Trại vải Đồng Và

Đa phần những người ở độ tuổi trung niên sống trên địa bàn thị trấn Tiên Yên và các địa phương giáp xã Yên Than đều có tuổi thơ gắn với trại vải Đồng Và (thôn Đồng Và, xã Yên Than).

Trại vải nằm cách trung tâm thị trấn Tiên Yên khoảng 2km. Trại do người Hoa trồng và khai thác từ thời xưa. Năm 1979, khi người Hoa về nước, trại vải bị bỏ hoang, sau này được giao cho một doanh nghiệp quản lý. Khoảng chục năm trở lại đây, do việc xuất khẩu vải kém, mặt khác do các cây vải đã lâu năm, cằn cỗi nên ra ít quả, chất lượng quả cũng không còn được như trước đây, do vậy doanh nghiệp này cũng bỏ mặc vườn vải giống như khu vườn hoang, cỏ mọc um tùm.

Trại vải Đồng Và hiện còn khoảng 3.000 cây.

Để giúp chúng tôi có buổi tìm hiểu trại vải Đồng Và, cán bộ xã Yên Than cử trưởng thôn Đồng Và là ông Nguyễn Văn Hồng đi cùng. Ông bảo: “Đa phần cây vải có tuổi đời cao, thậm chí có cây đến gần 70 năm. Trước đây trại có diện tích 40ha nhưng nay chỉ còn 23ha, do một thời doanh nghiệp quản lý lỏng lẻo nên nhiều người dân tự ý vào trồng keo. Tuy thế, số lượng cây vải hiện nay cũng vẫn còn khoảng gần 3.000 cây đều là vải cổ thụ. Do chủ trại chỉ chú tâm quản lý trại vào dịp thu hoạch quả, còn vào dịp khác người ra vào thoải mái, nên tuổi thơ nhiều người có những kỷ niệm với nơi này.

Cây vải ở trại vải Đồng Và đều đã rất lâu năm.

Cũng nằm trong khuôn viên trại vải có hồ nước rộng 5ha. Hiện tại, đây là vựa nước ngọt cung cấp nước tưới tiêu cho gần trăm ha ruộng ở xã Yên Than. Tại đây có 2 hộ đang nuôi cá lồng bè. Ông Trần Văn Bé, thôn Đồng Và, chủ lồng bè nuôi cá tại hồ, cho biết: “Cá tự nhiên trong hồ rất nhiều, hằng năm bản thân tôi cũng mua cá rồi thả xuống hồ vừa để đảm bảo môi trường, vừa thỏa thú vui câu cá hằng ngày của mình”. Cũng theo ông Bé thì những dịp cuối tuần có nhiều thanh niên đến hồ chơi, giải trí. Do hồ nhiều cá nên cũng thu hút nhiều loài chim đến đây, tạo thành khu sinh thái thú vị. Trại nếu được cải tạo tốt sẽ trở thành điểm du lịch hấp dẫn.

Trong khuôn viên trại vải còn có hồ nước rất nhiều cá.

Theo lãnh đạo huyện Tiên Yên, địa phương cũng đã có kế hoạch cải tạo trại vải Đồng Và để phát triển du lịch sinh thái với loại hình khám phá, dạo chơi trong vườn vải cổ thụ, bơi thuyền câu cá trên hồ...

Xã Yên Than có thác Pạc Sủi, nằm ở thôn Pạc Sủi đã được công nhận là tuyến điểm du lịch của huyện Tiên Yên. Từ thác Pạc Sủi đến trại vải Đồng Và khoảng 5km. Do vậy nếu được khai thác tốt, trại vải Đồng Và sẽ là điểm dừng chân của du khách sau hành trình đến Pạc Sủi.

Công Thành