Nguồn vốn hỗ trợ HTX: Gỡ khó về tài sản thế chấp

Hiện nay, có rất nhiều HTX trên địa bàn tỉnh cần nguồn vốn lớn để đầu tư mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh. Mặc dù chính sách hỗ trợ vốn được gỡ bỏ nhiều rào cản, nhưng phần lớn HTX chưa thể vay vốn đúng với kỳ vọng.

“Rào cản” tài sản thế chấp

Hiện nay, nhiều HTX đang rơi vào tình trạng không đủ điều kiện thế chấp để tiếp cận nguồn vốn. Ví dụ như HTX Hoa cây cảnh chất lượng cao Thành Phát (xã Bình Khê, TX Đông Triều) chuyên trồng hoa, cây cảnh, cây ăn quả trên địa bàn. Ông Lê Xuân Liêm, Phó Giám đốc HTX, cho biết: Để từng hộ thành viên phát triển một sản phẩm chủ lực, năm 2016, HTX đã xây dựng dự án để vay 500 triệu đồng từ nguồn vốn hỗ trợ phát triển HTX tỉnh để phân cho các thành viên xây dựng nhà xưởng, mua cây, con giống, vật tư kỹ thuật. Sau khi được ngân hàng thẩm định, HTX không thể vay được nguồn vốn trên vì không có tài sản thế chấp. Do vậy, HTX phải vay nguồn vốn tín dụng bên ngoài với mức lãi suất cao để đầu tư sản xuất. Tương tự, HTX Thương mại sản xuất, kinh doanh Thành Lợi (xã Sông Khoai, TX Quảng Yên) cũng gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn. Với hơn 10.000 con vịt trời, cùng 3.000 con gà, gần 1.000 con lợn các loại, HTX đã từng bước đưa sản phẩm vịt trời trở thành thương hiệu của địa phương. HTX cần có nguồn vốn đủ lớn để xây dựng mô hình chăn nuôi vịt trời khép kín theo tiêu chuẩn, liên kết với doanh nghiệp trong chế biến, tiêu thụ sản phẩm trên thị trường. Ông Nguyễn Văn Nặc, Giám đốc HTX, cho hay: Chúng tôi đã hoàn thành đầy đủ thủ tục để vay khoảng 1 tỷ đồng từ nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước, nhưng khâu vướng nhất vẫn là HTX không có tài sản thế chấp. Trụ sở và 1,5ha đất sản xuất của HTX đang sử dụng là thuê của Nhà nước có thời hạn 20 năm nên không đủ điều kiện để vay.

Ông Nguyễn Văn Nặc, Giám đốc HTX Thương mại sản xuất, kinh doanh Thành Lợi (xã Sông Khoai, TX Quảng Yên) gặp trở ngại về nguồn vốn để xây dựng thương hiệu vịt trời Quảng Yên.

Đây chỉ là hai trong nhiều HTX gặp vướng mắc về tài sản thế chấp để vay vốn hỗ trợ. Bà Lê Thị Huyền, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ, phát triển HTX và xúc  tiến đầu tư, Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Hiện nay trên địa bàn toàn tỉnh có đến 2/3 HTX đều gặp vướng ở khâu thế chấp tài sản. Nguyên nhân do các HTX thành lập lâu đời, tài sản chung ở trong tình trạng tranh chấp với nhiều đơn vị, chưa được tách biệt rõ ràng, cụ thể, cũng như chậm trễ trong việc làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Còn đối với HTX mới thành lập không có tài sản chung của HTX, mà chỉ có tài sản cá nhân thành viên HTX nên rất khó đáp ứng theo quy định để tổ chức tín dụng cho vay vốn.

Dỡ bỏ rào cản, HTX vẫn khó vay...

Thời gian qua, Đảng và Nhà nước rất quan tâm tới lĩnh vực phát triển kinh tế tập thể bằng việc ban hành nhiều chính sách hỗ trợ nhằm tạo lực đẩy vươn lên. Việc này được cụ thể hóa bằng Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 9-6-2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Theo đó, các đối tượng HTX, liên hiệp HTX được vay tối đa 3 tỷ đồng có thể vay bằng tài sản thế chấp hoặc vay bằng tín chấp (không có tài sản thế chấp) do thỏa thuận giữa tổ chức tín dụng với khách hàng là HTX, liên hiệp HTX. Từ Nghị định này có rất nhiều HTX lầm tưởng mình thuộc các đối tượng được vay chỉ cần có dự án hay diện tích đất đang sử dụng (đất thuê 20 năm, 50 năm) hay tài sản trên đất là có thể đem thế chấp được. Nhưng các tổ chức tín dụng vẫn cần có tài sản chung của HTX được xác nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và có dự án khả thi thì mới tiếp cận được vay vốn.

Đối với Quảng Ninh, ngày 10-4-2017, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1071/QĐ-UBND về quy định cho vay từ nguồn vốn tín dụng phát triển HTX trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Quyết định này đã nâng mức vay tối đa từ 500 triệu đồng lên 1 tỷ đồng cho một dự án. Đồng thời, mở rộng đối tượng cho vay là các hộ gia đình thành viên của HTX được vay tối đa là 100 triệu đồng/hộ để góp vốn thực hiện dự án vào HTX, liên hiệp HTX. Với lãi suất vay 0,55%/tháng và 6,6%/năm áp dụng cho cả vay ngắn hạn và dài hạn, nhưng không vượt quá 60 tháng.

Thực tế cho thấy, mặc dù được dỡ bỏ rất nhiều rào cản để hỗ trợ vay vốn, nhưng HTX vẫn khó tiếp cận được nguồn vốn vay. Bà Vũ Thị Ngọc Bích, Phó Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Quảng Ninh, cho biết: Hiện nay, chúng tôi đang quản lý nguồn vốn vay hỗ trợ phát triển HTX tỉnh. Xác định những vấn đề hạn chế của các HTX khi vay vốn không có tài sản thế chấp nên ngân hàng đã cùng đơn vị sở, ngành tỉnh đưa giải pháp gỡ vướng mắc này. Trong trường hợp HTX không có tài sản thế chấp thì thành viên của HTX sử dụng tài sản cá nhân gửi vào ngân hàng làm đảm bảo cho khoản vay để đầu tư vào dự án của HTX. Tài sản này dùng làm căn cứ đảm bảo khoản tiền mà thành viên vay chứ không phải xác định giá trị tài sản.

Tuy nhiên, vấn đề này cũng gặp khó khăn vì mức vay tối đa mỗi hộ thành viên chỉ 100 triệu đồng, trong khi HTX cần nhiều hơn số tiền trên để đáp ứng đủ vốn đầu tư, nên nhiều HTX vẫn ngại lựa chọn phương án này. Bà Bích cho biết thêm: Với việc nâng mức vay từ 500 triệu đồng lên 1 tỷ đồng trong khi nguồn vốn chỉ có 20 tỷ đồng không đủ để giải ngân. Các sở, ngành liên quan của tỉnh cũng cần nghiên cứu các giải pháp bổ sung thêm nguồn vốn để đảm bảo việc giải ngân đáp ứng nguồn vốn vay cho các HTX.

Dương Trường

[links()]