Cá duội Cô Tô

Không chỉ được biết tới với những sản phẩm nổi tiếng như: Mực một nắng, tôm khô, cá thu…, huyện đảo Cô Tô còn được nhiều người biết tới với sản phẩm cá duội khô. Đây là sản phẩm OCOP, thương hiệu hải sản đặc trưng được du khách yêu thích, tin dùng.

Du khách tham quan và mua cá duội khô về làm quà tại cửa hàng Thủy Oanh (thị trấn Cô Tô, huyện Cô Tô).

Cá duội là loài cá phổ biến, có nhiều ở vùng biển thuộc ngư trường Cô Tô. Nhờ thiên nhiên ưu đãi, sản lượng phong phú, cá duội đã được người dân khéo léo chế biến thành sản phẩm khô, mang hương vị đặc trưng của vùng biển đảo Cô Tô. Ông Bùi Thế Tuân, Phó trưởng Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Cô Tô cho rằng: Cô Tô có các ngư trường rộng thuộc vùng biển Bắc Vịnh Bắc Bộ, có điều kiện tự nhiên thuận lợi. Cụ thể, vùng biển Cô Tô được ưu đãi bởi những yếu tố đặc biệt về địa lý, hải dương, điều kiện tự nhiên về khí hậu, độ mặn vùng biển... Nhờ tổng hoà những yếu tố này mà thủy sản nói chung, cá duội Cô Tô nói riêng có nét đặc trưng là hương vị thơm ngon, khác biệt nhiều nơi.

Theo các hộ gia đình có kinh nghiệm chế biến cá duội ở đây cho biết, sở dĩ sản phẩm này được đánh giá cao bởi việc chế biến đã được người dân đúc rút kinh nghiệm qua nhiều năm. Theo đó, đã hình thành một quy trình chế biến chuẩn và nghiêm ngặt từ khâu lựa chọn nguyên liệu đầu vào tới khâu sơ chế, phơi khô thành phẩm.

Theo chị Bùi Thị Oanh (khu 4, thị trấn Cô Tô), hộ có nhiều năm kinh nghiệm chế biến cá duội thì cá duội bắt đầu có từ những tháng 7, tháng 8 âm lịch hằng năm, tuy nhiên cá duội đầu mùa còn non, con nhỏ, thân mềm nên chế biến chưa ngon, khó lật khi phơi, dễ dính dàn, dễ hỏng.

Để có sản phẩm ngon, người chế biến cá duội cần chú trọng lựa chọn nguyên liệu vào dịp chính vụ trong 3 tháng cuối năm là tháng 10, tháng 11 và tháng 12 âm lịch. Đây là giai đoạn nguồn nguyên liệu phong phú, cá to, ngon và béo. Nên chọn nguyên liệu được các tàu cá đánh bắt gần bờ, cá được vận chuyển ngay vào bờ sau khi đánh bắt. Nguyên liệu tươi nhập về sau đó được sơ chế ngâm qua nước muối, rồi được phơi khô.

“Cá duội nên chọn loại có kích thước từ 6-8cm. Điểm đặc biệt tạo nên hương vị cho cá duội Cô Tô chính là việc phơi sấy hoàn toàn tự nhiên trong điều kiện có gió mùa, nắng ấm mùa đông. Thời gian phơi trong khoảng 1-2 ngày cho tới khi khô, cá có màu hơi vàng tự nhiên là đạt, có thể đóng gói cho vào kho lạnh bảo quản hoặc đưa đi bán”, chị Oanh cho biết thêm.

Cá duội được khách hàng ưa chuộng và được bán với giá hợp lý, khoảng 50-60 nghìn đồng/kg dịp chính vụ và 80-100 nghìn đồng/kg dịp không chính vụ. Hiện ở Cô Tô có khoảng 5-6 hộ chế biến cá duội, trung bình khoảng 10 tấn khô/vụ.

Huyện Cô Tô đã tiến hành đăng ký cá duội là sản phẩm OCOP (Chương trình: Quảng Ninh - Mỗi xã, phường một sản phẩm) vào năm 2014. Trước đó, Bộ Khoa học và Công nghệ, huyện Cô Tô và các đơn vị liên quan cũng đã thực hiện và hoàn thành Dự án tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận cá duội Cô Tô giai đoạn 2011-2015. Đây là dự án nhằm hỗ trợ xây dựng phát triển thương hiệu cá duội một cách bền vững cũng như khuyến khích, nâng cao giá trị sản xuất cho sản phẩm này.

Bên cạnh đó, hiện huyện đã hỗ trợ các hộ sản xuất về bao bì, nhãn mác sản phẩm; hỗ trợ kho lạnh, kỹ thuật, xác định vùng khai thác... Hiện huyện Cô Tô cũng đang tạo điều kiện giúp đỡ các hộ chế biến giải quyết vấn đề nan giải về diện tích sân phơi. Hy vọng với những nỗ lực “tiếp sức” đó, sản phẩm cá duội Cô Tô sẽ được biết tới nhiều hơn, vươn xa hơn.

Hà Phong