Nguy cơ "thủng" tiến độ về đích nông thôn mới

Năm 2018, Quảng Ninh có 22 xã đăng ký thực hiện về đích nông thôn mới. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, 7/22 xã đang có nguy cơ khó về đích theo kế hoạch.

Do thiếu kinh phí nên Trung tâm văn hóa xã Liên Hòa (TX Quảng Yên) vẫn đang thi công dở dang.

Để đạt được mục tiêu đề ra, ngay từ đầu năm, các địa phương đều rất quyết tâm trong công tác triển khai thực hiện, thể hiện trong công tác chỉ đạo điều hành sát sao và quyết liệt như: Ban hành nghị quyết chuyên đề riêng, phân công lãnh đạo phụ trách có địa chỉ, công việc cụ thể, tiến hành giao ban hằng tháng... Đồng thời, các địa phương đều tập trung đầu tư nguồn lực, nhất là huy động nguồn lực xã hội hóa để nâng chất các tiêu chí, chỉ tiêu xây dựng xã nông thôn mới và xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.

Đến nay, 22 xã đều đã đạt từ 15 tiêu chí và 44 chỉ tiêu trở lên. Trong đó có 7 xã đạt từ 16-17/20 tiêu chí và 46-50/53 chỉ tiêu; 7 xã đạt 15/20 tiêu chí và 44-46/53 chỉ tiêu; 8 xã đạt 14/20 tiêu chí và 38-43/53 chỉ tiêu. Nhiều xã sẽ có khả năng về đích sớm, như: Hải Sơn, Hải Bình, Hải Lạng, Sơn Dương...

Tuy nhiên, qua kết quả kiểm tra, rà soát và báo cáo của các địa phương cho thấy, hiện còn 7 xã có các chỉ tiêu khó hoàn thành, ảnh hưởng lớn đến khả năng đạt chuẩn vào cuối năm 2018. Cụ thể là Hoành Mô (Bình Liêu); Ngọc Vừng, Bản Sen (Vân Đồn); Hiệp Hòa, Sông Khoai, Liên Hòa (Quảng Yên), Bằng Cả (Hoành Bồ). Phần lớn các xã trên đều đang vướng mắc ở chỉ tiêu nhà văn hóa xã, tiêu chí tổ chức sản xuất, tiêu chí môi trường và tiêu chí khu dân cư nông thôn kiểu mẫu.

Với mục tiêu đưa 3 xã là Hiệp Hòa, Liên Hòa và Sông Khoai đạt chuẩn trong năm, ngay từ đầu năm, TX Quảng Yên đã ban hành kế hoạch riêng cho 3 xã này. Trong đó đã nêu chi tiết về hiện trạng, các nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình cụ thể để thực hiện các tiêu chí còn thiếu và yếu. Thị xã cũng đã huy động nguồn vốn để thực hiện chương trình là trên 622 tỷ đồng. Vốn ngân sách gần 73 tỷ đồng, còn lại là vốn tín dụng, nguồn xã hội hóa và nhân dân đóng góp.

Thế nhưng, chỉ riêng việc đầu tư xây dựng 3 trường học đạt chuẩn đã lên tới hàng trăm tỷ đồng, do đó khó khăn lớn nhất của Quảng Yên chủ yếu liên quan đến việc phân bổ kinh phí để xây dựng cơ sở hạ tầng. Mặc dù năm 2017, tại Quyết định số 4230/QĐ-UBND của UBND tỉnh về việc phân bổ đợt 2 số tiền 13 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách trung ương thưởng công trình phúc lợi thực hiện phong trào cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011-2015, thế nhưng hiện xã Hiệp Hòa vẫn chưa được phân bổ 9 tỷ đồng để xây dựng trường học.

Cũng từ việc thiếu kinh phí nên các trường học ở 3 xã đều chưa được hoàn thiện, còn trung tâm văn hóa xã Liên Hòa vẫn đang thi công dở dang. Tương tự như vậy, xã Hoành Mô của huyện Bình Liêu cũng đang phải chờ vốn của Tổng Công ty Đông Bắc để khởi công xây dựng chỉ tiêu nhà văn hóa xã.

Từ những khó khăn trên cho thấy, nếu các xã không nhanh chóng được tỉnh và các đơn vị chung tay tháo gỡ, thì nguy cơ “thủng” tiến độ về đích là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Ngoài những nguyên nhân khách quan trên, hiện Vân Đồn cũng đang phải đối mặt với những tiêu chí rất khó thực hiện do đặc thù của các xã đảo nằm trong quy hoạch Đặc khu Vân Đồn, dẫn đến việc xây chợ và nhà văn hóa xã Ngọc Vừng chưa triển khai do phải đợi UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500.

Đối với tiêu chí giao thông để xây dựng đường trục xã ở Bản Sen mặc dù tỉnh đã bố trí vốn nhưng cũng vẫn chưa thể triển khai thi công do liên quan đến các thủ tục xây dựng. Tuy nhiên, câu chuyện khiến Vân Đồn lúng túng hơn cả là có nên đầu tư chợ và nhà văn hóa xã hay không. Theo ông Tô Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện: Hiện xã Ngọc Vừng chỉ có 243 hộ với 800 nhân khẩu và các thôn đều đã có nhà văn hóa nên người dân cho rằng việc xây nhà văn hóa xã không thật sự cần thiết.

Như vậy, với số tiền gần 5 tỷ đồng để xây dựng nhà văn hóa mà một năm chỉ tổ chức một vài hoạt động lớn sẽ gây lãng phí nguồn lực nhà nước. Việc xây dựng chợ xã cũng tương tự như vậy, trên thực tế, số dân sinh sống trên đảo quá ít, người dân lại quen với việc tự cung tự cấp nên nếu có chợ thì việc huy động người dân vào chợ kinh doanh buôn bán cũng rất khó khăn. Tuy nhiên, nếu không hoàn thành các chỉ tiêu này thì Ngọc Vừng và Bản Sen lại không thể về đích xã nông thôn mới. 

Hoàng Nga