Người lao động cao tuổi có được tham gia bảo hiểm xã hội?

Vừa qua, Báo Quảng Ninh nhận được thư của chị Phạm Thị Q, ở TP Hạ Long. Thư viết: “Tôi và một số người làm việc tại công ty có vốn đầu tư nước ngoài trong Khu Công nghiệp Cái Lân, TP Hạ Long từ 1 năm trở lên, chủ yếu là lao động nữ. Công ty có quy định đối với người lao động (NLĐ) nữ trên 35 tuổi lần đầu tiên tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) thì không được tham gia BHXH bắt buộc và cũng không được trả phần tiền BHXH này vào lương. Đối với NLĐ nếu làm dưới 24/26 công quy định trong tháng (trước đây quy định là 22 công) thì NLĐ phải tham gia đóng đủ 100% tiền BHXH, BHYT, BHTN (thay vì theo quy định NLĐ đang phải đóng 10,5%) đã gây khó khăn cho NLĐ khi có việc phải nghỉ. Xin hỏi, sự việc trên đúng, sai thế nào? Cách giải quyết?”.

Ảnh minh hoạ

Câu hỏi của chị, Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn xin trả lời như sau:

Căn cứ khoản 2, Điều 2, Nghị định số 152/2006/NĐ-CP, ngày 22-12-2006 của Chính phủ hướng dẫn một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc, theo đó NLĐ tham gia BHXH bắt buộc quy định tại Nghị định này bao gồm: NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn, HĐLĐ có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên theo quy định của pháp luật về lao động kể cả cán bộ quản lý; NLĐ làm việc trong hợp tác xã (HTX), liên hiệp HTX hưởng tiền công theo HĐLĐ từ đủ 3 tháng trở lên.
Căn cứ khoản 1, Điều 3, Bộ luật Lao động 2012: NLĐ là người từ đủ 15 tuổi trở lên, có khả năng lao động, làm việc theo HĐLĐ, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành của người sử dụng lao động (NSDLĐ).

Căn cứ vào Điều 1, Thông tư số 17/2009/TT-BLĐTBXH, ngày 26-5-2009 của Bộ LĐ-TB&XH có quy định: HĐLĐ giao kết với người đang hưởng lương hưu hàng tháng và người làm việc có thời hạn dưới 3 tháng thì ngoài phần tiền lương theo công việc, NLĐ còn được NSDLĐ thanh toán khoản tiền tính theo tỷ lệ phần trăm (%) so với tiền lương theo HĐLĐ, gồm: (a) BHXH: Từ tháng 1-2014 trở đi là 18%. (b) BHYT 2%. (c) Nghỉ hàng năm 4%. (d) Tiền tàu xe đi lại khi nghỉ hàng năm do hai bên thoả thuận trong HĐLĐ.

Như vậy, việc công ty quy định NLĐ cao tuổi (từ 35 tuổi trở lên) không được tham gia BHXH bắt buộc và không trả phần BHXH, BHYT, nghỉ hàng năm vào lương cho NLĐ là trái quy định của pháp luật, trốn tránh trách nhiệm của NSDLĐ (trừ trường hợp NLĐ là người đang hưởng lương hưu hàng tháng và người làm việc có thời hạn dưới 3 tháng).

Căn cứ Điều 42, 43 Nghị định số 152/2006/NĐ-CP, ngày 22-12-2006 của Chính phủ quy định: Mức đóng và phương thức đóng của NLĐ vào quỹ hưu trí và tử tuất từ tháng 1-2014 trở đi bằng 8% mức tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH; mức đóng và phương thức đóng của NSDLĐ vào quỹ ốm đau và thai sản bằng 3%; quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp bằng 1%; quỹ hưu trí và tử tuất từ tháng 1-2014 trở đi bằng 14%.

Như vậy, việc công ty quy định NLĐ làm không đủ công (dưới 24 công/tháng) thì NLĐ phải đóng đủ 100% BHXH, BHYT, BHTN theo quy định là trái pháp luật. NLĐ cần nắm vững các quy định trên, trao đổi với Chủ tịch Công đoàn Công ty hoặc thông qua Ban Quản lý khu kinh tế Quảng Ninh, LĐLĐ TP Hạ Long để có sự can thiệp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của NLĐ theo quy định của pháp luật.

Mọi liên hệ xin được trao đổi qua điện thoại: 0333829961.

Trung tâm TVPL Công đoàn tỉnh Quảng Ninh