Trở lại kiến nghị của bà Vũ Thị Dậy (Hoành Bồ): Cần coi trọng tình làng, nghĩa xóm

Ngày 15-12-2015, báo Quảng Ninh có bài viết “Liên quan đến kiến nghị của bà Vũ Thị Dậy: Cần được giải quyết dứt điểm” trong đó có nội dung phản ánh về xích mích giữa gia đình bà Vũ Thị Dậy, trú tại thôn Lưỡng Kỳ, xã Thống Nhất (Hoành Bồ) và gia đình ông Phạm Văn Hậu, hàng xóm của bà Dậy. Suy cho cùng, nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn không phải là lớn, nhưng vì sự cố chấp của hai gia đình khiến cho sự việc trở nên phức tạp.

Ông Phạm Văn Hậu cho rằng bà Dậy đã đắp khe nước cũ và nắn dòng nước chảy thẳng sang vườn nhà ông, gây ngập úng cho gia đình.

Nhìn lại vụ việc

Trận mưa lớn ngày 25-6-2015, lo sợ nước từ trên rừng theo khe suối chảy xuống làm đổ tường bao, bà Dậy cùng con trai là Linh Du Thủy đắp đất, ngăn không cho nước chảy theo khe cũ (khe nước giáp ranh chạy dọc theo phần đất của hai gia đình do UBND xã Thống Nhất quản lý. Trước đó, do mưa lớn bất thường đã vùi lấp một phần khe thoát nước và làm đổ một đoạn tường bao của gia đình bà Dậy - PV). Việc đắp khe nước này gây ngập lụt nhà ông Hậu nên ông Hậu mang cuốc ra tháo, không cho đắp. Vì thế, hai bên đã xảy ra tranh cãi, xô xát. Hậu quả là bà Dậy bị thương ở tay. Theo bà Dậy, vết thương là do ông Hậu dùng dao quắm chém một nhát vào mu bàn tay trái của bà. Còn ông Lự (bố ông Hậu) dùng sống dao chặt 2 nhát vào cổ bà. Bà đã làm đơn khởi kiện ra toà yêu cầu gia đình ông Hậu bồi thường về sức khoẻ.

Tuy nhiên, theo ông Hậu thì khi tháo đất đắp mương, ông Thủy (con trai bà Dậy) rút kiếm ra đe dọa nên ông cầm cuốc đi về nhà. Hai mẹ con bà Dậy theo về tận nhà ông chửi bới. Bố ông chỉ cầm dao quắm đứng trước cửa nhưng bà Dậu lại lao vào bóp cổ bố ông. Cả ông và bố ông đều không chém bà Dậy.

Được biết, vụ việc này không có ai chứng kiến. Ngày 16-3-2016, TAND huyện Hoành Bồ đã đưa vụ việc ra xét xử và tuyên xử không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Dậy, vì cho rằng không đủ cơ sở để khẳng định thương tích của bà Dậy là do ông Hậu và ông Lự gây ra. Không đồng ý với bản án sơ thẩm, bà Dậy tiếp tục có đơn kháng cáo.

Ngày 18-8-2016, TAND tỉnh xét xử phúc thẩm vụ án. Tại biên bản làm việc ngày 23-7-2015 và báo cáo vụ việc số 41/BC-TA ngày 23-7-2015, Công an xã Thống Nhất đã xác định lưỡi dao cứa vào mu bàn tay trái giáp với ngón tay út của bà Dậy làm chảy máu là do trong lúc xô xát, bà Dậy giằng dao với ông Lự gây nên. Còn tại bản kết luận giám định số 257/2015TgT ngày 20-7-2015 của Phòng Giám định pháp y, Bệnh viện Đa khoa tỉnh kết luận: Cơ chế gây vết thương mu tay trái do vật sắc gây nên, tỷ lệ tổn thương cơ thể do thương tích gây nên hiện tại là 4%. Bởi vậy, Hội đồng xét xử phúc thẩm cho rằng có căn cứ xác định thương tích của bà Dậy do hành vi trái pháp luật của ông Lự gây ra. Xét về lỗi, Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định cả bà Dậy và ông Lự đều có hành vi trái pháp luật và có lỗi trong việc xô xát, giằng co nên đã gây ra thương tích của bà Dậy. Bà Dậy là người có lỗi trước tiên khi mang cuốc ra chặn dòng nước khiến nước chảy vào khu vực nhà ông Hậu. Bà Dậy còn chủ động xông vào giằng dao với ông Lự khiến cho lưỡi dao cứa vào mu bàn tay trái làm chảy máu. Còn về phía ông Lự, TAND tỉnh cũng cho rằng ông Lự có lỗi khi lẽ ra xảy ra mâu thuẫn thì phải báo cáo chính quyền địa phương đến giải quyết, nhưng ông Lự không đi báo mà cầm dao ra ngăn cản. Xem xét các chi phí chữa trị thực tế, xét thấy bà Dậy cũng có lỗi trong việc gây nên thương tích của bản thân, nên TAND tỉnh buộc ông Lự chỉ có trách nhiệm bồi thường 1/2 thiệt hại xảy ra.

Ông Lự đã chết ngày 23-5-2016 do già yếu nên Hội đồng xét xử phúc thẩm buộc những người thừa kế quyền và nghĩa vụ tố tụng của ông Lự là ông Dự (anh trai ông Hậu) và ông Hậu phải bồi thường các chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe của bà Dậy với tổng số tiền 4.092.500 đồng. Chia theo phần, mỗi người phải bồi thường cho bà Dậy 2.046.250 đồng.

Mất tình làng nghĩa xóm vì một việc nhỏ

Thời điểm cuối năm 2015, khi chúng tôi về địa phương tìm hiểu vụ việc, tiếp xúc với ông Lự, nhận thấy ông đã già yếu, đi không vững cộng với đôi tai nghễnh ngãng nặng. Trong khi đó, khu vực nhà ông Hậu và bà Dậy khá biệt lập, từ trung tâm xã Thống Nhất vào phải đi qua đập tràn. Thời điểm xảy ra xô xát trời mưa rất to. Việc vượt qua đập tràn khi đang mưa lũ đối với thanh niên trai tráng đã là điều khó khăn, chứ không nói đến một ông già 86 tuổi để có thể báo chính quyền địa phương trong khi Tòa phúc thẩm lại cho rằng ông Lự có lỗi bởi lẽ ra xảy ra mâu thuẫn thì phải báo cáo chính quyền địa phương đến giải quyết. Xác nhận lại với chúng tôi, ông Hà Văn Bút, Công an viên thôn Lưỡng Kỳ, xã Thống Nhất cho biết: Hôm đó, tôi cũng nhận được điện thoại của gia đình bà Dậy báo việc xô xát, nhưng lúc đó đang mưa lũ, chúng tôi cũng không thể vượt qua đập tràn để tiếp cận được.

Thực tế, sau phán quyết của Toà phúc thẩm, cả bà Dậy và ông Hậu đều không đồng tình. Ông Hậu bức xúc: Tôi và bố tôi không có hành vi đánh chém bà ấy, trong khi bà ấy lại “áp đáo tại gia”. Bà ấy đắp bờ ngăn khe nước cũ, cứ trời mưa là nhà tôi bị ngập, vườn rau chết mấy vụ rồi. Tôi tháo nước để chảy theo dòng cũ thì bà ấy chửi bới, ngay cả cán bộ thôn vào làm việc cũng không được. Nếu nhà tôi là cái thuyền, tôi đã đẩy đi chỗ khác lâu rồi. Tôi cũng đã làm đơn gửi Tòa tối cao đề nghị được giám đốc thẩm lại bản án.

Về phía bà Dậy thì cho rằng: Nếu cứ để nước chảy theo khe cũ làm đổ tường bao nhà tôi thì ai chịu trách nhiệm bồi thường? Nước chảy qua vườn nhà ông Hậu, có ở đó 3-4 tiếng thì cuối cùng vẫn thoát xuống ruộng nhà tôi, đã 3 vụ rồi tôi không canh tác được, ai mới là người thiệt nhiều hơn? Chính ông Hậu mới là người chém gây nên thương tích ở tay của tôi chứ không phải ông Lự. Nếu ông Hậu biết lỗi, tôi sẽ bỏ qua, nhưng ông Hậu cố tình không chịu trách nhiệm. Đề nghị các cấp chính quyền giải quyết dứt điểm mâu thuẫn của gia đình.

Một điều nhịn là chín điều lành

Theo bà Nguyễn Thị Huệ, Trưởng thôn Lưỡng Kỳ, thôn cũng có nhiều cuộc làm việc mong muốn hóa giải mâu thuẫn của hai gia đình nhưng không nhận được sự hợp tác từ phía gia đình bà Dậy. Bà Dậy thường có những lời lẽ xúc phạm, chửi bới hàng xóm, cán bộ thôn, gây mất đoàn kết với nhân dân cùng xóm.

Mới đây, TAND huyện Hoành Bồ xét xử đơn khởi kiện của bà Dậy với ông Hậu. Tại phiên tòa, Hội đồng xét xử cũng phân tích cho bà Dậy nên suy nghĩ lại về quan điểm sống, giữ đoàn kết trong thôn xóm, tôn trọng tổ chức, đoàn thể địa phương. Tham dự phiên tòa, đại diện UBND xã Thống Nhất cũng nêu quan điểm, căn cứ vào việc triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn sẽ hỗ trợ, tổ chức nạo vét đất đá và xây dựng khe nước đảm bảo việc tiêu thoát nước mưa trên đồi.

Qua theo dõi vụ việc chúng tôi thấy, cũng vì lợi ích cá nhân mà các bên chọn cách đẩy phần thiệt sang cho nhà hàng xóm, đẩy mâu thuẫn giữa hai gia đình lên cao. Nếu như trước đó, hai gia đình có thể ngồi lại, cùng nhau bỏ ra một vài ngày công khơi thông khe nước thì đã không xảy ra sự việc đáng tiếc như vừa qua.

Thanh Hoa