Khó khăn của người nuôi ngao ở Quảng Minh

Những ngày này, người nuôi ngao, nghêu ở xã Quảng Minh (huyện Hải Hà) đang xuống giống cho vụ nuôi mới, đồng thời thu hoạch, tận thu số ngao, nghêu còn lại sau đợt ngao, nghêu chết trắng bãi tháng 9 năm trước. Từ đầu vụ nuôi năm nay rải rác xảy ra tình trạng ngao, nghêu chết tại một số hộ nuôi, trong khi nguồn giống khan hiếm, đắt đỏ, khiến cho người nuôi gặp không ít khó khăn, dù giá bán ngao/nghêu năm nay có cao hơn đôi chút so với mấy năm trước.

Đến vùng bãi triều nuôi ngao, nghêu tại xã Quảng Minh vào những ngày này, chúng tôi cảm nhận không khí lao động khẩn trương. Tranh thủ nước cạn, mặc dù trời mưa khá to, nhưng chị Bùi Thị Vững (thôn 3) và một số hộ nuôi khác vẫn đang tất bật với việc thu hoạch ngao còn lại của vụ nuôi trước.

Đang thời điểm thả giống vụ nuôi mới, nhưng chị Bùi Thị Vững vẫn tất bật với việc thu hoạch ngao vụ nuôi trước.

Chị Vững cho biết: Từ sáng đến giờ, 3 người trong gia đình chị đã thu được gần 30kg ngao và hơn 2kg sá sùng. Toàn bộ số ngao thu hoạch được đều là ngao nuôi từ vụ nuôi năm trước nên có kích cỡ lớn hơn, giá khoảng 50.000 đồng/kg. Với diện tích nuôi 2ha, từ tháng 2 năm nay, gia đình chị mới thả được khoảng 1 tấn giống. Tuy nhiên, vào đợt cuối tháng 3 vừa rồi, tại khu nuôi của gia đình chị và một số hộ nuôi khác lác đác có tình trạng ngao chết với tỷ lệ trên 10%. Gia đình chị đã nuôi ngao, nghêu từ nhiều năm nay. Trước đó, gia đình chị mua lại khu bãi triều từ một hộ khác, diện tích khoảng 4ha. Đến vụ nuôi vừa rồi, gia đình chị và 27 hộ nuôi khác ở thôn 3 được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để nuôi nhuyễn thể với diện tích bình quân 2ha/hộ. Vụ nuôi này, gia đình chị Vững chỉ thả nuôi ngao, không nuôi nghêu và là một trong số ít các hộ nuôi thả giống sớm. Bình quân mỗi ha, người nuôi ngao sẽ thả khoảng 2 tấn giống. Từ đầu tháng 2 năm nay, gia đình chị thả nuôi 1 tấn giống ngao, khi đó giá ngao giống mới chỉ 18-20 triệu đồng/tấn. Sau khoảng 1 năm nếu không xảy ra dịch bệnh lớn thì sẽ cho thu hoạch khoảng 6 tấn ngao thương phẩm, giá bán từ 25.000-30.000 đồng/kg. Còn sau 2 năm thì thu được khoảng 10 tấn, giá bán 50.000 đồng/kg.

Qua trao đổi với một số hộ nuôi tại khu vực bãi triều xã Quảng Minh được biết, sau đợt dịch hồi năm ngoái khiến ngao, nghêu chết hàng loạt, phần lớn những người nuôi đều rơi vào tình trạng hết sức khó khăn. Nhiều hộ nuôi đã không còn nuôi nghêu vụ này mà chuyển hoàn toàn sang nuôi ngao. Trong điều kiện giá ngao giống đắt và khan hiếm, cả khu vực bãi nuôi của xã hiện có rất ít hộ nuôi thả được giống. Việc thu hoạch chủ yếu là tận thu lại ngao, nghêu còn lại của những vụ nuôi trước. Mặc dù ngao, nghêu tận thu có kích cỡ lớn hơn, giá bán cao hơn, nhưng chỉ đủ chi phí trả lãi ngân hàng cho thất thoát từ vụ nuôi trước.

Theo những người nuôi nghêu ở đây, nếu xuống giống loại 1.000 con/kg đúng thời điểm tiết trời tháng 3 ấm áp thì sau khoảng hơn 1 năm có thể thu hoạch với trọng lượng khoảng 70 con/kg. Nuôi nghêu không yêu cầu kỹ thuật cao, người nuôi chỉ cần thả giống đúng thời vụ, xuống giống mật độ không quá dày, môi trường nước ổn định, nghêu sẽ sinh trưởng và phát triển nhanh. Thông thường, cứ xuống 1 tấn giống sẽ thu về từ 6-10 tấn nghêu thành phẩm. Thời điểm này, giá nghêu bán tại bãi vào khoảng 9.000-10.000 đồng/kg.

Gia đình ông Bùi Văn Toàn (thôn Minh Tân) là một trong số những hộ có diện tích nuôi ngao, nghêu khá lớn ở xã (gần 6ha). Vụ nuôi này, ông Toàn không thả nuôi nghêu mà đang khẩn trương thu hoạch nghêu còn lại từ vụ nuôi trước và thả ngao giống. Ông Toàn cho biết: Vào đầu vụ nuôi, trong khi giá ngao giống khoảng 18-20 triệu đồng/tấn thì gia đình chưa chuẩn bị xong bãi. Đến nay, giá ngao giống khoảng 27-30 triệu đồng/tấn và rất khan hiếm, nên rất khó khăn cho người nuôi. Bình quân mỗi ha thả khoảng 2 tấn giống, nhưng đến thời điểm này gia đình ông mới thả được khoảng 6 tạ giống. Việc thả giống chậm thời vụ sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình sinh trưởng, phát triển của con ngao.

Hiện xã Quảng Minh có khoảng hơn 200ha nuôi ngao, nghêu (cả diện tích nuôi đã được cấp, diện tích nuôi chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất). Nguồn giống khan hiếm, giá giống cao, công tác quản lý dịch bệnh, sự không ổn định về “đầu ra” là những khó khăn đối với người nuôi ngao, nghêu ở xã vụ nuôi năm nay.

Hữu Việt