Đột phá trong kiểm tra sau thông quan

Số cuộc kiểm tra cao nhất từ trước đến nay, số thu ngân sách có sự bứt phá tốt nhất so với 3 năm trở lại đây... là những nét nổi bật trong hoạt động kiểm tra sau thông quan của Cục Hải quan Quảng Ninh trong năm 2016.

Cán bộ Chi cục Kiểm tra sau thông quan kiểm tra sau thông quan đối với doanh nghiệp.

Năm 2016, trên địa bàn tỉnh có trên 900 doanh nghiệp tham gia hoạt động XNK, trong đó có 400-500 doanh nghiệp XNK qua địa bàn có liên quan đến số thu nộp ngân sách nhà nước. Để công tác kiểm tra sau thông quan hiệu quả, không gây phiền hà đến hoạt động của doanh nghiệp, Chi cục Kiểm tra sau thông quan Hải quan Quảng Ninh đã tập trung kiểm tra sâu theo các chuyên đề, lĩnh vực có độ rủi ro cao. Chi cũng đã đánh giá, phân tích rủi ro và lựa chọn trọng điểm (doanh nghiệp trọng điểm, dự án trọng điểm, mặt hàng trọng điểm); quan tâm đến các doanh nghiệp thuộc địa bàn nhưng có khai báo hải quan tại các địa phương khác. Nếu như trước đây, việc kiểm tra thường chọn hàng nhập khẩu là chủ yếu thì nay đơn vị đã đánh giá, lựa chọn đối tượng kiểm tra chủ yếu là mặt hàng xuất khẩu có thuế, kiểm tra về trị giá hải quan, việc tuân thủ các chính sách ưu đãi về thuế trong giai đoạn hội nhập theo các hiệp định thuế quan FTA.

Về phương pháp kiểm tra cũng đã có nhiều đổi mới, đột phá, thay vì kiểm tra hồ sơ XNK của doanh nghiệp như trước đây, Chi cục Kiểm tra sau thông quan đã tập trung kiểm tra tại trụ sở doanh nghiệp để kiểm tra, xác định hàng hoá thực tế, trị giá thực tế thanh toán, chi phí phát sinh liên quan đến hàng hoá, kiểm tra đối chiếu thẩm định chứng từ của doanh nghiệp... Từ đó đánh giá, xác định rõ ràng, cụ thể những sai sót hoặc vi phạm trong hoạt động XNK của doanh nghiệp. Đối với những trường hợp được lựa chọn trọng điểm kiểm tra sau thông quan trong năm, có tính phức tạp cao, chuyên đề chuyên sâu, trực tiếp lãnh đạo Chi cục sẽ chỉ đạo, định hướng, lựa chọn phương pháp kiểm tra, xem xét xử lý kịp thời các tình huống phát sinh và bố trí đội ngũ công chức tinh thông thực hiện, đảm bảo kết quả kiểm tra luôn chính xác, khách quan. Năm 2016, kiểm tra sau thông quan đã phát hiện 52 trường hợp vi phạm trong lĩnh vực trị giá hải quan (chiếm tỷ lệ 67%); 25 trường hợp vi phạm trong lĩnh vực phân loại, áp mã (chiếm tỷ lệ 32%); 1 trường hợp vi phạm trong lĩnh vực xuất xứ hàng hoá; 2 trường hợp vi phạm trong lĩnh vực chính sách thương mại; 4 trường hợp vi phạm trong lĩnh vực khác... 

Cùng với những giải pháp quyết liệt trong công tác nghiệp vụ, năm 2016, một trong những yếu tố quan trọng tạo nên bước đột phá trong hoạt động kiểm tra sau thông quan chính là việc bố trí, sắp xếp và tự đào tạo nâng cao chất lượng nhân lực. Về bố trí phân công nhiệm vụ: Trên cơ sở trình độ, năng lực, kinh nghiệm, sở trường của công chức để tiến hành phân nhóm nghiệp vụ thực hiện kiểm tra, thành viên mỗi nhóm đều có sự đan xen theo các lĩnh vực chuyên môn (cán bộ chuyên sâu về chính sách thuế, chính sách XNK, chế độ tài chính doanh nghiệp), đảm bảo chất lượng, trình độ các nhóm đồng đều. Để nâng cao trình độ nghiệp vụ cho cán bộ, công chức theo các mảng, đề tài, lĩnh vực chuyên sâu, Chi cục cũng đã chủ động phối hợp với đơn vị tư vấn kiểm toán xây dựng giáo trình phù hợp với yêu cầu kiểm tra sau thông quan và chủ động tổ chức các lớp tập huấn, tự đào tạo về nghiệp vụ kiểm tra sau thông quan theo các chuyên đề: Kiểm tra sau thông quan tại trụ sở hải quan, kiểm tra sau thông quan tại trụ sở doanh nghiệp, xuất xứ hàng hoá, phân loại hàng hoá, thuế và trị giá hải quan, kỹ năng kiểm tra sổ sách kế toán tài chính doanh nghiệp, xử lý vi phạm...). Phương pháp đào tạo cũng được đổi mới theo hình thức chủ yếu là “cầm tay chỉ việc”, kỹ năng thực nghiệm theo các tình huống thực tế được mô phỏng lại từ các cuộc kiểm tra điển hình, chia sẻ kỹ năng và tác nghiệp thu thập thông tin, kiểm tra với công chức ngay tại các cửa khẩu, trao đổi đúc rút kinh nghiệm các cuộc trọng điểm giữa các nhóm kiểm tra... Những giải pháp trên đã nâng cao, phát huy khả năng làm việc của từng cá nhân, tinh thần đoàn kết của cả tập thể.

Với những giải pháp mới, mang tính đột phá, năm 2016, công tác kiểm tra sau thông quan của Hải quan Quảng Ninh đã cán đích với những con số vượt mức ấn tượng. Cụ thể: Đã thực hiện 269 cuộc kiểm tra (tăng gần 51% so với cùng kỳ năm 2015, vượt chỉ tiêu kế hoạch về số doanh nghiệp kiểm tra sau thông quan tại trụ sở doanh nghiệp). Số thu ngân sách qua hoạt động kiểm tra sau thông quan trên toàn Cục đạt trên 57,7 tỷ đồng (đạt 288,5% chỉ tiêu kế hoạch, trong đó riêng Chi cục Kiểm tra sau thông quan thu đạt 56,045 tỷ đồng, bằng 400,3% chỉ tiêu kế hoạch được giao). Theo đồng chí Ngô Tùng Dương, Chi cục Trưởng Chi cục Kiểm tra sau thông quan: Năm 2017, ngoài mục tiêu đảm bảo số thu ngân sách theo chỉ tiêu được giao, đơn vị mong muốn qua thông công tác kiểm tra sau thông quan sẽ góp phần kiểm soát hoạt động XNK của các doanh nghiệp trên địa bàn, hạn chế những sai sót tại khâu thông quan. Do đó, Chi cục sẽ tiếp tục triển khai, rà soát, đánh giá, sắp xếp đội ngũ CBCC phù hợp với trình độ đào tạo và công việc thực tế, nhằm phát huy tối đa hiệu quả trong công việc; tổ chức làm tốt công tác thu thập thông tin từ các nguồn trong và ngoài ngành để thực hiện tốt bước lựa chọn đối tượng kiểm tra, đảm bảo kiểm tra trọng tâm, trọng điểm, đúng và trúng những đối tượng có rủi ro cao, đưa công tác kiểm tra sau thông quan đạt hiệu quả cao hơn nữa; xây dựng và hoàn thiện cẩm nang tổng hợp các kinh nghiệm trong công tác kiểm tra sau thông quan và trang bị cho lực lượng Kiểm tra sau thông quan toàn Cục kỹ năng thực sự chuyên nghiệp hơn...

Hoàng Nga