Bảo vệ môi trường nông thôn từ các công trình khí sinh học

So với các địa phương khác trong toàn quốc, tổng đàn gia súc, gia cầm trên địa bàn Quảng Ninh không quá lớn, tuy nhiên mô hình nuôi vẫn chủ yếu là nông hộ, nhỏ lẻ nên dẫn đến nguy cơ ô nhiễm môi trường. Khắc phục tình trạng này, những năm qua tỉnh Quảng Ninh đã có nhiều hoạt động khuyến khích, hỗ trợ người dân ứng dụng các công trình khí sinh học (hầm bioga) trong chăn nuôi.

[links()]

Mỗi công trình hầm bioga, hiện được tỉnh hỗ trợ 5 triệu đồng.

Thống kê của tỉnh, tổng đàn trâu hiện có là 47.000 con, đàn bò là 25.000 con, tổng đàn lợn là gần 400.000 con, đàn gia cầm là 3,5 triệu con. Tổng lượng xả chất thải rắn của các đàn gia súc gia cầm ước tính 1.927 tấn/ngày đêm, chưa kể lượng nước tiểu.

Theo đánh giá của đơn vị chuyên môn, với lượng chất thải trên, nếu xử lý theo cách truyền thống là ủ lộ thiên hoặc để chảy tràn trên mặt đất sẽ tác động rất xấu đến cảnh quan, môi trường, ảnh hưởng sức khỏe con người, ngược lại nếu được xử lý qua các công trình hầm bioga sẽ là nguồn nguyên liệu mang lại nhiều lợi ích phục vụ cuộc sống, sản xuất, sinh hoạt cho con người.

Sau thành công của các chương trình thử nghiệm, từ năm 2008 đến nay, tỉnh Quảng Ninh đã tập trung tuyên truyền, vận động người dân ứng dụng các công trình khí sinh học trong xử lý chất thải gia súc gia cầm, trong đó đặc biệt chú trọng xây dựng các công trình hầm bioga. Tỉnh cũng có cơ chế  để hỗ trợ người dân 5 triệu đồng/một công trình, chiếm từ 20-45% tổng giá trị công trình (tùy công trình sử dụng chất liệu nhựa hoặc bê tông).

Đến thời điểm này toàn tỉnh đã có trên 9.000 hầm bioga lớn nhỏ, trong đó 4.789 công trình được hưởng nguồn hỗ trợ của tỉnh, số công trình còn lại được xây dựng từ nguồn kinh phí hỗ trợ của các đoàn thể, đơn vị doanh nghiệp và kinh phí do người dân tự bỏ. Hiện đang tiếp tục triển khai thêm gần 900 công trình mới, hoàn thành trong năm 2018, nâng tổng số hầm bioga sử dụng trong chăn nuôi của toàn tỉnh lên gần 10.000 công trình.

Ngoài việc bảo vệ môi trường, công trình hầm bioga còn tạo ra khí gas phục vụ đời sống.

Các công trình hầm bioga có ưu điểm dễ xây dựng, giá thành không quá lớn mà lại có thể chứa, trữ, xử lý thành khí đốt phục vụ sinh hoạt và tạo nguồn phân hữu cơ chất lượng cao để tái sản xuất nông nghiệp, tiết kiệm chi phí đầu tư, tránh nguy cơ phá rừng làm chất đốt và lạm dụng phân hóa học trong trồng trọt.

Quan trọng hơn, phương pháp xử lý chất thải gia súc, gia cầm này góp phần tích cực trong bảo vệ môi trường nông thôn. Thực tế, các vùng trọng điểm chăn nuôi của tỉnh có sử dụng công trình khí sinh học hoặc hầm bioga không chỉ tiết kiệm diện tích đất sản xuất mà còn triệt tiêu mùi khó chịu và tránh phát sinh dịch bệnh, làm đẹp cảnh quan.

Có thể thấy việc sử dụng các công trình khí sinh học trong chăn nuôi đã và đang cho kết quả tốt, phù hợp với hướng phát triển của ngành chăn nuôi hiện nay của tỉnh. Hiện tốc độ tăng trưởng trung bình trên năm đối với tổng đàn lợn là 4%, tổng đàn gia cầm là 6%. Tỉnh cũng đã quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung với quy mô trên 800ha, trong đó vùng chăn nuôi lợn có diện tích trên 200ha; chăn nuôi gà 150ha; chăn nuôi tổng hợp 280ha; nuôi gia súc lớn 132ha...

Tuy nhiên số lượng công trình khí sinh học hiện có vẫn còn thấp, mới bằng 50% tổng số hộ nuôi và khả năng trữ, chứa của mỗi công trình cũng nhỏ, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Riêng đối với đàn gia súc lớn, nhiều địa phương có tập quán chăn thả tự nhiên trên rừng nên không ứng dụng được công trình khí sinh học. Chính bởi vậy các đơn vị chức năng cần tận dụng nhiều nguồn lực để nhân rộng mô hình công trình khí sinh học, đồng thời các địa phương tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi nhận thức từ chăn thả tự nhiên sang chăn nuôi tại chỗ, tập trung.

Việt Hoa