Cần sớm có phương án lựa chọn nhà đầu tư

Tháng 6/2019, Dự án hạ tầng vùng sản xuất giống nhuyễn thể tập trung Vân Đồn, tổng mức đầu tư trên 130 tỷ đồng, đã hoàn thành tất cả các hạng mục hạ tầng. Tuy nhiên, do chưa có phương án lựa chọn nhà đầu tư sản xuất giống, nên đến nay dự án vẫn chưa thể đi vào hoạt động, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động cung cấp nguồn giống thủy sản trên địa bàn tỉnh.

Dự án hoàn thành hạ tầng từ tháng 6/2019, vẫn đang chờ nhà đầu tư sản xuất giống.

Năm 2012 trở về trước, hàng trăm người dân huyện Vân Đồn đã giàu lên nhờ nuôi tu hài; nhưng rồi dịch bệnh đã làm trên 800 hộ dân và hơn 20 doanh nghiệp nuôi tu hài ở đây bị thiệt hại gần 1.000 tỷ đồng. Nguyên nhân là phần lớn giống tu hài mua trôi nổi, không có nguồn gốc xuất xứ, con giống không đảm bảo, bị dịch bệnh lây nhiễm, cộng với nuôi ồ ạt với mật độ quá dày. Việc thiếu nguồn giống nhuyễn thể đạt chuẩn chính là một trong những hạn chế lớn nhất của ngành Thủy sản Quảng Ninh khi toàn tỉnh mới chỉ có 5 cơ sở sản xuất giống nhuyễn thể, sản xuất được khoảng 200 triệu con giống/năm, tức là mới chỉ đáp ứng được gần 17% nhu cầu giống nhuyễn thể cho nuôi thương phẩm.

Trong bối cảnh đó, trên cơ sở đề xuất, kiến nghị của tỉnh, Dự án hạ tầng vùng sản xuất giống nhuyễn thể tập trung Vân Đồn đã được Bộ NN&PTNT phê duyệt đầu tư, kỳ vọng giải quyết đúng, trúng điểm nghẽn. Dự án được xây dựng tại xã Vạn Yên, được các cơ quan chức năng đánh giá là vị trí đắc địa: Địa hình đảo đất có sẵn nguồn nước ngọt, có điện lưới quốc gia, nằm sát Vườn Quốc gia Bái Tử Long nên đảm bảo môi trường trong lành, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để sản xuất trại giống và vùng ươm giống nhuyễn thể, sạch bệnh, chất lượng cao. Với khả năng sản xuất 1,5 tỷ giống nhuyễn thể/năm, dự án không chỉ đảm bảo cung cấp cho vùng nuôi thương phẩm của tỉnh Quảng Ninh, mà còn đáp ứng cho các tỉnh ven biển Bắc Bộ.

Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT) kiểm tra việc nuôi hàu của các hộ dân trên địa bàn xã Bản Sen (huyện Vân Đồn)

Sau khi Sở NN&PTNT thi công xong các hạng mục hạ tầng, đảm bảo đúng tiến độ, dự án đủ điều kiện bàn giao cho doanh nghiệp thực hiện đầu tư sản xuất giống, tháng 2/2020 Bộ NN&PTNT đã phê duyệt quyết toán hoàn thành và xác định giá trị tài sản nhà nước hình thành sau đầu tư, giao UBND tỉnh thực hiện việc lựa chọn doanh nghiệp vào đầu tư sản xuất giống nhuyễn thể.

Thực hiện ý kiến của Bộ NN&PTNT, UBND tỉnh đã giao Sở NN&PTNT xây dựng phương án quản lý tài sản nhà nước hình thành sau đầu tư. Triển khai nhiệm vụ này, Sở NN&PTNT đề xuất giao cho Trung tâm Khuyến nông tỉnh lên phương án quản lý hạ tầng dùng chung, bao gồm cả duy tu bảo dưỡng, cho thuê các dịch vụ dùng chung cho các nhà đầu tư thứ cấp, quy chế quản lý vận hành. Đây được cho là phương án tối ưu khi Trung tâm Khuyến nông đang là đơn vị được tỉnh giao quyền tự chủ, chịu trách nhiệm về tài chính, đảm bảo chi phí hoạt động 30%. Ở một số tỉnh như Bình Thuận, Khánh Hòa… hiện cũng đang giao cho Trung tâm Khuyến nông tỉnh quản lý hoặc thành lập đơn vị sự nghiệp quản lý, mang lại hiệu quá khá cao.

Đối với nhiệm vụ thu hút nhà đầu tư, tháng 3/2020 UBND tỉnh giao Ban Quản lý Khu Kinh tế (KKT) tỉnh chủ trì, tham mưu cho tỉnh quyết định lựa chọn nhà đầu tư sản xuất giống nhuyễn thể. Tháng 5/2020, Ban Quản lý KKT tỉnh đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức chấp thuận chủ trương đầu tư. Cuối tháng 6/2020, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh giao cho Ban Quản lý KKT Vân Đồn tiếp nhận toàn bộ hồ sơ dự án để tham mưu UBND tỉnh đề nghị Bộ NN&PTNT chấp thuận cho doanh nghiệp có năng lực đầu tư vào sản xuất giống nhuyễn thể. 

Được biết, việc xây dựng hồ sơ nhà đầu tư cũng như tổ chức lựa chọn nhà đầu tư thuê khai thác hạ tầng vùng sản xuất giống giống thuỷ sản tập trung là nội dung mới nên không tránh khỏi một số khó khăn nhất định trong công tác triển khai. Do đó, năm 2018, Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) đã hướng dẫn các địa phương lập hồ sơ mời nhà đầu tư thuê khai thác hạ tầng vùng sản xuất giống thủy sản tập trung. Tuy nhiên, đến nay Ban Quản lý KKT Vân Đồn vẫn chưa có phương án thu hút, lựa chọn nhà đầu tư. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến dự án vẫn chưa thể đưa vào hoạt động để phát huy hiệu quả sau đầu tư, đáp ứng mong mỏi của các nhà đầu tư đối với lĩnh vực này.

Người dân huyện Vân Đồn thu hoạch và sơ chế hàu.

Đáng nói trong khi các đơn vị chức năng vẫn chưa “chốt” phương án thu hút, lựa chọn nhà đầu tư, thì không ít doanh nghiệp lớn trong ngành thủy sản trong và ngoài tỉnh quan tâm và có nhu cầu tham gia đầu tư, triển khai các hạng mục sản xuất giống tại dự án. Ông Trương Hữu Thông, Giám đốc Công ty TNHH Thông Thuận (tỉnh Bình Thuận), cho biết: Thế mạnh của đơn vị là sở hữu công nghệ, kỹ thuật sản xuất giống uy tín của toàn quốc. Trên cơ sở đánh giá nhu cầu giống nhuyễn thể nói riêng, giống thủy sản nói chung của Quảng Ninh là rất lớn và ngành kinh tế thủy sản của Quảng Ninh có cơ hội phát triển rất bền vững, chính bởi vậy doanh nghiệp thật sự có thiện chí, mong muốn Quảng Ninh có phương án thu hút, lựa chọn nhà đầu tư để có cơ hội hiện thực hóa ý tưởng này. Nhiều doanh nghiệp trong tỉnh cũng bày tỏ sự quan tâm và mong muốn đầu tư vào đây, như: Công ty CP Thuỷ sản Tân An - Quảng Ninh, Công ty TNHH Tân Lập, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thuỷ sản Quảng Ninh...

Năm 2014, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 13-NQ/TU về phát triển kinh tế thuỷ sản Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Nghị quyết đặt mục tiêu phát triển thuỷ sản toàn diện cả về nuôi trồng, khai thác, chế biến và dịch vụ hậu cần nghề cá theo hướng công nghiệp, sản xuất hàng hoá phục vụ du lịch, dịch vụ cao cấp, đẩy mạnh xuất khẩu, gia tăng giá trị và bền vững. Trong đó, phấn đấu đến năm 2020 đáp ứng 100% giống thủy sản, dự án hạ tầng vùng sản xuất giống nhuyễn thể tập trung Vân Đồn được coi là “chìa khóa” quan trọng để đạt được chỉ tiêu này. Như vậy, nếu dự án không sớm đưa ra phương án lựa chọn nhà đầu tư, mục tiêu của Nghị quyết trong năm nay khó có thể hoàn thành.

Hoàng Nga - Việt Hoa

[links()]