TP Hạ Long: Thất thu thuế đất tại các khu đô thị mới

Để đáp ứng nhu cầu về nơi ở, những năm qua, nhiều khu đô thị mới đã hình thành trên địa bàn TP Hạ Long. Tuy nhiên, điều đáng nói là tại các khu đô thị này, vấn đề thu thuế đất phi nông nghiệp vẫn chưa được thực hiện triệt để.

 Thực trạng tại các khu đô thị mới

Tổ 9, khu 6, phường Hồng Hà là một trong những tổ dân nằm trong Khu đô thị Cột 5 - Cột 8 của TP Hạ Long. Theo ông Lê Văn Huyên, tổ trưởng, hiện tổ có 84 hộ dân. Tuy nhiên, trong danh sách thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp mà phường chuyển xuống cho tổ, chỉ có 34 hộ. Ông Huyên cho biết: “Dù nhiều gia đình tìm đến tôi để nộp tiền thuế sử dụng đất, nhưng do không có mã số thuế nên không thể thu được cho phường”.

Trong số 50 hộ chưa có mã số thuế chỉ vài hộ mới đến ở, còn lại đa phần ở ổn định từ 2 năm trở lên; thậm chí có những hộ một số năm trước đã đóng thuế sử dụng đất, nhưng nay vẫn không có trong danh sách thu thuế của phường. Chị N.T.N. (tổ 9, khu 6, phường Hồng Hà) cho biết: “Gia đình tôi về ở khu được 3 năm nay, đã có hộ khẩu tại khu. Năm đầu mới đến đây (lúc bấy giờ là tổ 11), chúng tôi đã nộp sổ hộ khẩu, chứng minh thư phô tô cho tổ theo thông báo của tổ trưởng, nhưng đến giờ vẫn không có tên trong sổ bộ thuế”.

Còn tại khu dân cư mới thuộc tổ 18, khu 7, phường Cao Xanh, ông Trần Xuân Thủy, tổ trưởng, cho biết: “Cả tổ hiện có 55 hộ dân, nhưng trong sổ bộ thuế của phường đưa xuống thì chỉ có 32 hộ”. 

Dù sâu sát hơn, nhưng theo ông Phạm Quang Trâm, khu trưởng khu 4C, phường Hồng Hải, việc thu thuế mới thực hiện được với các hộ có đăng ký hộ khẩu ở phường. Còn những lô đất mà người từ nơi khác đến thuê làm xưởng ô tô, xưởng rửa xe, bán hàng quán thì không thấy có trong danh sách thu thuế sử dụng đất, mặc dù số đất được thuê mở các điểm kinh doanh như vậy khá lớn và tồn tại nhiều năm nay.

Khu đô thị mới - Khu 6 (phường Hồng Hà, TP Hạ Long) hiện có nhiều hộ dân không có trong danh sách thu thuế của phường.

Trên đây chỉ là 3 trong rất nhiều khu đô thị mới ở Hạ Long rơi vào tình trạng chưa thu triệt để thuế sử dụng đất phi nông nghiệp. Với những hộ đang sinh sống hoặc thuê đất để kinh doanh ở các khu này đã vậy, với những lô đất chưa người ở lại càng không thể tìm được người đứng tên trong giấy sử dụng đất để thu thuế.

Lỏng lẻo trong quản lý đất đai

Nguyên nhân trên chủ yếu là do việc quản lý đất đai ở các khu đô thị mới còn khá lỏng lẻo. Nói về việc thất thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp ở các khu đô thị mới trên địa bàn, ông Phạm Tiến Phúc, Phó Chủ tịch UBND phường Hồng Hà cho biết: “Hồng Hà có một loạt khu đô thị mới thuộc khu 2, khu 4, khu 6 và một phần khu 8. Việc nắm được các hộ phát sinh trên địa bàn chủ yếu qua khu trưởng, tổ trưởng. Trên cơ sở đó phường sẽ nhờ các tổ trưởng đưa giấy kê khai nộp thuế cho hộ dân mới đến và trách nhiệm của người dân là phải báo lại với khu, với tổ, làm bản kê khai nộp thuế sử dụng đất cũng như bản phô tô sổ đỏ, chứng minh thư cho phường thông qua tổ dân. Mặc dù vậy, vẫn có tình trạng một số hộ không thực hiện điều này dẫn đến phường không có danh sách”.

Nhiều hộ thuê đất làm dịch vụ sửa xe, bán hàng, quán tại khu 4C (phường Hồng Hải, TP Hạ Long) chưa nộp thuế đất phi nông nghiệp.

Tuy nhiên, theo phản ánh của một số hộ dân, họ không hề nhận được bản kê khai nộp thuế sử dụng đất. Một thực tế lỏng lẻo trong quản lý đất đai nữa là ở các khu đô thị hiện nay, nhiều ô, thửa chưa xây dựng nhà ở, nhưng sang tên, đổi chủ nhiều lần, đổi tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; nhưng các phường mới chỉ có danh sách chủ đầu tiên sử dụng ô, thửa đất đó dẫn đến việc không biết chủ của những lô đất là ai để thông báo kê khai nộp thuế...

Theo các phường, sở dĩ có tình trạng này bởi vài năm trở lại đây, việc sang tên đổi chủ được thực hiện tại bộ phận một cửa của thành phố do Văn phòng Quản lý đất đai của thành phố thực hiện. Đúng ra, hằng năm, Văn phòng phải gửi danh sách những lô đất đã sang tên đổi chủ về phường để phường nắm, quản lý. Trong quá trình sang tên đổi chủ phải rà soát xem chủ sử dụng đất trước đó đã nộp thuế đất phi nông nghiệp chưa để truy thu. Nhưng thực tế, Văn phòng chưa thực hiện được điều này.

Hiện một số phường đã cử cán bộ trực tiếp đến rà soát lại các hộ dân đang ở tại các khu đô thị mới; đồng thời liên hệ với Văn phòng Quản lý đất đai để xin danh sách chủ sở hữu các lô, thửa đất chưa xây dựng nhà ở. Trên cơ sở đó sẽ tiến hành liên hệ để thu thuế.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hạ Long Hồ Quang Huy, với những ô, thửa đất chưa nộp thuế sử dụng đất thì trong quá trình chuyển nhượng quyền sử dụng đất sẽ truy thu. Tuy nhiên, thực tế tìm hiểu một số người mới làm thủ tục mua bán đất hiện nay thì người bán đất vẫn chưa bị truy thu khoản thuế này. Chị C.T.H. (khu 4, phường Hồng Hà) cho rằng: “Địa phương cần có quy định rạch ròi trong thu thuế sử dụng đất nhằm tránh trường hợp người dân vừa mới mua đất để xây nhà chưa được 1 năm, nhưng lại bị truy thu thuế sử dụng đất từ nhiều năm trước mà những chủ sở hữu cũ để lại”.

Các phường hiện khó khăn trong việc tìm chủ sở hữu của các lô đất chưa xây dựng nhà ở để truy thu thuế sử dụng đất. Trong ảnh: Khu dân cư tại tổ 18, khu 7, phường Hà Khánh.

Tại phiên họp thường kỳ đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội 9 tháng, triển khai nhiệm vụ tháng 10 và quý IV/2017, một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Long nhấn mạnh trong chỉ đạo: “Dứt khoát phải đảm bảo mục tiêu thu ngân sách năm 2017 đạt 39.000 tỷ đồng, trong đó thu nội địa 29.000 tỷ đồng, thu xuất, nhập khẩu 10.000 tỷ đồng”. Bởi vậy, TP Hạ Long nói riêng, các địa phương khác nói chung cần siết chặt hơn công tác quản lý đất đai trên địa bàn, rà soát, tránh thất thoát từ các nguồn thu và thuế đất phi nông nghiệp ở các khu đô thị mới...

Thu Nguyệt