Mở lối cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ

Hàng loạt dự án lớn cho sản xuất công nghiệp hỗ trợ (CNHT) đã và đang được các tập đoàn công nghiệp hàng đầu cấp tập triển khai, mang lại cơ hội lớn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia sâu vào chuỗi cung ứng lớn của khu vực và thế giới.

CNHT phát triển là chìa khóa quan trọng thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô.

Nhiều dự án đầu tư lớn

Công ty CP ô tô Trường Hải (Thaco) dự kiến sẽ đầu tư hàng tỷ USD vào Quảng Nam cho các dự án mới, nâng cấp và mở rộng, trong đó có Dự án “Khu công nghiệp cơ khí ô tô Chu Lai Trường Hải mở rộng”.

Ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Hội đồng quản trị Thaco cho biết, dự án này sẽ kêu gọi doanh nghiệp nhỏ của Việt Nam và nước ngoài đến để sản xuất linh kiện phụ tùng ô tô, sản phẩm sử dụng trong nông nghiệp như cơ khí nông nghiệp cùng nhiều lĩnh vực sản xuất sản phẩm xuất khẩu khác.

Ngoài việc đầu tư thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài nước phát triển chuỗi cung ứng linh kiện, Thaco cũng đã xây dựng các nhà máy sản xuất linh kiện quy mô lớn, đồng thời trao đổi với các nhà sản xuất khu vực nhằm chia sẻ chi phí. “Thaco làm các cụm chi tiết chính, các chi tiết phụ được giao cho các nhà cung cấp nhỏ. Bên cạnh đó, doanh nghiệp hợp tác với nước ngoài mua nguyên vật liệu, đối lưu chi tiết phụ tùng qua cụm linh kiện như xuất áo vải bọc, áo ghế da, ghế ngồi và nhập trở lại chi tiết phụ tùng cơ khí. Với việc hợp tác như vậy, Thaco vừa là nhà cung ứng, vừa là nhà xuất khẩu lên đến 20 triệu USD” - ông Trần Bá Dương cho biết.

Nhà sản xuất ô tô mới nổi trên thị trường Việt Nam là Vinfast (thuộc Tập đoàn Vingroup) cũng đang tập trung xây dựng một tổ hợp sản xuất CNHT, thu hút các tập đoàn công nghiệp hàng đầu trên thế giới cho tới những doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyên về sản xuất CNHT.

Mục tiêu của Vingroup là tạo chuỗi cung ứng đồng bộ nhằm phát triển mạnh ngành công nghiệp ô tô trở thành lĩnh vực dẫn dắt cho phát triển công nghiệp trong nước.

“Chúng tôi sẵn sàng tạo điều kiện tốt nhất cho nhà đầu tư, sẵn sàng ký kết nhiều liên doanh và hợp tác với các nhà sản xuất hàng đầu thế giới cũng như trong nước để thành lập liên doanh sản xuất, trong đó đặc biệt ưu tiên các nhà sản xuất đã có mặt tại Việt Nam và các doanh nghiệp CNHT của Việt Nam”, ông Võ Quang Huệ, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Vingroup, phụ trách Vinfast nhấn mạnh.

Dẫn dắt ngành CNHT phát triển

Đây là những tín hiệu tích cực cho thấy tương lai phát triển của ngành CNHT Việt Nam đã bắt đầu định hình khá rõ nét, có sự định hướng dẫn dắt bài bản bởi những tập đoàn công nghiệp lớn trong nước.

Nếu chiến lược này thành công sẽ khắc phục được gốc rễ của sự yếu kém trong ngành phát triển CNHT lâu nay của Việt Nam, đó là thiếu định hướng dẫn dắt của những đầu tàu lớn, như Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chỉ rõ tại Hội nghị về các giải pháp thúc đẩy phát triển CNHT Việt Nam vừa diễn ra cuối năm 2018.

Cùng với vai trò doanh nghiệp đầu tàu thì chuyện gia tăng tỷ lệ nội địa hóa để duy trì sự tăng trưởng bền vững của các ngành công nghiệp trong nước, tránh phụ thuộc vào nhập khẩu cũng như hướng tới gia tăng tỷ lệ xuất xứ để khai thác tối đa các lợi thế của quá trình thực thi các hiệp định thương mại tự do cũng là bài toán lớn đặt ra đối với chiến lược phát triển ngành CNHT.

Câu chuyện của ngành dệt may là một thí dụ điển hình, khi đã trở thành một trong những ngành công nghiệp xuất khẩu mũi nhọn quốc gia, song toàn ngành vẫn phụ thuộc nặng nề vào nguồn vải nhập khẩu, khiến doanh nghiệp mất đi tính chủ động trong kinh doanh, khó nâng cao giá trị sản xuất.

Theo tính toán của ông Nguyễn Văn Tuấn- Chủ tịch Hiệp hội Bông sợi Việt Nam dù năm nay xuất khẩu tới 35 tỷ USD hàng dệt may, nhưng có tới 65% tỷ trọng đóng góp của khu vực FDI. Chưa kể, sản xuất của ngành vẫn phụ thuộc lớn vào vải nhập khẩu nên quy mô ngành lớn, nhưng không mạnh và dễ bị tổn thương, trong khi giá trị gia tăng vẫn không tăng đáng kể trong thời gian qua.

Việc phát triển mạnh ngành CNHT cho ngành dệt may thông qua tăng tỷ lệ nội địa hóa với sự tham gia của các nhà cung ứng Việt Nam, trong đó chú trọng nhất là ngành sợi và nhuộm nếu được thực hiện sẽ tháo gỡ nút thắt lâu nay, mở ra những cơ hội lớn cho doanh nghiệp trong ngành.

Theo Bộ Công thương để thúc đẩy phát triển CNHT, các doanh nghiệp nâng cao trình độ kỹ thuật và quản lý sản xuất, chuyển giao công nghệ, phát triển khoa học và công nghệ, phát triển nguồn nhân lực CNHT.

Bên cạnh đó, cần có chính sách thu hút để doanh nghiệp có thể tham gia vào từng công đoạn của chuỗi, mức độ đóng góp của doanh nghiệp Việt Nam sẽ mạnh hơn. Mặt khác, tăng cường đầu tư, liên doanh, liên kết nhằm mở rộng quy mô cho các nhà cung cấp trong nước có thể đáp ứng tiêu chuẩn yêu cầu về chất lượng, chi phí, giao hàng để bảo đảm khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Về phía doanh nghiệp, ông Trần Bá Dương khẳng định, để khuyến khích các doanh nghiệp CNHT trong nước phát triển cần miễn thuế tiêu thụ đặc biệt cho tỷ lệ phần trăm linh kiện phụ tùng sản xuất trong nước. Đồng thời, đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp sản xuất và doanh nghiệp CNHT trong chuỗi sản xuất nhằm hợp tác, phân công sản xuất, tận dụng các nguồn lực, tiêu thụ sản phẩm lẫn nhau để cùng phát triển.

Theo Hà Anh/nhandan.com.vn