Tất cả chuyên mục
Thứ Bảy, 27/04/2024 18:51 (GMT +7)
Tàu sân bay nào đã từng đến Vịnh Hạ Long?
Thứ 4, 16/05/2018 | 15:20:06 [GMT +7] A A
Đầu tháng 3/2018, việc tàu sân bay USS Carl Vinson của Hải quân Mỹ đến cảng Tiên Sa (Đà Nẵng) thăm Việt Nam được xem như là một dấu mốc lịch sử trong mối quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ. Sự kiện đã thu hút không ít sự quan tâm của dư luận quốc tế. Ít ai biết, 64 năm trước, người Pháp đã từng đưa tàu sân bay đến Vịnh Hạ Long, cho dù sứ mệnh của con tàu Pháp khi ấy không giống là một đại sứ như tàu Carl Vinson…
Bức ảnh đen trắng của hãng AFP
Ngược dòng lịch sử, tháng 3/1883, sau khi hoàn thành cuộc xâm lược Bắc Kỳ lần thứ hai, 500 quân Pháp do Đại tá Henri Rivière chỉ huy đã đánh chiếm Bãi Cháy, mở đầu cho quá trình đánh chiếm khu mỏ. Trong hơn 70 năm chiếm đóng khu mỏ Quảng Ninh (1883 – 1955), người Pháp đã nhiều lần đưa các tàu khu trục, tàu tuần dương đến Vịnh Hạ Long. Việc này, phần để thị uy bảo vệ lợi ích các chủ mỏ Pháp, phần là để khống chế, tiện bề đưa quân đánh phá các tỉnh ven biển và đồng bằng Bắc Bộ.
Một lý do khác là trên hành trình từ phía bắc Trung Quốc về nam Ấn Độ Dương, các tàu chiến của Pháp thường dừng nghỉ, neo đậu trên Vịnh Hạ Long.
Đáng chú ý, trong số những con tàu người Pháp đã từng đưa đến Vịnh Hạ Long có 1 tàu sân bay, đó là tàu USS Belleau Wood.
 |
| Hình ảnh tàu sân bay Belleau Wood neo đậu trên Vịnh Hạ Long của hãng AFP. Chú thích tiếng Pháp kèm theo bức ảnh tạm dịch là “Belleau Wood đến Vịnh Hạ Long với Arromanches của Hải quân Pháp trong cuộc chiến tranh Đông Dương, tháng 5/1954”. Nguồn: AFP |
Trong dịp gần đây tiếp một nghiên cứu sinh người Hàn Quốc khi anh đến Hạ Long tìm hiểu về khai thác than ở Quảng Ninh thời người Pháp chiếm đóng khu mỏ, tôi chú ý đến bức ảnh tư liệu anh sưu tầm, chia sẻ. Đó là ảnh một con tàu sân bay đang neo đậu trên Vịnh Hạ Long.
Lang thang tìm kiếm trên mạng, rồi thì tôi cũng đã tìm thấy lai lịch bức ảnh kia là của hãng thông tấn Pháp AFP.
Đó là bức ảnh đen trắng chụp con tàu Belleau Wood neo đậu trên Vịnh Hạ Long, bên trái góc ảnh là 2 thủ thuỷ trên 1 cano. Chú thích bức ảnh tạm dịch là “Belleau Wood đến Vịnh Hạ Long với Arromanches của Hải quân Pháp trong cuộc chiến tranh Đông Dương, tháng 5/1954”.
Lần tra thông tin, được biết USS Belleau Wood là một tàu sân bay hạng nhẹ của Hải quân Hoa Kỳ thuộc lớp Independence. Tên nó được đặt theo trận Belleau Wood trong Thế chiến I (là nơi quân Mỹ đã đánh bại quân Đức).
USS Belleau Wood được hạ thủy vào ngày 6/12/1942 bởi hãng New York Shipbuilding Corporation tại Camden, New Jersey (Hoa Kỳ), được đưa vào hoạt động ngày 31/3/1943 và sau đó được phân về Hạm đội Thái Bình Dương, từng tham gia nhiều trận chiến trên khu vực các quần đảo nam Thái Bình Dương, Guam, Philippine, Nhật Bản.
 |
| Hình ảnh tàu sân bay USS Belleau Wood năm 1943. Nguồn ảnh: vi.wikipedia.org |
Ngày 5/9/1953, Belleau Wood được chuyển cho Pháp trong khuôn khổ Luật Trợ giúp Phòng thủ tương hỗ dưới tên gọi mới Bois Belleau (dịch ra tiếng Pháp từ "Belleau Wood").
Tháng 4/1954, Bois Belleau rời căn cứ hải quân Toulon (Pháp) hướng đến Đông Dương. Nó đi đến vịnh Hạ Long vào khoảng ngày 20/5/1954. Lúc này, mặc dù trận Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, trấn động địa cầu” đã kết thúc nhưng chiến tranh vẫn chưa thực sự chấm dứt, quân Pháp đã sử dụng những chiếc máy bay tiêm kích F6F Hellcat và máy bay ném bom SB2C Helldiver trên tàu Bois Belleau neo đậu trên Vịnh Hạ Long và vùng biển Hải Phòng để thực hiện các chiến dịch không kích tại một số tỉnh miền Bắc Việt Nam từ ngày 15 đến ngày 20/7, tại Huế và Đồng Hới từ ngày 17 đến 20/7/1954.
Sau khi Hiệp định Geneva được ký kết (21/7/1954), người Pháp đã dùng tàu sân bay Bois Belleau thực hiện nhiều chuyến đi lại giữa Vịnh Hạ Long, Đà Nẵng, Cam Ranh và Vũng Tàu để vận chuyển khoảng 6.000 người miền Bắc di cư vào Nam.
Ngày 16/12/1954, Bois Belleau lên đường quay trở về Toulon (Pháp), rồi tiếp tục tham dự chiến tranh Algerie.
Tháng 9/1960, Bois Belleau được Pháp trả cho Hoa Kỳ. Sau đó, con tàu được xóa khỏi danh sách đăng bạ của hải quân Hoa Kỳ, rồi sau đó được bán để tháo dỡ.
Không chỉ có tàu sân bay…
Ngoài Bois Belleau, người Pháp đã từng đem đến Đông Dương cũng như Vịnh Hạ Long một con tàu chiến nổi tiếng khác đó là La Motte-Picquet. Đây là một tàu tuần dương hạng nhẹ của Hải quân Pháp được chế tạo sau Chiến tranh Thế giới thứ nhất và là lớn nhất Đông Dương thời bấy giờ.
 |
| Tàu tuần dương hạng nhẹ La Motte-Picquet của Pháp neo đậu trên Vịnh Hạ Long năm 1938. Nguồn ảnh: croiseur-lamotte-picquet.fr |
Theo thông tin và cả những hình ảnh đăng tải trên trang web của những cựu thuỷ thủ con tàu này (http://www.croiseur-lamotte-picquet.fr) cho thấy vào năm 1938 – 1939, La Motte-Picquet đã từng tổ chức nhiều cuộc diễn tập thả ngư lôi trên vùng biển Hải Phòng, tổ chức diễn tập thuỷ phi cơ cất, hạ cánh trên vùng biển Vịnh Hạ Long, Cát Bà.
Năm 1941, nước Pháp nhanh chóng bại trận trước sự tấn công của phát xít Đức. Tại Đông Dương, quân Pháp phải chịu nhún trước quân Nhật. Cũng như các tàu chiến Pháp khác tại Đông Dương, Tuần dương hạm La Motte-Picquet bị hạn chế hoạt động và tháng 12/1941, con tàu này bị buộc phải dỡ bỏ vũ khí và chuyển sang nhiệm vụ đào tạo. Các thủy quân Pháp đều bị chuyển lên bờ.
 |
| Hải quân Pháp diễn tập cất hạ cánh thuỷ phi cơ từ tàu tuần dương La Motte-Picquet trên Vịnh Hạ Long, năm 1938. Nguồn ảnh: croiseur-lamotte-picquet.fr |
Để tránh khả năng La Motte-Picquet bị quân Nhật tái vũ trang và sử dụng con tàu để chống quân Đồng Minh, ngày 12/1/1945, hải quân Hoa Kỳ đã cho máy bay ném bom thả bom đánh chìm tàu La Motte-Picquet tại cảng Sài Gòn, kết thúc số phận của một trong những niềm tự hào của hải quân Pháp ngày ấy.
Vị cảng trưởng đầu tiên của Cảng Cẩm Phả
Có một chi tiết đáng chú ý liên quan đến tuần dương hạm La Motte-Picquet đó là có 1 thuỷ thủ gốc Việt từng phục vụ trên tàu này đó là Abel René hay Lê Văn Một (1921 – 1982). Cách mạng Tháng Tám 1945 nổ ra, ông tham gia phong trào đấu tranh vì độc lập cho Việt Nam. Sau khi quân Pháp tái chiếm Nam Bộ, ông được Xứ uỷ Nam Bộ cử sang Thái Lan mua vũ khí về Nam Bộ, rồi với những thành tích đạt được và được giác ngộ, ông đã được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam.
 |
| Cụ Lê Văn Một (1921-1982) là thuỷ thủ tuần dương hạm La Motte-Picquet, trước khi trở thành thuyền trưởng tàu không số đầu tiên của tuyến Đường mòn Hồ Chí Minh trên biển, Cảng trưởng Cảng Cẩm Phả. Nguồn: vnu.edu.vn |
Sau khi Hiệp định Geneve được ký kết, Lê Văn Một tập kết ra Bắc, được phân công làm Cảng trưởng Cảng Cẩm Phả và giữ chức vụ này 5 năm. Tháng 8/1961, ông tham gia Đoàn vận tải 759 của Bộ Quốc phòng và trở thành sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam. Ngày 11/10/1962, chiếc tàu gỗ Phương Đông 1 do Lê Văn Một làm thuyền trưởng cùng 10 thủy thủ đoàn, chở hơn 30 tấn vũ khí vào Nam thành công. Sau chuyến đi này, ông tiếp tục chỉ huy thành công nhiều chuyến vận chuyển vũ khí nữa vào miền Nam, được công nhận là thuyền trưởng đầu tiên của Đoàn tàu không số huyền thoại. Ông đã được Đảng, Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT Nhân dân năm 2011.
Đại Dương
Liên kết website
Ý kiến ()