi đã bỏ mặc cảm ấy đi rồi, mọi việc dễ dàng hơn xưa nhưng một mình vừa việc nhà, vừa việc thôn, nhất là thực hiện Đề án 25 nên lượng công việc cũng dồn đến nhiều hơn.

Đoàn Xá 2 là một trong những thôn chuẩn NTM đầu tiên của Đông Triều. Góp công vào kết quả này không thể thiếu vai trò của trưởng thôn. Chị Ngọc cho hay: Năm 2010 thì hệ thống đường làng, ngõ xóm của thôn cơ bản đã bê tông hoá rồi nên xây dựng NTM cũng nhẹ nhàng. Nhưng khi xây dựng thôn chuẩn NTM thì bà con có chút tâm lý “tự mãn” nên chúng tôi phải huy động hết các ban, ngành, đẩy mạnh sự tham gia của các tổ liên gia, tổ đoàn kết để vận động bà con. Riêng quy vùng sản xuất tập trung là khó nhất. Bà con vẫn có truyền thống cấy giống lúa khang dân, có năng suất tốt nhưng giá trị lại không cao, tuy nhiên vận động bà con đổi sang giống lúa khác rất khó. Đến nước cuối cùng, có hộ tôi phải lấy tư cách cá nhân ra yêu cầu hoặc là bà con đổi ruộng cho mình hoặc cho mình ruộng để mình cấy vào mô hình lúa chất lượng cao. Còn nếu bà con tin thì cứ làm theo, đến khi thu hoạch mà không bằng giống cũ thì tôi sẽ bù cho bà con. Hứa vậy với bà con nhưng thật sự tôi cũng run lắm, nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào thời tiết mà, vì vậy từ khi bà con gieo mạ đến thu hoạch về nhà mới yên tâm được...

Có thuận lợi hơn là được chồng con sát cánh bên mình ủng hộ, chị Đặng Thị Huyên, Bí thư kiêm Trưởng khu Nhuệ Hổ (phường Kim Sơn) cũng là cán bộ nữ kiêm “hai vai” duy nhất ở Kim Sơn và là nữ trưởng khu đầu tiên của phường. Chị bảo, với diện tích nông nghiệp của khu lớn, chiếm tới 1/2 diện tích đất nông nghiệp của phường nên nhiệm vụ chỉ đạo sản xuất được đặt lên hàng đầu. Vì chị cũng là xã viên trực tiếp sản xuất nên có kinh nghiệm thực tế để xây dựng kế hoạch quy vùng, sản xuất từng vụ để bà con làm theo với các loại cây trồng phù hợp với từng vùng đất, có biện pháp chăm bón, phòng trừ sâu bệnh hiệu quả. Nay Nhuệ Hổ đã có vùng chuyên trồng dưa leo cho hiệu quả kinh tế cao kết hợp với trồng màu, trồng cây vụ đông từ ngô, tỏi, khoai, dưa lê với diện tích 20ha; NTTS được 35ha; lúa chất lượng cao đạt trên 85% diện tích”.

Chị Đặng Thị Huyên không chỉ là một Trưởng khu năng động, được bà con tín nhiệm còn là một “nông dân” sản xuất giỏi trên đồng đất quê hương.

Kinh nghiệm mà chị chia sẻ với chúng tôi có lẽ cũng là kinh nghiệm chung. Đó là đoàn kết trong chi uỷ, xây dựng Nghị quyết bám sát Nghị quyết cấp trên, cụ thể hoá vào khu, đảm bảo trúng, đúng từ việc tập trung lắng nghe ý kiến người dân, sâu sát thực tế. Chị bảo: “Nói phải đi đôi với làm, việc gì khó, mới mình phải gương mẫu làm trước. Như thực hiện Nghị quyết của Thị uỷ về cấy giống mới, tôi thực hiện cấy 8 sào giống mới rồi vận động người dân, sợ khâu tuyên truyền chưa tới, chưa đủ ngấm tới bà con, tôi chở giống phát đến từng hộ gia đình. Rồi trong phong trào xây dựng thôn chuẩn NTM, khi xây dựng nắp đậy mương tiêu thoát nước trong khu dân cư cũng vậy, vợ chồng tôi tiên phong làm trước, sau đó toàn bộ các hộ dân làm chung, góp lại, mình cũng đóng góp thêm lần nữa, trong vòng 1 tháng là xong”.

Không chỉ trẻ nhất trong số 4 chị tôi gặp lần này, Phan Thị Lệ (sinh năm 1989) vừa được người dân bầu làm trưởng khu Vĩnh Hải vào tháng 11-2015 - một khu phố nằm giữa khu trung tâm của phường Mạo Khê, vừa có tính hiện đại lại vừa có nét xưa của một “làng cổ” vì gốc gác dân cư khá lâu đời. Gặp Lệ, tôi thật ngạc nhiên vì người phụ nữ nhỏ bé, rất nhanh nhẹn nhưng rồi qua tiếp xúc, trò chuyện lại thấy chị là người phụ nữ rất có bản lĩnh, sẵn sàng cầu thị. Đợt bầu trưởng khu, Ban đầu cũng nhiều ý kiến về Lệ lắm, nào là trẻ quá, vận động người già sao được, nào là không có kinh nghiệm... vậy nhưng khi bầu thì chị đạt tỷ lệ phiếu thuận trên 80%.

Kể cho tôi nghe những câu chuyện khi “vác tù và hàng tổng” với đủ thứ chuyện từ nhỏ đến to, Lệ bảo: Còn trẻ, tuổi này chúng em phải lo cho gia đình, con cái, lo kinh tế nhưng cả công việc trưởng thôn và Phó Bí thư Thường trực Đoàn Thanh niên phường cũng chỉ có phụ cấp 1,5 triệu/tháng. Công việc vất vả lắm, bà con đòi hỏi mình nhiều nhưng được cái em sinh ra, lớn lên ở đây lại từng là Bí thư Chi đoàn khu nên hoàn cảnh mỗi gia đình đều nắm rõ. Được chồng, gia đình ủng hộ cũng là một thuận lợi nữa. Còn công việc mới, có gì chưa rõ Lệ lại tìm đến cán bộ ở các thôn, khu khác trên địa bàn để hỏi han, tìm hiểu. Biết phân công công việc khoa học, giao cho các bộ phận phụ trách từng phần việc cụ thể nên dù vừa phải đi học tiếp chuyên nghiệp vừa lo “2 vai” ở khu và ở phường có vẻ Lệ vẫn còn sung sức lắm.

Trưởng khu Vĩnh Hải Phan Thị Lệ (người đứng) trao đổi công việc với các cán bộ Hội Cựu chiến binh khu trong một cuộc làm việc.

... Đảm việc nhà

Trong số 4 nữ trưởng thôn, khu trên thì 3 chị Hạnh, Huyên và Ngọc đều làm cán bộ vùng nông nghiệp nên họ đều trực tiếp cấy trồng. Nghe, thấy những gì họ làm tôi thật sự nể phục. Các chị đều cấy lúa, trồng cây vụ đông, hoa màu với diện tích gần chục sào. Chị Ngọc chia sẻ vui: “Phải làm thêm chứ, để còn trang trải cuộc sống, chứ chỉ làm trưởng thôn sao mà đủ tiền nuôi hai con, nuôi mình”. Giơ bàn tay ra cho tôi xem, chị Huyên cười bảo: “Làm cùn cả móng tay đây này!”

May mắn có gia đình đầy đủ hơn, chị Huyên cũng hàng ngày phải cố gắng để sắp xếp vừa hoàn thành công việc chung, vừa lo việc gia đình. Chị bảo: Đàn bà làm vợ, làm mẹ vất vả về gia đình hơn. Việc nhà tôi cũng phải tranh thủ sớm, tối chứ mà bỏ bê việc gia đình thì cũng không ai ủng hộ cho mình làm việc chung được. Lúa thì phải chăm tốt để bà con nhìn theo, thu hoạch dưa leo thì dậy từ 3-4h sáng đi cắt rồi bán tại bờ luôn. Được cái tôi làm nhanh, khoẻ nữa nhiều người theo không kịp đâu. Những hôm tôi bận việc về muộn thì ông xã cũng giúp vợ nấu cơm.” Giờ các con chị đã trưởng thành, ổn định, nhà chỉ có 2 vợ chồng, chị vui lắm khi kể lại cho tôi nghe lần chị cùng 5 gia đình của Quảng Ninh được cử đi Hội nghị biểu dương gia đình hiếu học toàn quốc lần 1 năm 2014, rồi lại được đoàn chọn cử tham gia đoàn các gia đình được vào gặp mặt Chủ tịch nước...

Chia tay các nữ trưởng thôn, tôi cứ nghĩ mãi về sự vất vả khi các chị “một nắng hai sương” vừa lo việc mình, vừa đảm trách việc chung mà không phải lúc nào cũng có sự chia sẻ, sự đồng cảm nhất định. Vậy nhưng, dường như ai cũng gắn bó với công việc này. Như Lệ từng chia sẻ: “Lúc đầu thấy nản lắm nhưng giờ quen rồi, thấy yêu lắm công việc này!” Còn chị Ngọc thì bảo: “Làm trưởng thôn va chạm với người dân rất nhiều, đủ thứ trên đời vì làm việc gì cũng đụng đến quyền lợi bà con nhưng cùng với thời gian, bà con thấy đúng thì lại thôi. Chỉ cần ở với dân, nhiệt tình, tâm huyết, công việc không nề hà, kén chọn thì dân sẽ tin, nể trọng, có vậy công việc mới suôn sẻ được”.

Ngọc Mai