Điện sáng Phai Lầu

Đến bản Phai Lầu (xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu) trong buổi chiều muộn, thấp thoáng ven đường là màu hồng phai của hoa đào và sắc trắng của hoa sở khiến cho không gian nơi đây trở nên bình yên và tươi sáng hơn. Trong bức tranh hoang sơ ấy, thấp thoáng những ngôi nhà lấp lánh ánh điện, Phai Lầu hôm nay không còn là “ốc đảo trên cạn” như nhiều người vẫn thường gọi. Khi điện được kéo về, dường như cuộc sống nơi bản xa xôi này đã gần hơn với miền xuôi.

Trạm biến áp 31,5KVA - 35/04KV của thôn Phai Lầu, xã Đồng Văn.

Đưa điện về với bản xa

Để đến bản Phai Lầu, tôi cùng đoàn của Điện lực Bình Liêu đã có một chuyến hành trình dài 50-60km qua xã Tình Húc, Lục Hồn, Đồng Tâm, cửa khẩu Hoành Mô và điểm thông quan Đồng Văn. Con đường nhỏ, khó đi và xóc, có những đoạn cua gấp chỉ thấy mù mịt bụi của những chiếc xe container đang trên đường tải hàng qua điểm thông quan Đồng Văn. Những nóc nhà bên đường cũng ngày càng thưa thớt, thỉnh thoảng mới thấy có vài chiếc xe máy phóng qua. Ông Nguyễn Văn Khanh, Phó Giám đốc Điện lực Bình Liêu cho biết: “Phai Lầu là bản xa xôi khó khăn gần như bậc nhất của huyện Bình Liêu. Đời sống đồng bào chủ yếu là tự cung tự cấp, thiếu thốn đủ đường. Mọi thông tin giao lưu liên lạc với miền xuôi rất ít. Bởi vậy mà khi chúng tôi đưa anh em công nhân lên triển khai dự án, nhân dân ở đây rất phấn khởi, mong chờ”.

Dự án mà ông Khanh nhắc tới chính là dự án đầu tư xây dựng điện lưới nông thôn trong đó giai đoạn I sẽ ưu tiên cho những thôn, khe, bản vùng cao ở giáp biên giới. Khi tôi hỏi ông việc triển khai đưa điện lên vùng cao, nhất là những vùng địa hình phức tạp, mọi thứ khó khăn, công việc đó đã được thực hiện ra sao? Như đúng tâm tư, ông chia sẻ: “Do cơ sở hạ tầng còn nhiều thiếu thốn, đặc biệt là chưa có điện lưới quốc gia nên người dân nơi đây vẫn còn phải sống trong cảnh nghèo đói. Trước nhu cầu bức thiết này, kế hoạch đầu tư phát triển mạng lưới điện nông thôn trên địa bàn đã được UBND tỉnh và Công ty Điện Lực I (nay là Tổng Công ty Điện lực miền Bắc) thống nhất cùng phối hợp đầu tư tháng 8-2009. Theo đó sẽ đầu tư cho 144 thôn, khe, bản chưa được sử dụng điện lưới quốc gia của 11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh. Giai đoạn I sẽ do Công ty Điện lực Quảng Ninh thi công thực hiện từ tháng 6-2011 ở 23 thôn, khe, bản của 7 xã thuộc 3 xã địa phương Hải Hà, Bình Liêu, Móng Cái. Trong đó, bản Nà Sa (xã Hoành Mô) chiều dài tuyến là 120m cung cấp điện cho 46/46 hộ, bản Nậm Đảng (xã Hoành Mô) chiều dài tuyến là 375m, cung cấp điện cho 30/38 hộ. Đặc biệt là bản Phai Lầu, xa nhất và dài nhất với chiều dài tuyến lên tới 4.914m. Tại đây Điện lực Bình Liêu đã dựng được 39 cột điện, một trạm biến áp 31,5KVA-35/04KV đấu nối điện cho 42/60 hộ. Khoảng cách giữa các cột xa, điện thoại không có sóng nên mỗi lần kéo dây, anh em công nhân lại phải hô thật to để phối hợp kéo cho chính xác. Thời tiết rét đậm cùng với mưa khiến cho anh em công nhân sau đó về ốm và mất giọng hết nhưng ai nấy đều cảm thấy vui vì đã giúp cho bà con kịp thời có điện để ăn Tết. Tối ngày 20-1 tất cả các thôn, bản trên đã chính thức được hoà lưới điện quốc gia. Trong năm 2012, Điện lực Bình Liêu sẽ tiếp tục phối hợp cùng với các nhà thầu tiến tới hoàn thành cấp điện cho 100% các hộ dân thôn, bản trong toàn huyện”.

Để có được sự thành công này, ngoài sự chỉ đạo quyết liệt, quan tâm của tỉnh, của huyện, và các cơ sở còn có sự vào cuộc của các đơn vị trên địa bàn. Đặc biệt là bà con nhân dân nơi đây, vì theo quy trình thông thường công tác giải phóng phải được triển khai xong thì Điện lực Bình Liêu mới tiến hành kéo dây, dựng cột, lắp trạm. Nhưng bà con đã tự nguyện giải phóng mặt bằng, phát quang khu đất, chặt cây cối, kiểm đếm số lượng trước và đồng ý lấy tiền đền bù sau. Không có sự đồng thuận này của người dân thì sẽ mất thêm rất nhiều thời gian cho dự án. Như vậy có thể thấy việc tuyên truyền vận động của những người làm công tác dân vận ở đây khá tốt.

Niềm vui của gia đình anh Chíu Quốc Trung bên những thiết bị sinh hoạt dùng điện mới sắm.

Và những đổi thay...

Cả bản Phai Lầu có 60 nóc nhà, cách khá xa trung tâm huyện nên cuộc sống nơi đây rất yên tĩnh. Khi chúng tôi tìm đến nhà ông Tăng Văn Phúc, Trưởng bản, thấy tiếng nhạc đang rộn ràng phát ra. Ông khoe: “Có điện tôi mở nhạc cho bà con cùng nghe, mọi người vui lắm. Tinh thần ai cũng phấn chấn hơn, yêu đời hơn, hăng say lao động hơn. Thời gian trước, cả thôn, bản chìm trong bóng tối vì ánh đèn có được nhờ chạy bằng máy thuỷ điện nhỏ chỉ chiếu ra thứ ánh sáng phập phù. Đến tháng 3, tháng 4 là mùa cạn không có nước thì trẻ em và người lớn đều phải trải qua những buổi tối trong ánh sáng của nến, đèn dầu. Tội nhất là bọn trẻ, tối đến cứ phải học bài trong ánh sáng leo lét của đèn dầu nên chữ viết cứ ngả nghiêng, việc học vì thế mà càng trở nên sao nhãng. Có cái điện, trẻ em sẽ có điều kiện học hành, bà con “được gần hơn với miền xuôi” nên việc tuyên truyền, vận động mọi người phải thay đổi cuộc sống, suy nghĩ, thói quen sản xuất cũng trở nên dễ dàng hơn. Tôi sẽ động viên bà con mua máy xay xát, máy bơm nước để phát triển sản xuất. Thôn, bản chúng tôi thật sự biết ơn Đảng và Nhà nước đã cho chúng tôi một cái Tết thật ý nghĩa”.

Anh lái xe, cũng là người dân ở đây tiếp tục dẫn chúng tôi vào nhà anh Chíu Quốc Trung, nguyên Phó Bí thư Chi đoàn của thôn Phai Lầu. Ngôi nhà đơn sơ, không có nhiều đồ đạc, nhưng từ góc phòng tiếng tivi đang chiếu một bộ phim đã khiến cho chúng tôi cảm thấy được sự đổi thay. Thấy mùa xuân về trong niềm vui của người dân thôn bản khi khoe nhà đã sắm được tivi, nồi cơm điện, ấm đun nước. Chút ngại ngùng ban đầu qua đi, anh Chíu Quốc Trung hồ hởi nói với chúng tôi: “Sáng ngày 27 Tết, nghe tin các anh bên ngành Điện về kéo dây đóng điện cho bà con, cả bản vui sướng lắm. Mọi người ai cũng mặc bộ quần áo đẹp nhất để ra đón cán bộ, 8h30 tối niềm vui sướng vỡ oà trong ánh điện, trong tiếng cười nói. Cả đêm hôm ấy Phai Lầu không ngủ và đó là cái Tết đặc biệt nhất từ trước đến nay, khi giao thừa mọi người được xem pháo hoa trên ti vi anh chị ạ”.

Niềm vui của người dân nơi đây thật giản đơn vậy mà cũng làm cho chúng tôi vô cùng xúc động. Chào tạm biệt gia đình người dân tộc Dao này, chúng tôi ra về trong niềm tin rằng cuộc sống của bà con nơi đây rồi sẽ được cải thiện cả về vật chất và tinh thần. Mọi người sẽ được tiếp cận những kiến thức khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, xua đi cái tối, cái rét của đói nghèo và bệnh tật.

Quốc lộ 18C gồ ghề vì đất, đá đang trong giai đoạn thi công cũng không làm mất đi nét đẹp vốn có của Bình Liêu. Mảnh đất này không mênh mông thẳng tắp, không có những cao nguyên đá sừng sững như Hà Giang, không có thác nước cao như Sapa, không xanh mướt đồi chè như Thái Nguyên. Bình Liêu chỉ có những ngọn đồi thẳng tắp thân keo, ngào ngạt hương hồi, hương quế và trong vắt của suối, thấp thoáng bên ruộng bậc thang là những cô gái Dao duyên dáng  trong trang phục truyền thống. Vậy mà chúng tôi vẫn thấy Bình Liêu đẹp đến nao lòng.

Hoàng Nga