Tăng tuổi nghỉ hưu: Nhiều ý kiến trái chiều

Tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội sẽ thông qua dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi); trong đó có  đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu của nam từ 60 lên 62 tuổi, nữ từ 55 lên 60 tuổi.

Nhiều giáo viên lo ngại tăng tuổi nghỉ hưu sẽ không đảm bảo sức khỏe đứng lớp. Trong ảnh: Một tiết học tại Trường Tiểu học thị trấn Trới (huyện Hoành Bồ).

Về vấn đề này, nhiều nữ giáo viên cho rằng, khi bước vào tuổi 50 thường mắc các bệnh nghề nghiệp do ảnh hưởng của bụi phấn. Nhiều người ở độ tuổi ngoài 50 sức khỏe kém, khó tiếp cận được những công nghệ dạy học hiện đại. Giáo viên mầm non thì lo ngại sau 55 tuổi họ không thể có nhiều năng lượng để múa, hát, chăm sóc trẻ và đảm bảo “mỗi ngày đến trường của trẻ là một ngày vui” được. “Học sinh mầm non thích học với các cô giáo trẻ, nếu tăng tuổi nghỉ hưu trẻ sẽ không chào “Con chào cô ạ, mà sẽ chào con chào bà ạ!”, Chủ tịch Công đoàn ngành Giáo dục tỉnh Đoàn Thị Thu Hiền chia sẻ.

Ngành Du lịch đang đòi hỏi đội ngũ lao động trẻ (dưới 40 tuổi), nhất là đối với đối tượng lao động là lễ tân, nhà hàng, phục vụ phòng... Vì thế, theo Phó Chủ tịch LĐLĐ TP Hạ Long, việc tăng tuổi nghỉ hưu cần có nghiên cứu cụ thể những tác động của nó đến các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch, vì thực tế ở các doanh nghiệp này, lao động càng lớn tuổi càng khó theo kịp vị trí công việc.

Đối với lao động sản xuất trực tiếp, rất ít người còn "trụ" được đến tuổi nghỉ hưu. Trong ảnh: Sản xuất gạch tại Công ty CP Viglacera Hạ Long.

Thực tế đang có rất nhiều câu chuyện với người lao động (NLĐ) sản xuất trực tiếp khi tới tuổi nghỉ hưu. Công ty CP Viglacera Hạ Long (chuyên sản xuất gạch ngói) là một điển hình. Trong 41 năm qua chỉ có duy nhất 2 CNLĐ trực tiếp đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí với mức tối đa. Một số rất ít lao động gần đủ tuổi để hưởng chế độ hưu trí (trên 50 tuổi), nhưng họ cũng không đủ sức khỏe để tiếp tục lao động, phải nghỉ để chờ hưu hoặc “chạy” thủ tục để được “hưu non”. Nếu tăng tuổi nghỉ hưu thì các trường hợp buộc phải nghỉ hưu trước tuổi sẽ chịu thiệt thòi thêm khi % tính hưởng lương hưu bị giảm trừ. Hầu hết các vị trí lao động trong dây chuyền tại Công ty khá nặng nhọc, vất vả, song trong quy định chỉ có một số nhóm ngành được công nhận là ngành nghề nặng nhọc, độc hại. Vì thế, rất nhiều lao động đã gắn bó với Công ty từ 15-20 năm, song vẫn xin chấm dứt hợp đồng lao động vì không đủ sức khỏe để tiếp tục làm việc.

Đối với thợ mỏ, Chủ tịch Công đoàn Công ty CP Than Vàng Danh - Vinacomin Vũ Đình Việt cho biết: Thực trạng tuổi nghỉ hưu của công nhân khai thác hầm lò còn nhiều bất cập, như số năm công tác mâu thuẫn với tuổi nghỉ hưu. Theo thống kê hằng năm, số thợ lò của Công ty làm việc đến khi nghỉ hưu rất ít so với các ngành, nghề khác. Năm 2018 đơn vị có 13 người nghỉ hưu/266 người chấm dứt hợp đồng lao động; 5 tháng đầu năm, con số này là 3/49. Lý do chấm dứt hợp đồng của người lao động thường là không đảm bảo sức khỏe để làm việc. Vì thế, ông Việt đề nghị đối với lao động làm nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì giữ nguyên tuổi nghỉ hưu như hiện nay: Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Rất nhiều thợ lò phải chấm dứt hợp đồng lao động trước tuổi nghỉ hưu vì lý do sức khỏe. Trong ảnh: Khai thác than tại Công ty CP Than Vàng Danh.

Có thể thấy rằng, quy định tuổi nghỉ hưu tác động rất lớn tới lực lượng lao động. Vì thế, các ý kiến đều cho rằng, vấn đề này phải được xem xét thận trọng, phù hợp với ý chí, nguyện vọng của người lao động, đồng thời bảo đảm tính hiệu quả, hợp lý, tính khả thi với thực tế hiện nay. Để chính sách được công bằng, phù hợp với tất cả mọi người, theo ý kiến số đông người lao động được tham khảo đề xuất: Quy định tuổi nghỉ hưu nên linh động hơn, chia nhỏ hơn nữa các nhóm đối tượng, các khung hưởng chế độ hưu trí theo độ tuổi, mức hưởng tối thiểu, tối đa... Phân loại rõ các loại đối tượng khác nhau sẽ chịu tác động của chính sách: Nhóm người lao động theo hợp đồng lao động; nhóm CBCCVC; nhóm người lao động, CBCCVC thuộc các ngành, nghề và tính chất công việc khác nhau, như độc hại, nguy hiểm, kỹ thuật cao... Có nhóm có thể được kéo dài tuổi nghỉ hưu, nhưng cũng có nhóm cần hạ thấp tuổi nghỉ hưu so với quy định hiện tại. Đặc biệt, cần lấy ý kiến theo phần đa số của người lao động.

Cơ quan chức năng có thẩm quyền cần rà soát, cập nhật, điều chỉnh bổ sung danh mục ngành nghề nặng nhọc, độc hại thường xuyên. Có những danh mục đã ban hành cách đây hơn 20 năm, không còn phù hợp với thực tế. Hoặc nên quy định danh mục ngành, nghề nặng nhọc, độc hại theo điều kiện lao động thực tế ở từng doanh nghiệp...

Một trong những giải pháp quan trọng được người lao động hiến kế, đó là cần có thêm cơ chế cho người lao động lựa chọn tham gia BHXH hoặc không phải là bắt buộc. Bởi khi tham gia bảo hiểm người lao động được hưởng nhiều quyền lợi đi liền với nghĩa vụ đóng góp của cá nhân và doanh nghiệp. Bản thân họ phải tự nhìn nhận những lợi ích đó và chủ động tham gia thay vì bắt buộc tham gia và lại thanh toán chế độ một lần như hiện nay. Như vậy, sẽ giải tỏa được vấn đề lo ngại vỡ quỹ bảo hiểm nếu không tăng tuổi nghỉ hưu.

Thanh Hằng

[links()]