Quản lý chặt nguồn tài nguyên cát, đá, sỏi

Với trữ lượng khá lớn tài nguyên pyrophilit, antimon, titan, đặc biệt là các khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường như cát, đá, sỏi… huyện Hải Hà hiện có 8 doanh nghiệp được cấp phép khai thác, vận chuyển và 2 hộ gia đình được thu hồi các tài nguyên này. Do giá trị lớn, thủ tục cấp phép khó khăn, nguồn khoáng sản tồn tại trong lòng đất, lòng biển và thường ở những nơi hẻo lánh, khơi xa… nên hoạt động khai thác, tận thu khoáng sản thường nảy sinh vi phạm.

Lãnh đạo Công ty CP Đầu tư và Xuất nhập khẩu Quảng Ninh thường xuyên kiểm tra, giám sát việc chấp hành quy định tại các khai trường khai thác của mình.

Hầu hết các doanh nghiệp được cấp phép đều chấp hành khai thác mỏ theo quy định của giấy phép, nằm trong ranh giới quy hoạch, triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường, trong đó có đơn vị làm rất tốt như Công ty CP Đầu tư và Xuất nhập khẩu Quảng Ninh. Tuy nhiên, hiện còn 3 doanh nghiệp đang ở tình trạng dừng hoạt động, bao gồm: Xí nghiệp Thống Nhất, Công ty Công nghiệp và Du lịch Mai Quyền, Công ty CP Đông Bắc Việt Nam. Trong đó, một doanh nghiệp dừng vì lý do riêng, một doanh nghiệp dừng vì hết thời hạn cấp phép, doanh nghiệp còn lại để khắc phục các sai phạm, hoàn thiện các thủ tục hành chính còn thiếu do đã bị các cơ quan chức năng phát hiện, yêu cầu thực hiện trước đó. Mặc dù đã dừng hoạt động song do khai trường khai thác rộng, công tác bảo vệ có phần bị thả lỏng nên tại 3 đơn vị, doanh nghiệp nói trên đều tiềm ẩn nguy cơ xảy ra vi phạm. 

Trên địa bàn huyện hiện có một số doanh nghiệp có nhu cầu xin cấp phép triển khai các hoạt động khai thác tài nguyên pyrophilit, antimon, titan, cát, đá, sỏi. Các đơn vị này bước đầu đã chuẩn bị được khá đầy đủ các điều kiện về thủ tục giấy tờ, nhân, vật lực, phương án khai thác, bảo vệ môi trường theo quy định.

Lòng suối xã Quảng Sơn, nơi có trữ lượng cát, đá, sỏi lớn, lộ thiên, dễ bị khai thác trái phép.

Tuy nhiên, việc cấp phép hiện nay chưa thực hiện do phụ thuộc vào đơn vị chức năng cấp tỉnh, đồng thời việc điều chỉnh quy hoạch vật liệu xây dựng thông thường và khoáng sản phân tán nhỏ lẻ trên địa bàn chưa được phê duyệt, mặc dù huyện Hải Hà đã rà soát, bổ sung, xây dựng hoàn chỉnh. Đây là vướng mắc chính khiến cho các doanh nghiệp phải chờ đợi trong thời gian dài, các diện chuẩn bị khai thác cũng vì thế mà chưa được quan tâm, bảo vệ đúng mức, dễ bị đối tượng xấu nhòm ngó.

Thêm vào đó, nhiều hộ gia đình, doanh nghiệp lợi dụng triển khai các dự án phát triển kinh tế vườn, ao, chuồng, nhất là nuôi trồng thủy sản; lợi dụng địa thế đất liền xa xôi hẻo lánh hoặc vùng biển xa để tranh thủ khai thác trái phép nguồn tài nguyên cát, đá, sỏi. Một số doanh nghiệp đã được cấp phép nhưng chưa được bàn giao mốc giới điểm khép góc khai thác, số hộ gia đình cần thu hồi cấp phép song tiến độ thực hiện chậm…

Bãi tập kết cát, sỏi tại thôn 3, xã Quảng Thắng. Ảnh: Hữu Việt

Xác định những khó khăn này, huyện Hải Hà luôn tăng cường nhân lực, giải pháp để triển khai các hoạt động hướng dẫn, kiểm tra, giám sát; quy trách nhiệm cho người đứng đầu cơ quan chức năng quản lý, địa phương có nguồn khoáng sản nếu để xảy ra vi phạm, qua đó kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm phát sinh. Trong quý I/2019, toàn huyện đã phát hiện và xử lý 2 trường hợp sai phạm mới, 1 trường hợp khắc phục sai phạm cũ. Trong đó Công ty CP Xây dựng Trường Lộc bị bắt quả tang khi đang khai thác đá tại thôn 6, xã Quảng Điền, mà không có hồ sơ, giấy phép khai thác. Đơn vị này đã bị dừng hoạt động, di chuyển ngay máy móc thiết bị khỏi vị trí khai thác trái phép và bị phạt theo quy định.

Riêng đối với 3 doanh nghiệp đã có phép nhưng hiện đang dừng hoạt động, dễ dẫn đến nguy cơ phát sinh vi phạm, huyện Hải Hà đã tổ chức quản lý khai trường chặt chẽ, tránh để xảy ra tình trạng các đối tượng lén lút vào khai thác trộm, gây thất thoát tài nguyên, ảnh hưởng đến môi trường. Trong đó, đối với Công ty Công nghiệp và Du lịch Mai Quyền, ngoài quản lý, bảo vệ khai trường khai thác, huyện tích cực giám sát đơn vị này hoàn nguyên môi trường, thực hiện phương án đóng cửa mỏ và nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước. 

 Việt Hoa

[links()]