Sản xuất vật liệu xây dựng: Khó chồng lên khó

Theo thống kê, hiện nay trên địa bàn tỉnh có 21 nhà máy đang sản xuất gạch ngói nung các loại với công nghệ hiện đại. Phát huy lợi thế về nguồn sét chất lượng tốt và có nghề truyền thống nên riêng huyện Đông Triều có tới 13 nhà máy sản xuất gạch ngói, gạch ốp lát các loại và 2 dự án đang triển khai đầu tư. Còn lại 8 nhà máy được phân bố rải rác trên địa bàn tỉnh như Hạ Long, Hoành Bồ, Quảng Yên...

Sản xuất ngói nung theo công nghệ tiên tiến tại Công ty CP Tập đoàn Hoàng Hà.

Từ những năm trước, sản xuất vật liệu xây dựng đã được Quảng Ninh xác định là ngành công nghiệp có thế mạnh, giàu tiềm năng, cần được ưu tiên phát triển do có nguồn sét nguyên liệu chất lượng tốt, phân bố tương đối đồng đều ở khắp các vùng, điều kiện khai thác, vận chuyển thuận tiện theo hệ thống đường bộ và đường thuỷ. Với những lợi thế đó, công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng mà chủ yếu là gạch ngói nung, gạch ốp lát ở tỉnh ta đã có bước phát triển nhanh. Hiện nay, tổng công suất thiết kế của các nhà máy trên địa bàn tỉnh khoảng 950 triệu viên/năm. Riêng năm 2011, tổng sản lượng gạch, ngói của các dây chuyền lò tuynel và lò đứng đạt 841 triệu viên, không những đáp ứng được nhu cầu của thị trường trong tỉnh mà còn cung ứng sang các tỉnh bạn như Hải Dương, Thái Bình, Hà Nam, Ninh Bình… Sản xuất vật liệu xây dựng đã từng bước phát triển thành ngành công nghiệp mũi nhọn, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hàng nghìn lao động, đóng góp lớn vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Các doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư các dây chuyền công nghệ hiện đại, vừa nâng cao chất lượng sản phẩm vừa góp phần bảo vệ môi trường. Các công ty như Công ty CP Tập đoàn Hoàng Hà, Công ty CP Gốm Việt, Công ty Gốm xây dựng Hạ Long... không chỉ sản xuất ra các loại gạch nung thông thường mà còn sản xuất các sản phẩm gốm mỏng cao cấp đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người tiêu dùng. Các sản phẩm như gạch nem tách, gạch ốp tường, gạch lá dừa, gạch ốp màu, ngói giả cổ... với nhiều kích cỡ khác nhau và sản xuất trên công nghệ tiên tiến có khả năng chống rong rêu đã được thị trường trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Đặc biệt, Công ty CP Viglacera - Hạ Long là một trong những đơn vị đi đầu trong việc nâng tỷ lệ sản phẩm gốm mỏng lên tới 70%, vừa tiết kiệm được nguyên liệu vừa  nâng cao chất lượng, mẫu mã của sản phẩm. Hiện nay, Công ty đã có nhiều sản phẩm được xuất khẩu đi 44 quốc gia trên thế giới. Công ty CP Tập đoàn Hoàng Hà cũng là một trong số những doanh nghiệp hàng đầu của tỉnh mạnh dạn áp dụng công nghệ sản xuất tiên tiến để nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường, sản phẩm được xuất khẩu đi 10 nước trên thế giới.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng của Quảng Ninh vẫn còn những hạn chế cần khắc phục đặc biệt trong những tháng đầu năm nay. Theo báo cáo từ Sở Công thương, 3 tháng đầu năm, tổng sản lượng của các nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh mới đạt khoảng 163,5 triệu viên gạch ngói nung các loại, đạt 16,3% kế hoạch năm và bằng 82,8% cùng kỳ năm trước. Mặc dù năm 2011 được coi là một trong những năm khó khăn nhất của ngành sản xuất vật liệu xây dựng trong 10 năm gần đây do suy giảm kinh tế, nhưng bước vào thực hiện kế hoạch năm 2012, doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng đã phải đối mặt với nhiều khó khăn kép, khó chồng lên khó. Thị trường tiêu thụ nội địa giảm mạnh trong khi thị trường xuất khẩu cũng gặp sự cạnh tranh khốc liệt của các doanh nghiệp trong khu vực như Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ... Tính 3 tháng đầu năm, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh mới xuất khẩu được 16 triệu m2 gạch nung và 23 triệu viên ngói nung.

Nguyên nhân chính dẫn đến chỉ tiêu đạt thấp là do những tháng đầu năm nhiều công trình xây dựng bị hoãn, giãn tiến độ nên gây tác động lớn đến nhu cầu tiêu thụ vật liệu xây dựng trên thị trường nội địa. Nguồn vốn vay hạn hẹp, lãi suất cao, sản phẩm ế ẩm, nguyên vật liệu đầu vào tăng cao... cũng là nguyên nhân khiến các đơn vị sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn. Cung - cầu vật liệu xây dựng bị xáo trộn, doanh nghiệp phải điều chỉnh sản lượng. Nhiều doanh nghiệp đang đứng trước thực trạng không đủ vốn sản xuất, kinh doanh nên phải thu hẹp sản xuất, hoạt động cầm chừng. Do vậy, các doanh nghiệp cũng rất cần các ngành chức năng có những giải pháp cụ thể để hỗ trợ các doanh nghiệp như giảm lãi suất, ổn định thị trường, ưu tiên doanh nghiệp được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi.

Nguyên Lâm