Tái chế tro xỉ thải và đất đá thải mỏ làm vật liệu xây dựng

Quảng Ninh là tỉnh có nguồn tài nguyên than đá quý hiếm với trữ lượng dồi dào. Tuy nhiên trong quá trình khai thác, lượng đất, đá mỏ thải ra môi trường là rất lớn, vào khoảng 200 triệu tấn/năm. Cùng với đó việc sử dụng than trong các nhà máy nhiệt điện hàng năm thải ra môi trường khoảng 5 triệu tấn tro xỉ thải. Bởi vậy, việc tái chế tro xỉ thải, đất đá thải mỏ làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng của các doanh nghiệp tại Quảng Ninh đang là giải pháp hữu hiệu để tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường.

Sản xuất ngói không nung từ tro xỉ thải tại Công ty CP Thanh Tuyền Group.

Từ tháng 9/2016, Công ty CP Thanh Tuyền Group (TX Đông Triều) đã xây dựng Nhà máy sản xuất gạch không nung với tổng mức đầu tư trên 250 tỷ đồng, với dây chuyền thiết bị, máy móc hiện đại của Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Nhật Bản, Đài Loan. Với công nghệ này, Công ty đã cung cấp cho thị trường sản phẩm ngói và các loại gạch không nung (gạch xây, gạch Terrazzo lát vỉa hè, gạch nội ngoại thất cao cấp).

Các sản phẩm của đơn vị chủ yếu sử dụng nguồn nguyên liệu xỉ thải và tro bay thải ra trong quá trình hoạt động của Công ty Nhiệt điện Đông Triều. Đồng thời việc áp dụng dây chuyền sản xuất gạch, ngói không nung của Công ty còn tiết kiệm trên 500.000m3 đất sét và hàng vạn tấn than phục vụ cho hoạt động sản xuất.

Ông Vũ Thanh Tuyền, Giám đốc Công ty CP Thanh Tuyền Group, cho biết: Thành phần chất liệu của mỗi viên gạch không nung của đơn vị có 80% là tro xỉ nhiệt điện, 20% là xi măng. Đặc biệt, chúng tôi sử dụng công nghệ ép tĩnh, cường lực gấp trên 3 lần ép rung nên sản phẩm có bề mặt viên gạch phẳng, có thể dùng cho công trình mỹ thuật xây không cần trát, cường độ chịu nén cao ngang viên gạch nung lò tuynel.

Để tận dụng các nguồn phế thải từ nhà máy nhiệt điện, việc khuyến khích sử dụng các sản phẩm gạch không nung đã được quy định trong nhiều chính sách của Trung ương và của tỉnh Quảng Ninh. Không chỉ tiết kiệm các loại tài nguyên không tái tạo, việc phát triển các cơ sở sản xuất gạch không nung còn giải quyết một trong những vấn đề khó khăn nhất trong quá trình hoạt động của các nhà máy nhiệt điện đốt than là xử lý tro xỉ trong quá trình vận hành. Theo tính toán, 1 nhà máy nhiệt điện công suất 1.200MW vận hành trong 5 năm cần 30ha đất để chôn lấp 5 triệu tấn tro, xỉ. Như vậy, với công suất của 7 nhà máy nhiệt điện than đang hoạt động trên địa bàn tỉnh hiện nay thì phải cần đến hàng trăm ha đất để chôn lấp, xử lý chất thải tro xỉ trong những năm tới. Cùng với đó chi phí sử dụng đất và xây dựng tường bao làm bãi chôn lấp tro, xỉ cũng không hề nhỏ. Trong bối cảnh hiện nay, việc sản xuất sản phẩm gạch, ngói không nung là định hướng phù hợp nhằm tiết kiệm các nguồn tài nguyên khoáng sản hữu hạn. Điều quan trọng hơn cả là giải quyết được những bức xúc tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường.

Cát nhân tạo được tái chế từ đất đá thải mỏ.

Cũng từ năm 2017, Công ty CP Thiên Nam (Cẩm Phả) đã bắt tay vào đầu tư nghiên cứu dự án sản xuất cát nhân tạo. Sản phẩm cát nhân tạo được tái chế từ đất, đá của các bãi thải của ngành than. Theo quy trình sản xuất, đất đá thải mỏ - nguyên liệu đầu vào sẽ được sàng thô, loại bỏ các tạp chất. Sau đó sàng tuyển và nghiền theo kích cỡ khác nhau. Cuối cùng cát sẽ được tuyển rửa để loại bỏ các tạp chất, đảm bảo cung cấp ra thị trường là cát sạch.

Sản phẩm cát nghiền cho bê tông và vữa của Công ty CP Thiên Nam đã được Viện Vật liệu (Bộ Xây dựng) giám định chất lượng đạt Quy chuẩn Việt Nam TCVN 9025-2012, được Tổ chức chứng nhận Vinacontrol cấp Giấy chứng nhận hợp quy sản phẩm và Giấy chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015. Theo các chuyên gia, ưu điểm của cát nhân tạo được nghiền, sàng thu hồi từ các bãi thải mỏ có tỷ lệ hạt đồng đều, khả năng chịu lực và kết dính tốt, đặc biệt là không lẫn các tạp chất như bùn, đất sét, thậm chí là nhiễm mặn như cát tự nhiên nên độ bền của bê tông, vữa khi sử dụng cát nhân tạo là khá cao. Ngoài ra, cát nhân tạo cũng cho phép tiết kiệm xi măng, rút ngắn thời gian thi công và tăng tuổi thọ công trình.

Quảng Ninh là tỉnh phát triển năng động, nhu cầu vật liệu xây dựng, trong đó có cát xây dựng, gạch, ngói tiếp tục tăng cao. Bên cạnh đó ngành công nghiệp khai thác than, nhiệt điện trải qua nhiều năm đã hình thành nên các bãi thải lớn. Vì vậy phát triển cát nhân tạo, gạch, ngói không nung sẽ mang lại hiệu quả kép, không chỉ đáp ứng nhu cầu vật liệu xây dựng, tiết kiệm tài nguyên mà còn góp phần quan trọng bảo vệ môi trường, hướng đến phát triển nền kinh tế xanh, bền vững tại Quảng Ninh.

Nguyễn Hoa

[links()]