Chuyện về những nhà báo không chuyên

Góp phần vào sự thành công của báo chí hôm nay, bên cạnh đội ngũ phóng viên, biên tập viên chuyên nghiệp còn có lực lượng cộng tác viên (CTV). Họ- những nhà báo không chuyên công tác ở nhiều lĩnh vực, địa phương khác nhau, song tất cả đều có chung một niềm đam mê đặc biệt với nghề báo và tinh thần trách nhiệm với bạn đọc và xã hội...

Làm việc không liên quan đến chuyên ngành báo chí nhưng với tình yêu dành cho nghề báo, nhiều CTV đã không ngại ngần dấn thân để có thể chuyển tải những thông tin, kiến thức chuyên môn, tâm tư… đến bạn đọc. Trong ảnh: CTV Văn Đảm, Bộ CHQS tỉnh đang tác nghiệp.

Tiếp lửa đam mê

Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã có nhiều đổi mới, phát triển về mọi mặt. Đây cũng là điều kiện thuận lợi, “mảnh đất màu mỡ” để các phóng viên, biên tập viên, CTV khai thác thông tin, phản ánh. Cùng với đó, nhu cầu tìm hiểu thông tin của người dân cũng không ngừng tăng lên. Nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển và nhu cầu của bạn đọc, Báo Quảng Ninh đã ngày càng tăng số lượng các chuyên trang, chuyên đề, chuyên mục. Bên cạnh đội ngũ phóng viên chuyên nghiệp hằng ngày có những tin, bài cung cấp nhanh chóng, kịp thời thì còn có lực lượng CTV đã không quản gian nan, vất vả tham gia phản ánh ở mọi lĩnh vực đời sống xã hội, như: Chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, an ninh quốc phòng… Tuy họ không được đào tạo qua trường lớp về nghiệp vụ báo chí, còn công việc thì không liên quan gì đến báo chí, thế nhưng bù lại, họ rất nhiệt tình và vì là người trong cuộc nên có những thông tin chi tiết, phản ảnh kịp thời. Đó có thể là những sự kiện “nóng” đang diễn ra ở cơ sở hay những bài viết về gương người tốt, việc tốt, những phận đời éo le, cuộc sống khốn khó cần được “tiếp sức”. Họ không phải vì kinh tế mà chỉ là muốn được trải lòng mình, thể hiện niềm đam mê, được thử sức, khẳng định mình hơn. Và chúng tôi, những người làm báo luôn trân trọng niềm đam mê ấy, vì họ chính là “cánh tay nối dài” của tòa soạn, hỗ trợ đắc lực vào sự nghiệp báo chí của tỉnh.

Nhớ lại những ngày đầu khi viết bài cộng tác với báo Quảng Ninh, CTV Long Vũ, giáo viên Trường THCS Liên Vị, TX Quảng Yên vẫn còn nguyên vẹn cảm xúc. Chia sẻ với chúng tôi, CTV Long Vũ cho biết, từ khi là học sinh cấp 2, anh đã thích viết báo nên đã gửi bài cộng tác và được đăng trên báo Hoa Học trò, Thiếu niên Tiền Phong. Sau đó, anh theo học ở Trường Đại học sư phạm Thái Nguyên, ra trường và công tác trong ngành Giáo dục tại địa phương. CTV Long Vũ nói: Vì có niềm yêu thích viết báo, nên tôi rất hay đọc báo, trong đó có báo Quảng Ninh. Tôi thấy trên báo có những chuyên mục giới thiệu về cảnh đẹp, con người, ẩm thực, phong tục tập quán… ở những vùng miền khác nhau. Tôi chợt nghĩ, vậy tại sao mình không viết những đề tài này ở quê hương mình. Và lần đầu tiên tôi có bài được đăng trên Báo Quảng Ninh là bài “Quà quê” vào năm 2014. Bài viết về những nét đẹp, món ăn ngon của quê hương Quảng Yên. Khi được thông tin đăng bài, tôi cảm thấy vui và tiếp tục hăng say hơn với việc viết báo.

CTV Long Vũ trong một lần trải nghiệm thực tế và gặp gỡ với đồng bào dân tộc ở Bình Liêu.

Cũng là một người còn khá trẻ, nên CTV Long Vũ dành nhiều thời gian đi khám phá, trải nghiệm các vùng miền trong và ngoài tỉnh. CTV Long Vũ chia sẻ: Tôi còn nhớ lần cùng bạn bè đi trải nghiệm ở Bình Liêu đã được nghe các nghệ nhân người Tày ở đây hát, tâm sự về đời sống và bản sắc của dân tộc của họ. Điều đó khiến tôi càng cảm thấy yêu quê hương đất nước hơn. Cũng từ đây, tôi đã viết lên những tâm sự, trải nghiệm về những vùng đất, con người, phong tục tập quán... ở nơi đây. Bản thân tôi xác định cho mình nghề chính là nhà giáo, còn tôi đến với viết báo là cái nghiệp, niềm đam mê và thích thú vì nhờ các bài viết đã giải tỏa tinh thần, suy nghĩ của mình và giãi bày được tâm trạng của mình qua từng trang viết.

Đưa tiếng nói ở cơ sở đến với bạn đọc

Bên cạnh đó, nhiều CTV đã trở thành những thành viên nòng cốt trong một số chuyên trang, chuyên mục có tính chất chuyên ngành. Họ có nhiều bài viết sâu, phản ảnh thực tế sống động từ cơ sở, ngành, nghề mà họ đang công tác. Đơn cử như CTV Văn Đảm, Ban Tuyên huấn, Phòng Chính trị, Bộ CHQS tỉnh, đã có nhiều tin, bài phản ánh sinh động hoạt động của các chiến sĩ lực lượng vũ trang của tỉnh trên báo Quảng Ninh. Với anh, khi cầm tờ báo trên tay, được thấy “đứa con tinh thần” của mình đến với công chúng là niềm hạnh phúc, tự hào. Nhớ lại khoảng thời gian đầu tham gia vào việc viết báo, quay phim, CTV Văn Đảm, cho biết: Mặc dù không có nghiệp vụ báo chí, nhưng với sự hướng dẫn nhiệt tình của các đồng nghiệp đi trước và hỗ trợ của các cơ quan báo chí, tôi đã nhanh chóng nắm bắt, học tập được nhiều kinh nghiệm để nâng cao khả năng viết báo của bản thân. Nhưng nghề viết báo không cho phép được rập khuôn, máy móc, để tạo phong cách riêng, tôi thường xuyên đi thực tế, gặp gỡ, trò chuyện với nhiều người để mở rộng vốn kiến thức. Từ những tin đơn giản, sau hơn một năm tôi bắt đầu có những bài viết dài hơn mang hơi thở cuộc sống, được thể hiện dưới nhiều thể loại khác nhau, như phóng sự, ký, ghi chép… Hiện nay, tôi thường xuyên viết bài cộng tác các báo ngành, địa phương và trung ương. 

Tô Đình Hiệu là một CTV trẻ chuyên về mảng tuyên truyền văn hóa. Anh hiện là Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông và Văn hóa huyện Bình Liêu. Anh cho biết: Trước đây khi còn công tác trong ngành GD&ĐT, tôi may mắn được tiếp xúc làm việc với nhiều phóng viên của tỉnh. Ngoài việc cung cấp thông tin cho các phóng viên, tôi còn được các anh chị hướng dẫn, trao đổi về cách làm báo. Cách đây hơn 5 năm, tôi bắt đầu có bài gửi và được đăng trên báo Quảng Ninh. Giờ đây, viết báo trở thành một niềm yêu thích, vì việc này giúp tôi bày tỏ được những ý kiến tâm huyết của cá nhân.

CTV Tô Đình Hiệu với 5 năm cộng tác với Báo Quảng Ninh có nhiều bài viết phản ánh sinh động đời sống văn hóa, văn nghệ tại địa phương.

Những bài báo của anh Hiệu thường là những bài phản ánh về nét văn hóa của đồng bào các dân tộc nơi sinh sống. Đó là những phản ánh chân thực và gần gũi bởi đó là những gì diễn ra hằng ngày mà anh trực tiếp được trải nghiệm. CTV Tô Đình Hiệu chia sẻ: Tôi càng ngày càng thấy việc viết báo giúp ích rất lớn trong công việc hiện nay của tôi. Bởi tôi học được cách khai thác vấn đề, tìm hiểu từng chi tiết để có nhiều thông tin. Từ đó, tôi lắng nghe, ghi chép tỉ mỉ từng nội dung để vừa phục vụ cho công tác tham mưu, đề xuất chuyên môn vừa phục vụ cho việc viết báo.

“Năm 1983, khi còn là cán bộ văn hóa huyện Yên Hưng (nay là TX Quảng Yên), nhân hoạt động thể thao của huyện, tôi đã quyết định cầm bút viết tin gửi cho Báo Quảng Ninh. Vài ngày sau, tôi hồi hộp mở báo và vô cùng vui khi tin được đăng trên báo. Lúc đó trong lòng tôi vừa vui vừa có chút tự hào. Cũng bắt đầu từ đó, tôi thường xuyên cộng tác với báo Quảng Ninh”, CTV Phạm Hải Hòa, phường Trần Hưng Đạo, TP Hạ Long chia sẻ. Được biết, năm 1988 khi được chuyển về công tác tại Sở Văn hóa-Thể thao, ông Phạm Hải Hòa đã được đơn vị giao phụ trách mảng tuyên truyền và viết báo. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để ông có nhiều tin, bài cộng tác trên Báo Quảng Ninh. Năm 2017, ông Hòa đã nghỉ hưu nhưng với niềm đam mê, yêu thích viết báo, ông vẫn cần mẫn có những tin, bài phản ánh về lĩnh vực văn hóa, thể thao trên báo Quảng Ninh.

Những hình ảnh giới thiệu về các địa điểm du lịch của huyện Bình Liêu do CTV Tô Đình Hiệu chụp đăng trên Báo Quảng Ninh.

Bên cạnh đó, nhiều CTV có bài viết cộng tác thường xuyên ở các báo ngành, địa phương và trung ương, như: CTV Xuân Quảng (Đông Triều); Thu Hương (Sở KH&CN); Minh Châu (Công an tỉnh); Bùi Đình Chiến (Hạ Long); Bá Trinh (Huyện Đoàn Bình Liêu)… Họ không chỉ viết tin, bài phản ánh thời sự, mà còn có những kiến nghị, giải pháp khắc phục khó khăn, vướng mắc của cơ sở; qua đó giúp cấp ủy Đảng, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể địa phương có thêm thông tin, cơ sở trong việc hoạch định, thực hiện chính sách, kế hoạch phát triển địa phương, đơn vị mình. Đồng thời giúp tòa soạn nhiều thuận lợi khi xử lý tin, bài, ảnh.

Hằng năm, các cơ quan báo chí của tỉnh đều có hội nghị CTV, TTV để gặp gỡ, tôn vinh những người làm báo không chuyên. Đồng thời trang bị cho họ những kiến thức tối thiểu để đưa tin, viết bài phản ánh tại cơ sở. Trong thực tế cũng có không ít nhà báo trưởng thành từ CTV. Chia sẻ với chúng tôi, nhiều CTV mong muốn, để nâng cao chất lượng bài viết, các cơ quan báo chí tiếp tục quan tâm đến công tác bạn đọc, tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ CTV tham gia cộng tác, dựa trên sở trường, thế mạnh của từng CTV để đặt bài... Đồng thời được tham dự những lớp tập huấn báo chí dành cho những người không chuyên. Hoặc được các cơ quan báo chí quan tâm, hỗ trợ để đảm bảo tư cách về mặt pháp nhân khi tham gia cộng tác viết tin, bài…

Phải thực sự có niềm đam mê, yêu thích nghề báo thì những nhà báo không chuyên mới có thể khắc phục những khó khăn dành thời gian, sức lực của mình góp phần làm phong phú cho tờ báo địa phương, đồng thời cung cấp thông tin nhanh nhất đến công chúng.

Nguyễn Hoa (Ảnh do các nhân vật cung cấp)