Lan tỏa "Nghị quyết tam nông"

Đến thời điểm này có thể khẳng định chưa nghị quyết nào lại tạo hiệu ứng lan tỏa sâu rộng trong cả hệ thống chính trị như Nghị quyết số 01-NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh về xây dựng nông thôn mới (NTM) tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020. 5 năm qua, sức sống NTM lan rộng khắp các con đường, ngõ xóm ở tất cả các thôn, bản trên toàn tỉnh, trở thành mục tiêu, động lực phấn đấu trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội ở mỗi địa bàn. Kết quả NTM trở thành một trong những thước đo quan trọng để đánh giá hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện ở các địa phương. Sức lan tỏa của Nghị quyết 01 trở thành động lực phát triển của tỉnh dịch vụ - công nghiệp.

Thi công lắp đặt trạm biến áp tại xã Hoành Mô (huyện Bình Liêu), thuộc dự án đầu tư xây dựng lưới điện nông thôn. Ảnh: Hoàng Nga

Nông thôn mới Quảng Ninh - Những giá trị khác biệt

Năm 2010 tỉnh Quảng Ninh ban hành Nghị quyết 01 về xây dựng NTM đến năm 2020, với quan điểm không làm điểm mà làm rộng trên toàn tỉnh ở tất cả 125 xã, 13 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn. Ở vào thời điểm đó, Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM cũng được T.Ư đặt ra nhưng mới chỉ lựa chọn một số huyện, xã để làm điểm. Nhưng với Quảng Ninh vì mục tiêu xây dựng nông thôn có được kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ và từng bước hiện đại, có cơ cấu kinh tế và các hình thức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển sản xuất dịch vụ, gắn xây dựng nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc… tạo nền tảng để cùng hoàn thành mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp - dịch vụ vào năm 2015, nên các bước triển khai thực hiện đều có những điểm đặc biệt, đột phá và đi đầu cả nước. Đó là, thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng NTM các cấp do đồng chí bí thư cấp ủy làm trưởng ban; thành lập cơ quan giúp việc các cấp để quản lý thực hiện chương trình phù hợp với điều kiện của tỉnh và theo đúng Quyết định 1996/QĐ-TTg ngày 4-11-2014 của Thủ tướng Chính phủ. Ban hành và triển khai thực hiện một số chính sách riêng của tỉnh tạo hành lang pháp lý phục vụ cho Chương trình, như hỗ trợ đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật nông thôn, hỗ trợ lãi suất đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp, hỗ trợ phát triển sản xuất, phát triển ngành nghề, đổi mới hình thức tổ chức sản xuất ở nông thôn. Phân cấp cho các địa phương quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách tạo sự chủ động, linh hoạt trong việc thực hiện mục tiêu của từng địa phương. Triển khai Chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” - OCOP và ưu tiên nguồn lực phát triển sản xuất hàng hóa, ứng dụng khoa học công nghệ gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm; xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm lợi thế của tỉnh, quy hoạch các vùng sản xuất tập trung. Đồng thời khuyến khích kêu gọi và thu hút một số doanh nghiệp lớn đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Đọc thăm mô hình sản xuất nông nghiệp chất lượng cao của Tập đoàn Vingroup tại TX Đông Triều.

Cùng với các chỉ đạo, tổ chức thực hiện trên, Quảng Ninh đã huy động nguồn lực xã hội để xây dựng NTM, với tổng số kinh phí huy động trên 55.479 tỷ đồng. Trong đó nguồn lực ngân sách đóng vai trò hỗ trợ, tiền đề để huy động tinh thần tích cực tham gia, tự chủ trong xây dựng NTM của người dân để cùng hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật khu vực nông thôn. Sau 5 năm thực hiện, 100% số xã trên toàn tỉnh đã có đường trục xã, liên xã được nhựa hoá hoặc bê tông hoá, đường liên thôn được cứng hoá; 100% số thôn có nhà văn hóa đảm bảo đủ điều kiện hoạt động, có hệ thống điện cơ bản đạt yêu cầu kỹ thuật ngành điện… Đặc biệt, chương trình hỗ trợ vật liệu xây dựng đã huy động được sự đóng góp lớn của nhân dân để đầu tư 1.210 công trình với tổng mức đầu tư hơn 868 tỷ đồng, hoàn thành đầu tư lưới điện nông thôn, đưa điện ra đảo Cô Tô và các xã đảo thuộc huyện Vân Đồn là công trình tiêu biểu về xã hội hóa, về công nghệ, thời gian thi công được dư luận cả nước đánh giá cao.

5 năm quyết tâm bằng cách làm linh hoạt, sáng tạo Quảng Ninh đã đạt được những mục tiêu chương trình xây dựng NTM đặt ra, những kết quả như là tỉnh đầu tiên có 100% số xã hoàn thành Quy hoạch xây dựng NTM, 100% số thôn có nhà văn hóa đủ điều kiện hoạt động, 100% xã có bưu điện văn hóa xã; Chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm”, xây dựng nông thôn tiên tiến đã trở thành nét riêng của tỉnh Quảng Ninh. Số tiêu chí bình quân của Quảng Ninh đạt được cao hơn so với cả nước (Quảng Ninh đạt 15-17 tiêu chí/xã, bình quân chung cả nước là 10 tiêu chí/xã). Đặc biệt, những khác biệt mà NTM Quảng Ninh đạt được không chỉ ở số thôn, xã, huyện cơ bản đạt tiêu chí, mà giá trị to lớn hơn chính là chủ thể của xây dựng NTM là nông hộ đã được khơi gợi, phát huy theo đúng phương châm dựa vào nội lực của cộng đồng dân cư, mọi việc đều được dân biết, dân bàn, dân làm và dân hưởng thụ. Từ đây tạo động lực kích thích, lan tỏa khát vọng xây dựng đời sống mới, trên nền tảng bền vững của NTM, tỉnh công nghiệp, dịch vụ.

Xây dựng nông thôn mới gắn với tỉnh dịch vụ

Đồng chí Nguyễn Đình Tuấn, Trưởng Ban Xây dựng nông thôn mới tỉnh, cho biết: Xây dựng NTM là quá trình lâu dài, liên tục, bền bỉ, không thể nóng vội, sau thành công ở giai đoạn 2010-2015, sang giai đoạn 2016-2020 tỉnh sẽ lấy nhóm tiêu chí phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập là trọng tâm, có tính quyết định, lan toả cho các tiêu chí còn lại. Xác định nguồn lực đầu tư là quan trọng, cơ chế chính sách là cần thiết, người dân và đội ngũ cán bộ lãnh đạo là quyết định. Việc xây dựng NTM trong giai đoạn này sẽ được thực hiện trên nguyên tắc nhà nước chỉ định hướng, hỗ trợ thông qua các cơ chế chính sách và tạo hành lang pháp lý, người dân phải trực tiếp tham gia thực hiện các tiêu chí (Nhà nước không làm thay). Và về cách làm không áp đặt kế hoạch từ trên xuống, mà phải bắt đầu từ việc lập kế hoạch và đăng ký từ thôn, xã lên (xã nào, huyện nào hăng hái quyết tâm thì ưu tiên hỗ trợ trước).

Tiếp tục nâng chất lượng các xã, huyện NTM trên toàn tỉnh, đẩy mạnh phát triển sản xuất gắn với thực hiện nhiệm vụ tái cơ cấu ngành nông nghiệp với phương châm “Nông dân là chủ thể, doanh nghiệp là động lực, ứng dụng KHCN là quan trọng, nhà nước định hướng hỗ trợ, không làm thay” nhằm nâng cao đời sống của người dân vùng nông thôn, Chương trình xây dựng nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2020 sẽ gắn chặt với mục tiêu xây dựng tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020 có cơ cấu kinh tế dịch vụ -  công nghiệp. Theo đó, Quảng Ninh phấn đấu đến hết năm 2020 có 6 đơn vị cấp huyện đạt hoặc hoàn thành chương trình xây dựng NTM (Đông Triều, Quảng Yên, Uông Bí, Cẩm Phả, Móng Cái và Cô Tô) và ít nhất 66 xã đạt chuẩn NTM, vượt 10% số xã theo mục tiêu của Chính phủ. Đồng thời đưa 22 xã và 11 thôn đặc biệt khó khăn thoát khỏi xã 135.

Ngọc Lan