Tất cả chuyên mục
Thứ Hai, 23/12/2024 11:06 (GMT +7)
Thảo luận tại hội trường: Hiến kế, đề xuất nhiều giải pháp mang tính đột phá
Thứ 5, 08/12/2022 | 10:16:31 [GMT +7] A A
Sau khi kết thúc thảo luận tổ, sáng 8/12, Kỳ họp thứ 12, HĐND tỉnh khóa XIV diễn ra phiên thảo luận tại hội trường về các nhiệm vụ, giải pháp phát triển KT-XH năm 2023; các tờ trình, dự thảo nghị quyết trình tại Kỳ họp. Đồng chí Nguyễn Xuân Ký, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, chủ trì.
Đầu phiên thảo luận, Chủ tọa Kỳ họp thông báo, sáng 8/12, các đại biểu đã thảo luận tại 5 tổ, tham gia tổng số 70 ý kiến, trong đó có 40 ý kiến của đại biểu HĐND tỉnh. Các ý kiến đóng góp thể hiện tâm huyết, trí tuệ, đã đánh giá sâu sắc tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2022, phương hướng năm 2023. Đặc biệt, trong đó có nhiều ý kiến tham gia vào các tờ trình, dự thảo Nghị quyết dự kiến sẽ ban hành tại Kỳ họp.
Tại phiên thảo luận tại hội trường, có 19 ý kiến đăng ký phát biểu. Đồng chí Vi Ngọc Bích, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh, thay mặt Chủ toạ Kỳ họp điều hành phiên thảo luận.
“Cần có cơ chế đặc thù thu hút nhân lực chất lượng cao cho vùng biên giới, hải đảo”
Cho ý kiến vào vấn đề thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, hỗ trợ đào tạo sau đại học với đội ngũ viên chức các đơn vị sự nghiệp công lập lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo, Y tế nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đại biểu Nguyễn Việt Dũng, Tổ đại biểu Vân Đồn, Cô Tô, cho rằng, HĐND tỉnh cần nghiên cứu mở rộng chế độ chính sách thu hút nguồn nhân lực, đặc biệt là đối với các địa bàn biên giới, hải đảo như Cô Tô.
Đại biểu Nguyễn Việt Dũng cho rằng, thực tế cho thấy, với điều kiện xa xôi, cách trở, còn tồn tại không ít khó khăn, việc thu hút được nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao cho Cô Tô đã và đang gặp không ít khó khăn. Vì vậy, cần có thêm những cơ chế, chính sách đặc thù cho tuyến đảo, tuyến biên giới để khích lệ, động viên đội ngũ y, bác sĩ, nhà giáo có thêm động lực công tác, cống hiến. Cùng với đó, công tác hỗ trợ đào tạo sau đại học đối với đội ngũ viên chức là bác sĩ trong các đơn vị sự nghiệp ngành Y tế và đội ngũ viên chức là giáo viên các trường phổ thông, HĐND tỉnh cũng cần chú ý đến việc ưu tiên cho các địa bàn đặc thù, tránh hình thức cào bằng.
Đại biểu Nguyễn Thị Định, Tổ đại biểu TP Hạ Long: “Nên khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư vào các vùng xa trung tâm”
Nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 với chủ đề “Nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư và chất lượng đời sống nhân dân”, cử tri quan tâm, phấn khởi trước chủ đề có ý nghĩa nhân văn sâu sắc đã được xác định tại Nghị quyết 12 ngày 28/11/2022. Với những gì đã làm được chúng ta tin tưởng sẽ thành công. Để thực hiện thắng lợi chủ đề công tác năm cần quan tâm và có chương trình dài hơi về an sinh xã hội. Theo đó, tập trung triển khai các giải pháp phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn. Nên khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư vào các vùng xa trung tâm. Bên cạnh đó, công tác chăm sóc người cao tuổi, trẻ em đặc biệt là trẻ em nghèo, đối tượng chính sách; chú trọng bố trí nguồn lực nhất là y tế, giáo dục, nhà ở... tăng khả năng tiếp cận dịch vụ xã hội nhất là giáo dục dạy nghề, nâng cao năng lực ứng phó với dịch bệnh; quan tâm đến chính sách hỗ trợ cho các giáo viên miền núi, hải đảo.
Về nghị quyết giao chỉ tiêu BHYT đã được tính toán kỹ lưỡng. Tôi xin tham gia một số ý kiến: Tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng về BHYT, cải cách hành chính, giảm thời gian phát hành thẻ đảm bảo cho người lao động đều có thẻ BHYT.
Đối với Dự thảo nghị quyết về thu hút nhân lực chất lượng cao. Theo tôi, bên cạnh việc thu hút sinh viên tốt nghiệp xuất sắc cần quan tâm đến tuyển dụng cán bộ có kinh nghiệm chuyên môn, quản lý tuyến dưới. Song song với cơ chế thi tuyển, tuyển dụng điều động nguồn nhân lực này cần có sự hỗ trợ thu hút. Đây là mấu chốt của việc thu hút nhân lực.
Về việc không cấp kinh phí chi lương và các khoản đóng góp cho Hợp đồng 68 tại các đơn vị sự nghiệp công lập: Năm 2022, theo các quy định của Trung ương, của tỉnh, lương và các khoản chi khác theo lương của hợp đồng 68 trong các đơn vị sự nghiệp công lập không được cân đối trong nguồn ngân sách của các địa phương (TP Hạ Long có 21 người ở một số đơn vị). Để đảm bảo thực hiện chi trả lương, các khoản phụ cấp và đóng góp, các khoản chi khác cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và 6 Hợp đồng 68 đến hết năm 2022, kính đề nghị các cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết cấp bổ sung kinh phí kịp thời cho đơn vị để đảm bảo cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và người lao động ở Trường PTDT Nội trú Hoành Bồ (TP Hạ Long) yên tâm công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, cũng như tháo gỡ khó khăn chung cho các đơn vị có Hợp đồng 68.
Đại biểu Nghiêm Xuân Cường, Tổ Đại biểu Uông Bí: “Ngoài đầu tư cho khu vực vùng khó thì tỉnh cũng cần quan tâm phát triển vùng trung tâm và ưu tiên giải quyết các vấn đề bức xúc thường nhật”
Tham luận tại hội trường, đại biểu Nghiêm Xuân Cường, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Uông Bí, Tổ đại biểu TP Uông Bí, bày tỏ sự đồng tình cao với dự thảo Nghị quyết kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2022, phương hướng nhiệm vụ năm 2023, đồng thời, nhấn mạnh một số giải pháp trong thời gian tới.
Theo đó, với quan điểm nâng cao tiêu chí thụ hưởng thành quả phát triển cho người dân, thì ngoài việc quan tâm đến đời sống nhân dân vùng khó, vùng đồng bào miền núi, biên giới, hải đảo thì tỉnh cũng nên tập trung phát triển cho vùng trung tâm để khích lệ sản xuất kinh doanh, tạo ra giá trị tăng trưởng cao. Đồng thời, bên cạnh việc đầu tư hạ tầng chiến lược, công ăn việc làm, văn hóa xã hội thì cũng cần đi sâu, đi sát giải quyết những quyền lợi, tiện ích liên quan trực tiếp đến đời sống nhân dân như môi trường đô thị, khám chữa bệnh, tham gia giao thông an toàn; giải quyết sớm những bức xúc thường nhật như hạ tầng sinh hoạt ở các khu dân cư, củng cố các nhà văn hóa thôn, khu. Dù đây là những công trình đầu tư không lớn nhưng nếu không quan tâm kịp thời sẽ dễ mang đến cảm giác thành quả của sự phát triển chưa lan tỏa đến người dân.
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị bổ sung thêm vào dự thảo Nghị quyết một số chi tiết về tiến độ triển khai thực hiện một số dự án trọng điểm; quan tâm xây dựng chính quyền địa phương, hoàn thiện sắp xếp bộ máy chính quyền, tái lập các cơ quan liên quan đi vào hoạt động thông suốt.
Đối với dự thảo Nghị quyết dự toán thu NSNN, chi NSĐP, phương án phân bổ dự toán ngân sách cấp tỉnh và cơ chế, biện pháp điều hành ngân sách năm 2023, đại biểu Cường cho rằng trong bối cảnh chủ trương tăng thu ngân sách ở mức cao nhất nhưng không khuyến khích tăng thu sử dụng nguồn lực từ đất đai, vậy tăng thu từ các nguồn lực khác như thế nào, tỉnh cần có giải pháp cụ thể để hướng dẫn các địa phương. Cùng với đó cần có cơ chế thưởng thêm % cho các địa phương vượt thu ngân sách, ngoài phần hưởng theo phân cấp thì cơ chế này sẽ giúp các địa phương có thêm nguồn lực để đầu tư và thúc đẩy vượt thu.
Đại biểu Phạm Văn Thể (Tổ đại biểu TX Đông Triều): “Quan tâm hỗ trợ doanh nghiệp và xem xét hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng cho TX Đông Triều”.
Phát biểu thảo luận, đại biểu Phạm Văn Thể cho biết: Năm 2022, dịch bệnh Covid-19 cơ bản được kiểm soát nên các doanh nghiệp đã bắt tay vào khôi phục sản xuất. Tuy nhiên đến nay các doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn khi suốt hơn 2 năm qua, các doanh nghiệp trong ngành dịch vụ, du lịch, vận tải, khách sạn, nhà hàng doanh thu gần như bằng 0. Sau Covid-19 các doanh nghiệp tập trung cải tạo, chỉnh trang để tiếp tục kinh doanh. Tuy nhiên, hiện các doanh nghiệp lại tiếp tục gặp khó khăn như việc thiếu lao động, chi phí đầu vào tăng cao… Đây là những khó khăn mà doanh nghiệp đang phải đối mặt khi thích nghi với trạng thái “Bình thường mới”.
Các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp thì đối diện với áp lực sản phẩm tiêu thụ chậm, đơn hàng giảm, hàng tồn kho tăng cao, xu hướng mua sắm của người tiêu dùng giảm mạnh. Ngoài ra còn những tác động lớn khác như: Ảnh hưởng của xung đột Nga - Ukraine; giải ngân vốn đầu tư công chưa được như mong đợi; cuối năm chính sách tiền tệ đang bị thắt chặt, lãi suất ngân hàng đang tăng cao; doanh nghiệp khó tiếp cận được nguồn vốn từ các tổ chức tín dụng.
Qua báo cáo của các doanh nghiệp cho thấy, rất nhiều doanh nghiệp có nguy cơ tạm dừng kinh doanh và có thể đi đến phá sản trong thời gian tới, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ.
Từ những khó khăn nêu trên, thay mặt cho cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh tôi xin phép được đề nghị HĐND tỉnh, các đồng chí lãnh đạo tỉnh, các sở, ngành chức năng và các địa phương sau kỳ họp này cần có các cuộc khảo sát, xem xét thực trạng doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn. Từ đó xem xét có phương án hỗ trợ cho doanh nghiệp để vượt qua khó khăn, nhất là vào cuối năm 2022 và năm 2023.
Với trách nhiệm là đại biểu HĐND tỉnh ứng cử tại TX Đông Triều, đại biểu Phạm Văn Thể cũng đã có ý kiến về việc đề nghị tỉnh xem xét hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng đô thị cho TX Đông Triều theo chương trình phát triển đô thị tỉnh Quảng Ninh. Bởi hiện nay, kết cấu hạ tầng, đô thị của Đông Triều còn nhiều hạn chế và thị xã là một địa phương mới cân đối nguồn lực còn nhiều khó khăn.
Đại biểu đồng tình với cơ chế tỉnh hỗ trợ lại cho Đông Triều tối đa bằng mức điều tiết tiền đất của địa phương về tỉnh. Đồng thời đề nghị tỉnh quan tâm đầu tư các hạ tầng giao thông kết nối để Đông Triều sớm trở thành thành phố, xứng tầm với tương lai là một thành phố cửa ngõ của tỉnh kết nối với vùng kinh tế Đồng bằng Sông Hồng; tiếp tục hỗ trợ một phần ngân sách tỉnh cho chương trình NTM và phát triển kinh tế vùng miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số để Đông Triều phấn đấu năm 2023 là địa phương đầu tiên trên cả nước có 100% các xã đạt tiêu chí nông thôn mới, kiểu mẫu.
Đại biểu Bùi Thị Thu Hà, Tổ đại biểu TP Cẩm Phả: “Đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu”
Hiến kế giải pháp thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2023, đại biểu Bùi Thị Thu Hà nhấn mạnh: Về chủ đề công tác năm 2023, đối với việc nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư, cần quan tâm đảm bảo hài hòa giữa thu hút đầu tư gắn với phát triển bền vững bảo vệ môi trường, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước - doanh nghiệp - người dân... Quan tâm thu hút đầu tư có chọn lọc, không thu hút bằng mọi giá để đánh đổi môi trường ảnh hưởng chất lượng sống của người dân, trong đó ưu tiên các dự án sử dụng công nghệ cao, thân thiện với môi trường, giá trị gia tăng lớn, sử dụng đất đai, lao động có hiệu quả, quan tâm lĩnh vực du lịch, dịch vụ, giáo dục - đào tạo và y tế.
Đối với việc nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, trong năm qua tỉnh đã giành nhiều nguồn lực để hỗ trợ, chăm lo nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, nhất là những người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người dân sống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo. Năm 2023, tỉnh xây dựng chủ đề trọng tâm về nâng cao chất lượng đời sống nhân dân càng thể hiện sự quan tâm, tính nhân văn sâu sắc hướng tới chăm lo cho người dân một cách toàn diện, bao trùm và bền vững.
Tuy nhiên đại biểu Bùi Thị Thu Hà đề nghị để nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân cần bắt đầu từ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu và nên đi từ giải quyết nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức và hoạt động điều hành của các cơ quan, đơn vị, địa phương, cơ sở; thường xuyên rà soát nắm bắt những vấn đề, những hạn chế có thể ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân để có giải pháp khắc phục, tháo gỡ kịp thời. Ngoài ra, cần rà soát, đánh giá tổng thể các chính sách về an sinh xẫ hội của tỉnh đã ban hành, sớm nghiên cứu xin chủ trương đề xuất bổ sung hoàn thiện đảm bảo tính toàn diện, phù hợp với điều kiện phát triển KT-XH của tỉnh.
Cần có những giải pháp, cơ chế chính sách để chủ động thực hiện các nhiệm vụ theo từng lĩnh vực. Đối với y tế, quan tâm sớm triển khai đầu tư nâng cấp đối với 69 trạm y tế xã, phường đã xuống cấp và chưa được đầu tư trang thiết bị đồng bộ; sớm có giải pháp khắc phục tình trạng thiếu một số loại thuốc, thiết bị vật tư y tế. Đối với giáo dục và đào tạo, đề nghị quan tâm sớm hoàn thành việc mua sắm trang thiết bị dạy học tối thiểu phục vụ chương trình sách giáo khoa để đáp ứng nhu cầu dạy và học. Về lĩnh vực an sinh xã hội, đề nghị sớm có giải pháp thực hiện mục tiêu giảm nghèo năm 2023, hoàn thành việc xóa các hộ nghèo theo quy định chuẩn nghèo đa chiều của Chính phủ và đề nghị ban hành mức chuẩn nghèo mới phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh.
Về chỉ tiêu người dân nông thôn được sử dụng nước sạch theo tiêu chuẩn quốc gia, để phấn đấu nâng chỉ tiêu này, đề nghị cần xây dựng chính sách ưu tiên về nguồn lực, hỗ trợ đầu tư, sửa chữa, nâng cấp, hoàn thiện các hệ thống cấp nước tại nông thôn hiện có và đảm bảo thuận lợi trong quản lý vận hành. Đồng thời, quan tâm công tác tuyên truyền vận động sự vào cuộc của nhân dân nhằm tham gia quản lý công trình, thay đổi hành vi, thói quen sinh hoạt, chú trọng đảm bảo vệ sinh môi trường nông thôn, quản lý rác thải và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định.
Tham gia ý kiến vào dự thảo Nghị quyết về sửa đổi bổ sung Nghị quyết 21 của HĐND tỉnh, đại biểu Bùi Thị Thu Hà cho rằng: Cơ quan trình đề xuất bổ sung thêm đối tượng người từ đủ 75 tuổi đến dưới 80 tuổi không có lương hưu, chế độ BHXH, trợ cấp khác đang sinh sống trên địa bàn xã Lê Lợi (TP Hạ Long), tuy nhiên thực tế cho thấy các đối tượng hiện đang sinh sống tại các xã, phường thuộc các thị xã, thành phố cũng còn rất khó khăn và bị ảnh hưởng bởi các yếu tố giá cả, dịch vụ nên đề nghị xem xét các đối tượng thuộc địa bàn thành phố, thị xã, để đảm bảo bao phủ các đối tượng và vùng miền trong toàn tỉnh, đồng thời tăng cường vai trò trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị các xã, thị trấn trong việc tổ chức triển khai thực hiện đảm bảo thiết thực, đúng đối tượng.
Đại biểu Hoàng Bá Nam, Tổ đại biểu TP Móng Cái: “Tập trung giải pháp đổi mới cơ chế điều hành thu - chi ngân sách theo hướng linh hoạt, hiệu quả”
Tham gia làm rõ một số nội dung trong Nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, đại biểu cho rằng, Nghị quyết xác định chủ đề công tác năm 2023: “Nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư và chất lượng đời sống nhân dân”, đây là vấn đề cử tri và nhân dân rất quan tâm.
Thu hút đầu tư để phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh, phúc lợi, tiến bộ và công bằng xã hội, hài hòa đời sống vật chất và đời sống văn hóa tinh thần theo các tiêu chí của “hạnh phúc”. Việc xác định nhiệm vụ nâng cao chất lượng đời sống nhân dân là cụ thể hóa quan điểm của Đảng: “Lấy dân làm gốc”, thật sự tin tưởng tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, vận dụng sáng tạo, linh hoạt phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng"; sự phát triển mục tiêu cao nhất là hướng tới nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Do đó, trong các nhiệm vụ đề ra phải tập trung giải quyết những vấn đề mà nhân dân mong muốn về nâng cao chất lượng y tế, giáo dục, môi trường, nước sạch, đất đai, nhà ở xã hội để người dân an cư, yên tâm, hưởng thụ, củng cố niềm tin trong nhân dân và thực hiện thành công các chủ trương của Đảng, Nhà nước.
Mục tiêu năm 2023, tỉnh tiếp tục đặt quyết tâm tăng trưởng 2 con số và tổng thu ngân sách trên 54.000 tỷ đồng (trong đó thu hải quan trên 12.000 tỷ, thu nội địa 42.000 tỷ) trong điều kiện tình hình rất khó khăn, có nhiều yếu tố bất lợi đặc biệt thị trường bất động sản trầm lắng; do vậy việc cân đối thu chi (nhất là thu từ đấu giá đất sẽ khó đạt chỉ tiêu), ảnh hưởng tới đầu tư công và chỉ tiêu tăng trưởng GRDP của tỉnh. Tỉnh cần tập trung giải pháp đổi mới cơ chế điều hành thu - chi ngân sách theo hướng linh hoạt, hiệu quả; tăng cường hỗ trợ các địa phương khó khăn trong cân đối nguồn lực đầu tư; đánh giá những khu vực còn dư địa đóng góp cho tăng trưởng GRDP của tỉnh như: Du lịch, dịch vụ, thương mại, đầu tư ngoài ngân sách; phát triển doanh nghiệp. Đồng thời, tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh; tăng thu thuế, phí để bù đắp hụt thu từ đất; đẩy nhanh hoàn thiện các quy hoạch, thủ tục pháp lý, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị sẵn quỹ đất sạch...
Nhấn mạnh đội ngũ cán bộ là yếu tố quan trọng quyết định việc tổ chức thực hiện Nghị quyết năm 2023, đại biểu đề nghị tỉnh tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, thống nhất, nhất quán trong tập thể, đưa ra bàn bạc dân chủ nhưng phải đi đến thống nhất, tìm cách giải quyết đến cùng; gắn trách nhiệm tập thể và trách nhiệm cá nhân; động viên, khích lệ tinh thần làm việc đổi mới, sáng tạo, hiệu quả của cán bộ; bảo vệ cán bộ tâm huyết, trăn trở, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì việc chung; tăng cường vai trò hướng dẫn, hỗ trợ giải quyết dứt điểm những việc khó, những việc tồn đọng mang tính lịch sử lâu năm chưa có tiền lệ ngay từ cơ sở; quan tâm ngay từ khâu đánh giá cán bộ, sàng lọc, rà soát luân chuyển, điều chuyển, sắp xếp đội ngũ cán bộ, tập trung đào tạo, đào tạo lại gắn với nâng cao chất lượng cán bộ.
Đồng thời, chủ động thực hiện có kiểm soát, tránh chồng chéo việc kiểm tra, giám sát, thanh tra gắn với thực hiện công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực; kịp thời phát hiện và uốn nắn những sai sót ngay từ cơ sở, không để từ cái sai nhỏ tích tụ thành cái sai lớn, xử lý nghiêm minh đúng người, đúng tội theo quy định của Đảng, pháp luật; vừa thể hiện tính nghiêm khắc, giáo dục, răn đe nhưng đảm bảo tính nhân văn.
Đại biểu La Thị Thủy, Tổ Đại biểu Tiên Yên, Bình Liêu, Ba Chẽ: “Quan tâm hơn nữa đến nguồn lực hỗ trợ sự phát triển của các địa phương miền núi, nhất là đối với những vấn đề trọng tâm như giáo dục, y tế, hạ tầng giao thông…”
Cho ý kiến vào một số tờ trình, dự thảo nghị quyết được trình tại Kỳ họp, đại biểu La Thị Thủy, Tổ Đại biểu Tiên Yên, Bình Liêu, Ba Chẽ, nhấn mạnh: Trong các quyết sách mới, HĐND tỉnh cần có nhiều hơn nữa sự quan tâm, chăm lo và thêm nguồn lực cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của các địa bàn miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa.
Đồng tình với mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp trọng tâm trong phát triển KT-XH năm 2023, đại biểu La Thị Thủy đề nghị UBND tỉnh cần quan tâm chỉ đạo một số nội dung trọng tâm, như: Đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, nâng cao hơn nữa nhận thức, ý thức cho người dân về việc tiêm vắc-xin phòng Covid-19 trước tình hình thực tế cho thấy đại dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp. Cùng với đó, cần có chính sách đặc thù để thu hút nhân lực và đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho y tế tuyến cơ sở, đặc biệt là y tế thôn, bản, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để ngày càng làm tốt hơn nữa công tác chăm lo sức khỏe cho nhân dân.
Về công tác chuyển đổi số, tiến trình xây dựng chính quyền số của tỉnh vẫn còn chậm; sự nhiệt tình tham gia và hiệu quả hoạt động của các tổ công nghệ số cộng đồng còn hạn chế. Trong năm 2023, tỉnh cần quyết liệt chỉ đạo, tăng cường hướng dẫn, tập huấn để nâng cao hiệu quả thực tế của nội dung quan trọng này.
Về giáo dục đào tạo, thực tế cho thấy công tác đào tạo mũi nhọn, đầu tư trang thiết bị hiện đại, phòng học thông minh và y tế học đường ở những địa bàn miền núi, biên giới, hải đảo vẫn còn nhiều hạn chế. UBND tỉnh cần tiếp tục có biện pháp chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện nhằm nâng cao chất lượng tổng thể của ngành Giáo dục - Đào tạo, đặc biệt là ở những địa bàn đặc thù như Tiên Yên, Bình Liêu, Ba Chẽ…
Về Tờ trình và dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 21/2021/NQ-HĐND ngày 16/7/2021 của HĐND tỉnh quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội và các đối tượng khó khăn khác trên địa bàn tỉnh, đại biểu La Thị Thủy có ý kiến cho rằng, cần bổ sung đối tượng là người có hoàn cảnh khó khăn ở các xã, phường thuộc các thị xã, thành phố bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như dịch vụ, giá cả để đảm bảo công bằng cho các đối tượng được thụ hưởng chính sách. Đồng thời cần quy định rõ trách nhiệm với các sở, ngành, địa phương, nêu cao vai trò người đứng đầu, tránh việc trục lợi từ chính sách.
Về cơ chế quản lý, nguồn lực và nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ nguồn vốn ngân sách nhà nước, tỷ lệ vốn đối ứng của địa phương thực hiện Chương trình tổng thể phát triển bền vững kinh tế - xã hội, bảo đảm vững chắc QP-AN ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo gắn với thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, tỉnh cần cân đối, phân bổ, hỗ trợ các địa phương không tự cân đối được nguồn ngân sách để tập trung vào các vấn đề thiết yếu như hạ tầng giao thông chiến lược, giáo dục, y tế, thủy lợi, nước sạch… với mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.
Đại biểu Hồ Văn Vịnh, Tổ Đại biểu TX Quảng Yên: "Huy động nhiều hơn nguồn lực của người dân tham gia vào việc hoàn thiện hạ tầng"
Tham gia vào Dự thảo Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước chi ngân sách địa phương, phân bổ dự toán chi ngân sách cấp tỉnh và cơ chế biện pháp điều hành ngân sách địa phương năm 2023, đại biểu thống nhất với các chỉ tiêu đưa ra. Về cơ chế, biện pháp điều hành đối với nội dung chỉ tiêu tiền sử dụng đất các địa phương phải đăng ký các danh mục dự án ngay từ đầu năm; rút kinh nghiệm từ năm 2022, 6 tháng, 9 tháng cần có rà soát đánh giá khả năng thu đảm bảo điều hành linh hoạt.
Nội dung thứ hai đại biểu đề nghị bổ sung mục cơ chế, biện pháp điều hành, huy động nhiều hơn nguồn lực của người dân tham gia vào việc hoàn thiện hạ tầng; ngân sách thị xã, thành phố hỗ trợ nhân dân đóng góp kinh phí làm đường, điện chiếu sáng, kênh mương... và mức hỗ trợ không quá 30%, đảm bảo không bị thất thoát.
Đại biểu Trần Thị Thiêm, Tổ đại biểu Đầm Hà - Hải Hà: “Tăng hỗ trợ cho trẻ em mầm non dân lập, tư thục là con công nhân, người lao động làm việc tại KCN lên 240 nghìn đồng/trẻ/tháng”
Thảo luận tại hội trường, đại biểu Trần Thị Thiêm góp ý một số nội dung liên quan đến 2 tờ trình, dự thảo Nghị quyết trình tại kỳ họp.
Cụ thể, với tờ trình, dự thảo Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục mầm non tư thục, đại biểu đề nghị tăng mức hỗ trợ đối với trẻ em mầm non là con công nhân, người lao động làm việc tại KCN đang học tại cơ sở giáo dục mầm non thuộc loại hình dân lập, tư thục lên mức 240.000 đồng/tháng/trẻ, cao hơn mức của Chính phủ để động viên người lao động yên tâm sản xuất.
Đối với chính sách hỗ trợ kinh phí đóng BHXH, BHYT, BHTN, dự thảo Nghị quyết quy định hỗ trợ 100% kinh phí đóng BHXH, BHYT, BHTN cho hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, giáo viên, nhân viên y tế đang làm việc tại các cơ sở mầm non thuộc loại hình tư thục trên địa bàn tỉnh, cần làm rõ căn cứ quy định mức hỗ trợ này.
Bên cạnh đó, đối với chính sách giáo viên mầm non đang làm việc tại các cơ sở giáo dục mầm non thuộc loại hình dân lập, tư thục đang được hưởng hỗ trợ là 1,5 triệu đồng/tháng. Đây là định mức tối đa, cao hơn Chính phủ và một số địa phương đã xây dựng trước đó, cho thấy tỉnh rất quan tâm hỗ trợ đội ngũ giáo viên mầm non. Tuy nhiên, theo dự thảo Nghị quyết, quy định tháng dạy thực tế trong năm không quá 9 tháng, nhưng thực tế các trường tư thục, dân lập không có thời gian nghỉ 3 tháng hè cho giáo viên, học sinh như trường công lập, do đó, đại biểu đề nghị điều chỉnh quy định về thời gian hưởng hỗ trợ theo số tháng dạy thực tế.
Còn đối với tờ trình, dự thảo Nghị quyết dự toán thu NSNN, chi NSĐP, phân bổ sự toán chi ngân sách cấp tỉnh và cơ chế, biện pháp điều hành NSĐP năm 2023, đại biểu Thiêm cho rằng, với nội dung tăng định mức phân bổ chi hoạt động của công chức, người làm việc cấp huyện, cấp xã tăng so với Nghị quyết 66/2021/NQ-HĐND, dự thảo Nghị quyết mới nêu chung chung, do đó cần bổ sung thêm ở phần chi tiết phụ biểu kèm theo Nghị quyết.
Đại biểu Nguyễn Văn Công (Tổ đại biểu TX Đông Triều): “Hoàn thiện các kết cấu hạ tầng đột phá, đẩy mạnh công tác đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp"
Tham gia thảo luận tại hội trường, đại biểu Nguyễn Văn Công nhấn mạnh: Tỉnh Quảng Ninh được Bộ Chính trị định vị tại Nghị quyết số 30-NQ/TW về phát triển KT-XH và bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 sẽ trở thành trung tâm du lịch kết nối với khu vực và thế giới; trung tâm kinh tế biển hiện đại, mang tầm quốc tế hàng đầu ở Đông Nam Á.
Để thực hiện nhiệm vụ trên, ngoài việc hoàn thiện các kết cấu hạ tầng kết nối đột phá, tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh công tác đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp ở những lĩnh vực như: Tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách hành chính thực hiện các thủ tục đầu tư ngay từ khâu quy hoạch, GPMB và nguồn đất san lấp phục vụ thi công; nghiên cứu ban hành tiêu chí thu hút các nhà đầu tư ở từng ngành lĩnh vực, từng địa bàn để đảm bảo thu hút nhà đầu tư có năng lực ở các lĩnh vực trọng điểm; thu hút và giữ chân nguồn lao động chất lượng cao làm việc tại địa phương; kiên quyết xử lý, thu hồi các dự án chậm tiến độ; quan tâm, tạo điều kiện phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp địa phương…
Liên quan đến nội dung nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, đại biểu đề nghị cần xem xét một số vấn đề sau: Bổ sung các chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi gắn với Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 15/7/2021 của Tỉnh ủy vào trong dự thảo Nghị quyết để xác định đây là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng. Cần đánh giá và làm rõ chỉ tiêu tỷ lệ hộ gia đình nước sạch đạt trên 70%; nghiên cứu bổ sung thêm chỉ tiêu người dân sử dụng nước từ hệ thống nước tập trung. Đồng thời cần quan tâm đầu tư cho hệ thống y tế tuyến huyện.
Phát biểu thảo luận về những hạn chế được chỉ ra năm 2022 về đầu tư công, đại biểu đề nghị tỉnh sớm xác định các nhiệm vụ, mục tiêu đầu tư thông qua các chương trình, đề án, kế hoạch, công tác phân cấp và chương trình hỗ trợ có mục tiêu cho địa phương để làm căn cứ cho địa phương, chủ đầu tư thực hiện các thủ tục đầu tư và ưu tiên bố trí nguồn lực cho công tác chuẩn bị đầu tư để đi trước một bước. Về phía các sở, ngành cần làm tốt công tác phối hợp, bố trí đủ cán bộ có nghiệp vụ cải cách hành chính trong nội bộ hệ thống hành chính các sở, ngành, địa phương nhất là ở các khâu tham gia ý kiến thẩm định quy hoạch, thẩm định thiết kế cơ sở dự án.
Đồng thời, đề nghị tỉnh báo cáo cấp có thẩm quyền đề xuất cho phép việc tách dự án GPMB thành dự án riêng để chủ động công tác GPMB đối với các dự án đã có chủ trương đầu tư, nằm trong kế hoạch đầu tư công trung hạn; các sở, ngành đơn giản hoá các thủ tục hành chính trong việc quy hoạch, phê duyệt các mỏ đất và kiên trì đề xuất Bộ Tài nguyên và Môi trường ủy quyền cho tỉnh hoặc đơn giản hóa thủ tục thực hiện việc sử dụng đất đá thải mỏ phục vụ san lấp trên địa bàn tỉnh. Tỉnh thành lập các hội đồng thẩm định giá có đủ thẩm quyền, chuyên môn thực hiện thẩm định giá đối với nghĩa vụ tài chính các dự án, giá các gói thầu mua sắm hàng hoá; có cơ chế đánh giá năng lực chủ đầu tư thông qua công tác giải ngân và chất lượng công trình để có biện pháp nâng cao chất lượng quản lý dự án hoặc điều chỉnh nhiệm vụ đầu tư giữa các chủ đầu tư linh hoạt.
Đại biểu Nguyễn Mai Hùng, Tổ đại biểu TP Uông Bí: “Xem xét nâng mức hỗ trợ cho trẻ em mầm non là con công nhân, người lao động làm việc tại KCN”
Qua nghiên cứu Dự thảo Nghị quyết kèm theo Tờ trình số 5954/TTr-UBND ngày 22/11/2022 của UBND tỉnh về việc quy định chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục mầm non tư thục trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, đại biểu Nguyễn Mai Hùng nhất trí với việc cần thiết ban hành Nghị quyết này.
Theo Tờ trình, hiện nay cơ sở giáo dục mầm non tư thục chiếm 15% tổng số cơ sở giáo dục mầm non toàn tỉnh và tập trung chủ yếu ở các thành phố, thị xã. Việc phát triển hệ thống cơ sở giáo dục mầm non tư thục góp phần giải quyết khó khăn trong giáo dục mầm non, tăng cơ hội cho trẻ ra lớp, tăng cơ hội việc làm cho giáo viên mầm non, giảm đầu tư từ ngân sách và giảm biên chế, giảm quả tải cho giáo dục mầm non công lập. Chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục mầm non tư thục là cần thiết để tạo điều kiện cho hệ thống cơ sở giáo dục mầm non phát triển, đảm bảo an sinh xã hội, tiếp tục khẳng định sự quan tâm, đầu tư rất lớn của tỉnh Quảng Ninh dành cho sự nghiệp giáo dục.
Góp ý cụ thể cho Dự thảo nghị quyết này, đại biểu đề nghị gộp nội dung Điều 1, Điều 2 thành Điều 1 là Phạm vị điều chỉnh, đối tượng áp dụng. Ở Điều 4, nhất trí với đề nghị của Ban Văn hóa - Xã hội xem xét nâng mức hỗ trợ cho trẻ em mầm non là con công nhân, người lao động làm việc tại khu công nghiệp lên 240.000 đồng/trẻ/tháng (tăng 80.000 đồng so với Nghị định số 105/2020/NĐ- CP) để đảm bảo phù hợp với thực tiễn, phát huy hiệu quả chính sách. Ở Điều 5, đề nghị thêm cơ sở giáo dục mầm non dân lập ở tiêu đề cho thống nhất với nội dung ở khoản 1, nhất trí với dự thảo hỗ trợ 1.200.000đồng/tháng.
Ở Điều 6, đề nghị thêm đối tượng giáo viên ở các cơ sở giáo dục mầm non dân lập. Hỗ trợ 100% kinh phí đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiếm y tế (gồm mức đóng của người sử dụng lao động và người lao động phải đóng) cho hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, giáo viên, nhân viên y tế đang làm việc tại cơ sở giáo dục mầm non thuộc loại hình dân lập, tư thục trên địa bàn tỉnh đảm bảo các điều kiện về trình độ và các điều kiện khác trong 05 năm liên tục.
Ở Điều 8, đề nghị quy định mức hỗ trợ là 20 triệu đến 50 triệu đồng/cơ sở tùy theo quy mô của cơ sở giáo dục mầm non.
Tham gia ý kiến về đự thảo nghị quyết quy định nội dung chi, mức chi để chuẩn bị, tổ chức và tham dự các kỳ thi, cuộc thi, hội thi trong lĩnh vực giáo dục của tỉnh Quảng Ninh, đại biểu Nguyễn Mai Hùng cho rằng đây là cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện các kỳ thi, hội thi, cuộc thi trong lĩnh vực giáo dục trên địa bàn tỉnh từ năm học 2022-2023. Đồng thời, đề nghị bổ sung tại khoản 2, Điều 1 dự thảo nghị quyết điểm d. Các hội thi, cuộc thi cấp huyện, cấp tỉnh khác có cùng mức độ, tính chất được tổ chức theo quy định của các cơ quan có thẩm quyền.
Đối với các cuộc thi, hội thi ở cấp trường, đại biểu nhất trí mức chi tiền công cho các thành viên làm nhiệm vụ tại các cuộc thi, hội thi ở cấp trường không vượt quá 60% mức chi đối với cấp tỉnh để các trường chủ động xây dựng mức chi cho các hoạt động của đơn vị mình và chịu trách nhiệm trong việc xây dựng quy định chi tại trường.
Đại biểu Trịnh Quang Vinh, Tổ đại biểu TP Hạ Long: “Cần giải quyết những vấn đề bất cập trong phát triển đô thị”
Đại biểu cho rằng trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh năm 2023 phải tập trung giải quyết những tồn tại lâu nay tại các khu đô thị. Trong đó nổi bật là vấn đề ngập cục bộ tại các khu đô thị khi mưa lớn hay triều cường dâng. Đặc biệt, đây là vấn đề đã tồn tại nhiều năm tại đô thị TP Hạ Long và một số đô thị trên địa bàn tỉnh.
Đại biểu đề nghị tỉnh đưa việc giải quyết tình trạng này vào trong chương trình công tác, kế hoạch chi ngân sách để giải quyết triệt để vấn đề. Qua đó đảm bảo cho đời sống người dân, đồng thời nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về quy hoạch.
Đây cũng là vấn đề đặt ra để rút kinh nghiệm, có những tính toán chi tiết các yếu tố trong quá trình quy hoạch đô thị và triển khai các dự án trên địa bàn tỉnh thời gian tới để không xảy ra tình trạng dự án đưa vào sử dụng rồi lại phải đi khắc phục.
Đại biểu Tô Văn Hải, Tổ Đại biểu Vân Đồn, Cô Tô: “Để thực hiện được tốt các chỉ tiêu, mục tiêu đã đề ra, cần thẳng thắn nhìn nhận và tập trung khắc phục các tồn tại, hạn chế”
Cho ý kiến về các chỉ tiêu, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong phát triển KT-XH năm 2023, đại biểu Tô Văn Hải, Tổ Đại biểu Vân Đồn, Cô Tô cho rằng, để thực hiện thắng lợi Chủ đề công tác năm 2023 là: “Nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư và chất lượng đời sống nhân dân”, bên cạnh các nhóm giải pháp đã đề ra, tỉnh cần tập trung khắc phục triệt để những tồn tại hạn chế, nhất là trong công tác chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng… để triển khai giải ngân vốn đầu tư công đạt yêu cầu đề ra. Đối với việc phân bổ nguồn vốn cho các chương trình mục tiêu quốc gia, tỉnh cũng cần triển khai làm sớm để các địa phương chủ động kế hoạch, cân đối nguồn lực cho các dự án, công trình, đảm bảo triển khai giải ngân theo đúng kế hoạch.
Cho ý kiến về các biện pháp kích cầu, phát triển lại ngành dịch vụ du lịch, đại biểu cũng có ý kiến cần quan tâm phát triển các vùng du lịch mới, có tiềm năng, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc phát triển hạ tầng đồng bộ. Đồng thời có cơ chế động viên, khuyến khích doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia làm du lịch.
Về chỉ tiêu nước sạch cho người dân nông thôn, đối với vùng biên giới, miền núi, hải đảo, ngoài việc thu hút các doanh nghiệp đầu tư các dự án nước sạch, tỉnh cần dành nguồn lực thỏa đáng để đầu tư nâng cấp hạ tầng; nghiên cứu hỗ trợ xây dựng các hệ thống nước sạch hộ gia đình, nhóm hộ, khu dân cư…
Đối với chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục mầm non dân lập, tư thục, chính sách cần quy định rõ hơn đối tượng thụ hưởng để khi đưa chính sách vào thực hiện sẽ sát với điều kiện thực tế của tỉnh.
Cho ý kiến về phương án giao dự toán thu ngân sách nhà nước, chi ngân sách địa phương và cơ chế, biện pháp điều hành ngân sách năm 2023, đại biểu Tô Văn Hải bày tỏ, trong bối cảnh bất động sản đang trầm lắng, tỉnh cần quan tâm tính toán, phê duyệt giá đất các dự án đã được giao đất để tạo điều kiện cho các địa phương có điều kiện sớm hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách năm…
Đại biểu Vũ Đình Nhân, Tổ Đại biểu Cẩm Phả: "Nên có cam kết về thời gian công tác phục vụ địa phương từ 5 năm trở lên"
Đại biểu tham gia vào Dự thảo Nghị quyết ban hành chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; hỗ trợ đào tạo sau đại học đối với viên chức các đơn vị sự nghiệp công lập; lĩnh vực giáo dục và đào tạo, y tế tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2023-2025. Về chính sách thu hút, đại biểu đề nghị điều 3 đối tượng áp dụng nên đưa ra hai đối tượng áp dụng: Sinh viên và cán bộ công chức, viên chức. Về điều kiện thu hút cán bộ, công chức, viên chức thuộc đối tượng theo quy định tại Điều 2 Nghị định 140/2017NĐ-CP ngày 5/12/2017 của Chính phủ đang công tác ở ngoài tỉnh hoặc cơ quan ngành dọc Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh không quá 30 tuổi đối với có người có trình độ đại học, thạc sĩ và không quá 35 đối với người có trình độ tiến sĩ phải có kết quả đánh giá, xếp loại chất lượng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Theo đại biểu nên quy định các đối tượng cao hơn 5 tuổi so mức đang đưa ra hiện nay 35 và 40. Nên có cam kết về thời gian công tác phục vụ địa phương từ 5 năm trở lên để sau thời gian đó hoàn thành tốt nhiệm vụ. Nếu không đảm bảo phải hoàn trả kinh phí hỗ trợ chính sách.
Đại biểu Trần Thị Thùy Liên, Tổ đại biểu TP Hạ Long: “Cần nhiều giải pháp để văn hóa phát triển ngang tầm với KT-XH”
Nhận định rằng, hiện nay nhiều sản phẩm văn học nghệ thuật đang thiếu chỗ đứng, chưa thực sự lan tỏa đến nhân dân và bạn bè trong, ngoài nước, đại biểu Trần Thị Thùy Liên, Tổ đại biểu TP Hạ Long, cho rằng trong giai đoạn tới, tỉnh cần đặc biệt quan tâm hơn nữa đến văn hóa, để văn hóa phát triển ngang tầm với KT-XH. Cùng với đó, để thực sự mang lại hạnh phúc cho người dân, thì ngoài việc quan tâm giải quyết bài toán về thu nhập, đời sống vật chất, thì việc bồi dưỡng, nâng cao giá trị tinh thần cũng rất quan trọng.
Đại biểu cũng chỉ ra rằng, theo báo cáo về tình hình tội phạm năm 2022 được trình bày tại Kỳ họp thì tình hình tội phạm năm nay có giảm nhưng số vụ phạm tội liên quan đến xâm hại, bạo lực, tham nhũng lại gia tăng, điều này đặt ra câu hỏi, phải chăng giá trị chân - thiện - mỹ đang bị giảm sút. Do vậy, cùng với những giải pháp kiềm chế khác, tỉnh cũng nên quan tâm hơn đến việc bồi đắp giá trị văn hóa cho người dân.
Đại biểu cũng đề nghị trong năm 2023, tỉnh chú trọng nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư, giữa bối cảnh thế giới, trong nước còn nhiều khó khăn, chúng ta không linh hoạt, sáng tạo và đồng tâm thì rất khó để đạt các mục tiêu đề ra. Cùng với đó là khai thác tốt các nguồn lực đầu tư để phát triển các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, du lịch, dịch vụ để tăng trưởng nhanh, bền vững. Đồng thời chú trọng bồi dưỡng, nâng cao nguồn nhân lực hiện có, lựa chọn đúng, trúng những người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo vừa có tài, có tâm, có tầm và trách nhiệm để điều hành.
Nhóm PV
Liên kết website
Ý kiến ()